Προσφυγικό: Το δράμα στη Μόρια, τα κυβερνητικά μέτρα και ο πολιτικός «σεισμός» για το άσυλο

Η τραγωδία της Κυριακής, κατά την οποία έχασε τη ζωή της μια γυναίκα από το Αφγανιστάν, ανέδειξε για πολλοστή φορά τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο ΚΥΤ της Μόριας, που φιλοξενεί περί τους 13.000 ανθρώπους (5.000 στον περίκλειστο χώρο και οι υπόλοιποι σε κτήματα γύρω από τον καταυλισμό).

Αμέσως μετά το υπουργικό συμβούλιο της Δευτέρας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μια δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος, που το τελευταίο διάστημα έχει «φουντώσει» εκ νέου και λόγω των αυξημένων προσφυγικών ροών από τα τουρκικά παράλια.

Ο Στέλιος Πέτσας δήλωσε πως συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές και το σχέδιο νόμου για την αυστηριοποίηση του πλαισίου αίτησης και χορήγησης ασύλου.

Όπως είπε, η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί συνδυασμό των παρακάτω μέτρων:

• Ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων μας, ιδίως με αύξηση των περιπολιών στη θάλασσα. Ήδη την τελευταία εβδομάδα έχουν ενισχυθεί οι περιπολίες και γίνονται καθημερινά επιπλέον 23 περιπολίες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
• Κατασκευή κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων, για όσους παράνομα εισήλθαν στη χώρα και δεν δικαιούνται άσυλο, ή η αίτησή τους απορρίπτεται.
• Αύξηση των επιστροφών, από 1.806 στα 4,5 χρόνια της προηγούμενης διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, σε 10.000 μέχρι το τέλος του 2020.
• Κατάρτιση λίστας «ασφαλούς χώρας», ώστε να επιστρέφονται αμέσως σε αυτή όσοι εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα.
• Συνέχιση της αποσυμφόρησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με μεταφορά στην ενδοχώρα.
• Διεθνοποίηση του προβλήματος, πέραν της ανάδειξης του θέματος από τον Πρωθυπουργό στην 74η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με τέσσερις ενέργειες:

α) Πρωτοβουλία για τη μεταναστευτική οδό της Ανατολικής Μεσογείου, με σχετικό έγγραφο το οποίο θα παρουσιαστεί από κοινού από Βουλγαρία, Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία στο Συμβούλιο υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 7-8 Οκτωβρίου 2019.
β) Επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη Γ. Κουμουτσάκου στην Τουρκία στις 2-3 Οκτωβρίου 2019 για συνομιλίες για το θέμα με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Σοϊλού.
γ) Επίσκεψη των υπουργών Εσωτερικών της Γαλλίας και της Γερμανίας σε Τουρκία και Ελλάδα εντός της εβδομάδας.
δ) Ελληνική πρωτοβουλία για συμπερίληψη του θέματος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 17ης - 18ης Οκτωβρίου 2019.

Ο Χρυσοχοΐδης παρουσίασε το νομοσχέδιο για το άσυλο

Σχετικά με τη δεύτερη πτυχή του προβλήματος, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, παρουσίασε το νομοσχέδιο για την επιτάχυνση και αυστηροποίηση των διαδικασιών αίτησης και χορήγησης ασύλου.

Βασικοί στόχοι είναι:

α) Να διορθωθεί το αδόμητο ελληνικό σύστημα ασύλου, που αδυνατεί λόγω εγγενών σχεδιαστικών σφαλμάτων να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα μέσα στην οποία λειτουργεί, όπως οι αυξημένες ροές και το γεγονός ότι ο Βαλκανικός διάδρομος προς την Ευρώπη παραμένει κλειστός
β) Να τεθούν κανόνες, σαφείς και συγκεκριμένοι, βάζοντας τέλος στην αναρχία: στους αλλοδαπούς, στις δομές, στις υπηρεσίες, στην διαδικασία εξέτασης.
γ) Να εξαλειφθούν οι συνέπειες μίας ιδεοληπτικής νομοθέτησης που οδήγησε σε έναν απροσδιόριστο αριθμό αλλοδαπών που δεν εντοπίζονται από τις αρχές και κατά συνέπεια δεν επιστρέφονται στις χώρες καταγωγής τους, και
δ) Να διαμορφωθεί ένα νέο σύστημα ασύλου συμπαγές, δομημένο, αυστηρό, δίκαιο, σχεδιασμένο υπό το φως των έκτακτων συνθηκών.
Βασικές αρχές του νομοσχεδίου είναι:
α) Πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, όπως προβλέπει το Ενωσιακό Δίκαιο,
β) Απαίτηση οι αιτούντες να συνεργάζονται με τις εθνικές αρχές,
γ) Ένταξη στο σύστημα ασύλου μόνο όσων αιτούντων έχουν προσφυγικό προφίλ και διατήρηση στο σύστημα μόνον όσων εξ αυτών συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις τους,
δ) Γρήγορη απένταξη από το σύστημα όσων παρελκυστικά υποβάλλουν αιτήματα ασύλου.

