Eurogroup: Γερμανική… ανοσία απέναντι στον κορωνοϊό

Για την ακρίβεια, η Γερμανία επιδεικνύει… ανοσία στον κορωνοϊό. Η χτεσινή απόφαση του Eurogroup έχει τα βασικά ταυτοτικά στοιχεία της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για μια απόφαση που:

• Εκφράζει κατά κύριο λόγο τις επιθυμίες της Γερμανίας που είναι και η κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη.
• Δίνει ανάσα μέσα στην οικονομική ασφυξία που προκαλούν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, αλλά δεν ανοίγει προοπτική γρήγορης ανάκαμψης.
• Αποφεύγει για μία ακόμα φορά τη διαδιακασία αμοιβαιοποίησης των χρεών των κρατών-μελών.
• Αποτελεί ένα ακόμα δείγμα της «δημιουργικής ασάφειας» των ευρωπαϊκών κειμένων.

«Η Ευρώπη δεν διαλύθηκε αλλά δεν μας ενθουσίασε κιόλας, περίμενα να υπάρχει μεγαλύτερο περίσσευμα καρδιάς. Η στενόμυαλη αντιμετώπιση στρέφεται και εναντίον τους γιατί χωρίς Νότο δεν υπάρχει Βορράς», δήλωσε χαρακτηριστικά στον Σκάι ο Κωστής Χατζηδάκης.

Το πακέτο

Το πακέτο που συμφωνήθηκε χτες στο Eurogroup ανέρχεται στα 540 δισ. ευρώ, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε πει ότι απαιτείται 1,5 τρισ.. Το πακέτο περιλαμβάνει:

• Πιστώσεις 200 δισ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
• 100 δισ. από το πρόγραμμα SURE της Κομισιόν για την επιδότηση θέσεων εργασίας (με μειωμένο ωράριο κατά πάσα πιθανότητα.
• Δάνεια από τον ESM ύψους 240 δισ., από τα οποία κάθε χώρα θα πάρει μέχρι 2% του ΑΕΠ της.

Από το όλο πακέτο η Ελλάδα μπορεί να λάβει αν το θελήσει, μέχρι 6 δισεκατομμύρια. Ήτοι:

• 4 δισ. από τον ESM,
• 1 δισ. από το πρόγραμμα SURE,
• 1 δισ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

Δηλαδή η Ελλάδα μπορεί να λάβει ρευστότητα ίση με το 3% του ΑΕΠ της.

Οι όροι για τον ESM

To μείζον ζήτημα στη χτεσινή συνεδρίαση ήταν οι όροι που θα διέπουν τον δανεισμό από τον ESM. Δηλαδή αν θα έχουμε νέα Μνημόνια και πόσο σκληρά θα είναι αυτά. Για το συγκεκριμένο ζήτημα η απόφαση του Eurogroup αναφέρει:

«Στη ζώνη του ευρώ, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) είναι εξοπλισμένος με εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες, κατά τρόπο προσαρμοσμένο στη φύση του συμμετρικού σοκ που προκάλεσε η COVID 19. Προτείνουμε να δημιουργηθεί μια Στήριξη για την Κρίση της Πανδημίας (Pandemic Crisis Support), στη βάση της υφιστάμενης προληπτικής πιστωτικής γραμμής ενισχυμένων όρων του (ECCL), προσαρμοσμένη υπό το πρίσμα της συγκεκριμένης πρόκλησης, ως εγγύηση για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που πλήττονται από αυτό το εξωτερικό σοκ. Θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, κατά τη διάρκεια της κρίσης, με συγκεκριμένους όρους που θα συμφωνηθούν εκ των προτέρων από τη διοίκηση του ESM, αντανακλώντας τις τρέχουσες προκλήσεις, με βάση τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Η μόνη απαίτηση πρόσβασης στην πιστωτική γραμμή είναι ότι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που ζητούν στήριξη θα δεσμευτούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γραμμή πίστωσης για να στηρίξουν την εγχώρια χρηματοδότηση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης που σχετίζονται με την κρίση της πανδημίας COVID 19. Θα τηρηθούν οι διατάξεις της Συνθήκης του ESM. Το χορηγούμενο ποσό θα αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ του κάθε κράτους μέλους όπως διαμορφώθηκε στα τέλη του 2019, ως σημείο αναφοράς.»

Από αυτό το τμήμα της απόφασης προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα ποσά που θα δώσει ο ESM γιατ την Υγείαθα είναι χωρίς όρους. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για την κάλυψη άλλων αναγκών.

Το ερώτημα εδώ είναι ποιοι θα είναι οι όροι, αλλά και το πώς ερμηνεύονται οι «άμεσες και έμμεσες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης». Η δημιουργική ασάφεια στα καλύτερά της.

Το Ταμείο Ανάκαμψης

Στην απόφαση γίνεται μια θολή αναφορά και στο Ταμείο Ανάκαμψης που ζητάει η Ιταλία και θα μπορούσε να θεωρηθεί μια μορφή αμοιβαιοποίησης χρεών: «Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήσαμε επίσης να εργαστούμε επάνω σε ένα Ταμείο Ανάκαμψης για την προετοιμασία και στήριξη της ανάκαμψης, παρέχοντας χρηματοδότηση μέσω του προϋπολογισμού της Ε.Ε. σε προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για την επανεκκίνηση της οικονομίας σε ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και διασφαλίζοντας την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο.»

Με δεδομένες τις ασάφειες της, η απόφαση ερμηνεύτηκε κατά το δοκούν. Ο Ολλανδός ΥΠΟΙΚ Βόκπε Χούκστρα πανηγύρισε γιατί οι πιστώσεις του ESM θα δοθούν με όρους. Από την άλλη, ο Ιταλός ομόλογός του Ρομπέρτ Γκουαλτιέρι εξέφρασε την ευαρέσκειά του γιατί π ESM δεν θα χρηματοδοτήσει με όρους, ενώ το ευρωομόλογο κορωνοϊού είναι ακόμα πάνω στο τραπέζι.

Κακά τα ψέματα όμως. Η απόφαση του Eurogroup είναι κατεξοχήν «γερμανική».