Νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο: Σε δημόσια διαβούλευση - Τι προβλέπει

Σύμφωνα με πληροφορίες το νομοσχέδιο στη μορφή που θα μπει σε διαβούλευση θα περιλαμβάνει 104 άρθρα με το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου να αφορά στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), το δεύτερο μέρος τον ψηφιακό μετασχηματισμό του νέου ΕΦΚΑ, το τρίτο μέρος τις ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και το τέταρτο μέρος τη συγκρότηση του οργανισμού του e-ΕΦΚΑ.

Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο περιλαμβάνει συνολικά οκτώ διαφορετικές παροχές σε συντάξεις και εισφορές που αλλάζουν το τοπίο στον τομέα της ασφάλισης.

Ειδικότερα το νομοσχέδιο προβλέπει τα εξής:

Εισφορές

Καθιερώνεται ένα ελεύθερο σύστημα επιλογής εισφορών για τους επαγγελματίες (μέλη εταιρειών πλην ΑΕ, ατομικούς επιχειρηματίες, «μπλοκάκηδες» με πάνω από 2 εργοδότες). Αυτό σημαίνει ότι καταργείται η σύνδεση των εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα. Για τους ασφαλισμένους έως 5 έτη θα προβλέπονται εισφορές κύριας σύνταξης - υγείας 126 ευρώ (συν 10 ευρώ για την ανεργία). Για όσους έχουν πάνω από 5 έτη ασφάλισης, οι κατώτατες εισφορές θα ανέρχονται σε 210 ευρώ (συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ) και οι ανώτατες στα 566 ευρώ (10 ευρώ για τον ΟΑΕΔ). Συνολικά, οι επαγγελματίες θα μπορούν να επιλέξουν 6 κλιμακούμενες «κλάσεις» εισφορών και θα είναι στο χέρι κάθε ασφαλισμένου να επιλέξει σε ποια θέλει να υπαχθεί. Να σημειωθεί πως για πρώτη φορά θα θεσπιστούν σταθερές εισφορές υγείας (55 ευρώ/μήνα - 66 ευρώ/μήνα), ανεξάρτητες όχι μόνο από το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και από τα έτη ασφάλισης. Συνεπώς θα είναι μόνο οι εισφορές κύριας σύνταξης εκείνες που θα κλιμακώνονται.

Μείωση εισφορών

Μείωση των εισφορών επί των μεικτών αποδοχών των μισθωτών με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης κατά 0,9% από την 1/7/2019. Κατά 0,5% θα μειωθούν οι εργοδοτικές εισφορές και κατά 0,4% θα μειωθούν οι εργατικές εισφορές. Ωστόσο, δεν αποκλείεται μεγαλύτερη (από το 0,9% τον ερχόμενο Ιούλιο) ή ταχύτερη (δηλαδή να έλθει πριν από τον Ιούλιο) μείωση. Υπενθυμίζεται πως κυβερνητική δέσμευση είναι η μείωση των εισφορών κατά 5 μονάδες την περίοδο 2020-2023.

Αυξήσεις συντάξεων

Με το νέο ασφαλιστικό θα ωφεληθούν πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχοι που έχουν αποχωρήσει µε περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης λόγω αλλαγής των ποσοστών αναπλήρωσης (με πάνω από 30 συντάξιμα έτη και με αυξήσεις από 12 έως 252 ευρώ) και 250.000 δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων που είχαν μειώσεις το 2016 για συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ. Οι αυξήσεις μαζί με τα αναδρομικά θα έχουν αφετηρία την 1/10/2019. Δεν αλλάζουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ η βάση υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών θα μείνει ίδια, όπως την προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Ειδικότερα αυξάνονται οι συντελεστές της ανταποδοτικής – κύριας – σύνταξης από τα 30 έτη και πάνω, ενώ σε ό,τι αφορά τους συνταξιούχους με 30 χρόνια ασφάλισης, δεν θα δουν καμία αύξηση στη σύνταξή τους καθώς το ποσοστό αναπλήρωσης παραμένει στο 26,37%, όπως είναι και σήμερα. Επισημαίνεται ότι θα υπάρξει επανυπολογισμός όλων των συντάξεων προκειμένου να ξεκαθαριστεί ποιοι συνταξιούχοι θα πάρουν αυξήσεις και ποιοι όχι και ποιοι θα μειώσουν την προσωπική τους διαφορά.

Αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις θα λάβουν οι συνταξιούχοι μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου, μετά το Πάσχα, μαζί με τα αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου 2019. Πρόκειται για όσους είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ το καλοκαίρι του 2016 και είδαν τις επικουρικές τους τότε να μειώνονται.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», η μεσοσταθμική αύξηση θα είναι 99,57 ευρώ τον μήνα και σε απόλυτους αριθμούς θα κυμαίνεται από 5 ευρώ έως 196 ευρώ. Οι αυξήσεις των επικουρικών έρχονται αναδρομικά από 4 Οκτωβρίου 2019, ημερομηνία δημοσίευσης των αποφάσεων του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου.

Μηχανισμός στήριξης συνταξιούχων

Θα δίνεται μία φορά τον χρόνο σε όλους τους χαμηλοσυνταξιούχους κύριας σύνταξης, προσυνταξιοδοτικής παροχής, αναπήρους και ανασφάλιστους υπερηλίκους. Προβλέπεται σε σχετική διάταξη μόνιμη ετήσια αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 0,5% του ΑΕΠ προκειμένου να εξασφαλιστούν επιπλέον πόροι για τη στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων. Με τα χρήματα αυτά θα δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός στήριξης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που θα φέρει αυξήσεις στις συντάξεις, αρχής γενομένης από τη φετινή χρονιά.

Μπλοκάκια

Καταργείται η υποχρέωση ασφάλισης για το μπλοκάκι στην περίπτωση που ο εργαζόμενος είναι ταυτόχρονα και μισθωτός. Η πλήρης απαλλαγή για τους παραλλήλως απασχολούμενους θα ισχύει για όσους καλύπτουν από τον μισθό τους την ελάχιστη εισφορά για σύνταξη και υγεία των 252 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως ο πήχης της ελάχιστης συνολικής ασφαλιστικής υποχρέωσης για τους παραλλήλως απασχολούμενους από μισθό και μπλοκάκι μπαίνει στα 252 ευρώ εισφορά κλάδου σύνταξης και υγείας εφόσον ασκείται ελεύθερο επάγγελμα και στα 143 ευρώ εφόσον ασκείται αγροτικό επάγγελμα. Οσοι καλύπτουν από τον μισθό τους την εισφορά αυτή απαλλάσσονται πλήρως από τις εισφορές στο μπλοκάκι. Διαφορετικά πρέπει να πληρώσουν το υπόλοιπο.

Απασχόληση συνταξιούχων

Με άλλη διάταξη μειώνεται η παρακράτηση της σύνταξης (κύριας και επικουρικής) από το 60% που ισχύει σήμερα στο 30%. Η αλλαγή του ποσοστού παρακράτησης της σύνταξης θα ισχύσει για το σύνολο των συνταξιούχων που εργάζονται πριν και μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (13 Μαΐου 2016). Εκτιμάται ότι σήμερα απασχολούνται περίπου 30.000 συνταξιούχοι, ενώ υπάρχουν περισσότεροι από 70.000 συνταξιούχοι που απασχολούνται παράνομα χωρίς να δηλώνονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.

Ενοποίηση ΕΦΚΑ - ΕΤΕΑΕΠ

Από την 1η Μαρτίου θα ξεκινήσει η ενοποίηση ΕΦΚΑ με το ΕΤΕΑΕΠ για τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ. Θα υπάρξει ενοποίηση όλων των υπηρεσιών και της περιουσίας των δύο ταμείων, ενώ θα καταχωρίζονται όλες οι αιτήσεις συνταξιοδότησης για γρήγορη απονομή. Ειδικότερα, με τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ καταργείται ουσιαστικά το διοικητικό συμβούλιο του ΕΤΕΑΕΠ και δημιουργείται ένα μεγαλύτερο διοικητικό συμβούλιο με τον διοικητή, τέσσερις υποδιοικητές και έντεκα μέλη διοικητικού συμβουλίου. Η ψηφιακή πλατφόρμα e-ΕΦΚΑ θα προχωρήσει και την ψηφιακή σύνταξη μέσω της εισαγωγής του αριθμού ΑΜΚΑ στη βάση δεδομένων του πληροφοριακού συστήματος «Μητρώο Πολιτών».

Διαδοχική ασφάλιση

Μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του. Σύμφωνα με τη διάταξη, θα απαιτούνται 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά έναντι 1.500 που ισχύει σήμερα, και 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία έναντι 500 που ισχύει σήμερα. Αντίστοιχα, για συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου θα απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε.