Νέος ΣΥΡΙΖΑ: Ποια είναι τα δύο βασικά ρεύματα και ποιοι τα αποτελούν

Παρά τις διαφωνίες που διατυπώθηκαν ανοιχτά, οι τόνοι κρατήθηκαν χαμηλά, χωρίς προσωπικές αντεγκλήσεις.

Άλλωστε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε εξαρχής ενωτικός, υπηρετώντας βέβαια το πολιτικό σχέδιό του.

Δύο είναι οι λόγοι για το ήπιο κλίμα στη συνεδρίαση του νέου οργάνου των 695 μελών:

• Πρώτον, μια ανοιχτή στα ΜΜΕ συνεδρίαση εκ των πραγμάτων παίρνει τα χαρακτηριστικά της δημόσιας εκδήλωσης, οπότε όλοι είναι συγκρατημένοι.
• Δεύτερον, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν πλέον την κουλτούρα του κόμματος εξουσίας. Διαθέτουν δηλαδή την αυτοπεποίθηση των «ανθρώπων του κράτους» που γνωρίζουν ότι αργά ή γρήγορα θα αναλάβουν τα ηνία της διακυβέρνησης. Αυτή η κουλτούρα της εξουσίας δημιουργεί ένα σχετικά αυστηρό πλαίσιο οριοθέτησης των διαφωνιών.

Το σχέδιο Τσίπρα

Τόσο από το άνοιγμα όσο και από το κλείσιμο του Αλέξη Τσίπρα, αναδείχτηκε ο πολιτικός σχεδιασμός του.

Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ:

• Επιδιώκει τη μετατόπιση του κόμματος προς το Κέντρο, για να καλύψει πολιτικά την Κεντροαριστερά.
• Επιθυμεί να αυξήσει στην ηγετική ομάδα του κόμματος το πολιτικό βάρος των πασοκογενών στελεχών, μειώνοντας αντίστοιχα τη σημασία εκείνων που προέρχονται από τον ιστορικό Συνασπισμό.
• Δεν θέλει να κάνει τον ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς ένα «νέο ΠΑΣΟΚ», αλλά να διαμορφώσει ένα ιδεολογικά υβριδικό σήμα το οποίο θα αναφέρεται τόσο στην παράδοση της Αριστεράς όσο και της σοσιαλδημοκρατίας. Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Τσίπρας μίλησε για «μια νέα πολιτική ταυτότητα, την οποία θα ανιχνεύσουμε για την Αριστερά της εποχής μας στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Κατά συνέπεια, εμφανίζεται διατεθειμένος να κάνει ορισμένες κινήσεις για να κατευνάσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματος, της οποίας το μέγεθος κάθε άλλο παρά αμελητέο είναι. Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε εύλογη την ανησυχία μήπως μετατοπιστεί πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τη διαδικασία ανοίγματος.

Δύο ρεύματα…

Από τη συζήτηση του Σαββατοκύριακου είναι φανερό ότι στο νέο ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνονται δύο μεγάλα πολιτικά και ιδεολογικά ρεύματα:

• Στο πρώτο συσπειρώνονται οι προεδρικοί και οι όλες οι ομαδοποιήσεις που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ και την Κεντροαριστερά.
• Στο δεύτερο εντάσσονται οι 53, η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ και ιστορικά στελέχη της Αριστεράς όπως ο Πάνος Σκουρλέτης και ο Νίκος Φίλης.

Για να μην δημιουργούνται συγχύσεις, πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτά τα ρεύματα δεν αντιστοιχούν σε εσωκομματικές τάσεις, με την παραδοσιακή έννοια του όρου.

Δηλαδή το να ανήκει κανείς σε ένα τέτοιο ρεύμα δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη ούτε από κοινού σχεδιασμό ούτε συνολικές συμφωνίες.

Η πρόταση του Νίκου Φίλη να περάσει το «πνεύμα των Πρεσπών» στα ελληνοτουρκικά ασφαλώς βρίσκει ευήκοον ους σε μεγάλη μερίδα των προερχόμενων από την Κεντροαριστερά, παρά τις διαφωνίες τους στα άλλα ζητήματα.

…τα δύο ρεύματα

Τα δύο ρεύματα διαμορφώνονται περισσότερο «αντικειμενικά» με βάση την απάντηση που δίνουν σε δύο βασικά ερωτήματα:

1. Ποια είναι η ιδεολογική ταυτότητα του νέου ΣΥΡΙΖΑ; Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα που εντάσσεται αποκλειστικά στην πολιτική παράδοση της Αριστεράς ή η αριστερή παράδοση είναι ισότιμη με τη σοσιαλδημοκρατική ή (και) με την οικολογική; Ο Νίκος Παππάς έκανε σαφές ότι τάσσεται με τη δεύτερη άποψη, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η ιδεολογική μετεξέλιξη του ΣΥΡΙZΑ πρέπει να αποτυπωθεί και μέσα από την αλλαγή του ονόματός του. Από την άλλη πλευρά, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επέμεινε στη θεμελειώδη διάκριση Αριστεράς-Δεξιάς η οποία αναδεικνύεται στην οικονομική πολιτική, τα δικαιώματα και το περιβάλλον. Αντιστοίχως, ο Νίκος Μπίστης μίλησε για κόμμα εν κινήσει, ενώ ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος για αριστερές σταθερές. Τέλος ο Αντώνης Γεωργαντάς της Νεολαίας κάλεσε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να μη φοβούνται την Αριστερά.
2. Ποιοι χωράνε στον νέο ΣΥΡΙΖΑ; Κατά τον Κώστα Ζαχαριάδη, χωράνε όλοι οι προοδευτικοί, δημοκράτες, αριστεροί οι οποίοι γνωρίζουν πού έρχονται. Από την άλλη, ο Πάνος Λάμπρου είπε ότι δεν χωράνε όσοι υιοθετούν εθνικιστές και ρατσιστικές θέσεις, «φωτογραφίζοντας» τον Απόστολο Γκλέτσο.

Το πρόγραμμα

Πέρα από τη μάχη για τους οργανωτικούς συσχετισμούς στο συνέδριο, τα δύο ρεύματα θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους στη διαμόρφωση του προγράμματος, όπου οι γενικές ιδεολογικές τοποθετήσεις θα πρέπει να μεταφραστούν σε συγκεκριμένες κυβερνητικές πολιτικές. Από το περιεχόμενο του προγράμματος θα φανούν στην πράξη τα ακριβή ιδεολογικά χαρακτηριστικά του νέου ΣΥΡΙΖΑ.

Σε κάθε περίπτωση, με τη συγκρότηση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης έγινε το αποφασιστικό βήμα για τον νέο ΣΥΡΙΖΑ. Το μέχρι πού θα φτάσει αυτή η πορεία, είναι το διακύβευμα της εκτυλισσόμενης εσωκομματικής διαπάλης. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει πολλές φορές αποδείξει ότι ξέρει να «ακούει» τους συσχετισμούς στο κόμμα του.