Κρίσιμη θεωρείται και η προσπάθεια αποσυμφόρησης του κέντρου ταυτοποίησης και υποδοχής στη Μόρια, που προγραμματίζεται για το επόμενο δίμηνο.

Η διαδικασία αυτή έχει ήδη ξεκινήσει και τα ξημερώματα έφτασαν στο λιμάνι Πειραιά το οχηματαγωγό πλοίο «Νήσος Ρόδος» με 215 μετανάστες.

Σκληρή πολιτική κόντρα

Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν «θύελλα» αντιδράσεων από πλευράς της αντιπολίτευσης, με τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ αλλά και το ΚΚΕ να εκδίδουν ανακοινώσεις – φωτιά κατά της κυβερνητικής πολιτικής στο προσφυγικό.

Σε μια σκληρή ανακοίνωση, ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε πως η κυβέρνηση «αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο», αυτό της «ακροδεξιάς στα πρότυπα Όρμπαν και Σαλβίνι, αυτών δηλαδή, που επιδείνωσαν την προσφυγική κρίση για την Ελλάδα».

Η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει παράλληλα λόγο για «αντιμεταναστευτικό μένος της Νέας Δημοκρατίας» ενώ υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση παραβιάζει ευρέως το διεθνές και ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ:

– προωθούν γενικευμένη κράτηση αιτούντων ασύλου σε κλειστά κέντρα - φυλακές
– προβλέπουν κατάλογο “ασφαλών τρίτων χωρών” που δεν πληρούν καμία απολύτως τέτοια προδιαγραφή
– προβλέπουν πρακτικές αποτροπής κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, προετοιμάζοντας το έδαφος για εκ νέου μετατροπή του Αιγαίου σε υγρό τάφο προσφύγων και μεταναστών.
– βαφτίζουν αυθαίρετα το πρόβλημα «μεταναστευτικό» και όχι «προσφυγικό», χωρίς να έχουν καν εξετάσει εξατομικευμένα τα αιτήματα ασύλου, παραβιάζοντας έτσι κατάφωρα τη Συνθήκη της Γενεύης.

Σε αντίστοιχα υψηλούς τόνους κινήθηκε και η ανακοίνωση του Κινήματος Αλλαγής, που υπογραμμίζει ότι δεν σκοπεύει να νομιμοποιήσει παλιές και καινούργιες «Μόριες» και εγείρει και αυτή ζήτημα νομιμότητας των μέτρων. Μάλιστα, κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία ότι δεν τολμά να πει «ούτε μια λέξη για την υποχρέωση της Ε.Ε. να αναλάβει μέρος της ευθύνης για όσα συμβαίνουν στη χώρα μας».

Στην ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη αναφέρεται ότι: «Σήμερα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι πλέον δεν υπάρχει προσφυγικό πρόβλημα αλλά μεταναστευτικό. Αυτό λένε και τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν θέλουν να μοιραστούν το «βάρος της διαχείρισης των ροών» με την Ελλάδα. Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν και πρόσφυγες και μετανάστες και αυτό καλείται να αντιμετωπίσει το σύστημα ασύλου».

Το ΚΙΝΑΛ προσθέτει:

«Δειλιάζουν να αρθρώσουν τις λέξεις Δουβλίνο και μετεγκατάσταση. Περιμέναμε μέτρα αποσυμφόρησης των νησιών και ανακοίνωσαν προχειρογραμμένα αποσπάσματα αιτιολογικής έκθεσης νομοσχεδίου. Προφανής στόχος είναι να "αλλάξει το θέμα" τροφοδοτώντας τη δημόσια συζήτηση με βολικές, για το συντηρητικό ακροατήριο, γενικόλογες και πρόχειρες προτάσεις. Για να κρυφτεί αυτό που έγινε χτες στη Μόρια. Σε βάρος των συμφερόντων της χώρας και των προσφύγων».

Και καταλήγει: «Το Κίνημα Αλλαγής, στο Κοινοβούλιο και στην κοινωνία, θα συνεισφέρει δημιουργικά για την άρση των αδιεξόδων της ασκούμενης μέχρι σήμερα πολιτικής. Με κανέναν τρόπο, όμως, δεν θα νομιμοποιήσει ούτε τις παλιές ούτε τις καινούργιες "Μόριες"».

Απαράδεκτα και αντιδραστικά χαρακτηρίζει τα μέτρα της κυβέρνησης το ΚΚΕ, τονίζοντας παράλληλα ότι με το νομοσχέδιο για το άσυλο συρρικνώνονται σε βαθμό εξαφάνισης τα όποια δικαιώματα είχε αφήσει ακόμη όρθια η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και οι