Τουρκικές προκλήσεις: Παιχνίδι στρατηγικής αναμονής από την Αθήνα

Τις χθεσινές προειδοποιήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που διεμήνυσε ότι η Άγκυρα θα ανοίξει τις πόρτες της, αφήνοντας τους Σύρους πρόσφυγες να φύγουν προς την Ευρώπη, εάν η χώρα του δεν λάβει επιπλέον οικονομική υποστήριξη, ακολούθησαν σήμερα οι αντίστοιχες του Τούρκου αντιπροέδρου, Φουάτ Οκτάι.

Μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο κ. Οκτάι σημείωσε ότι όποιος νομίζει πως η Άγκυρα θα αντέξει ένα νέο μεταναστευτικό κύμα κάνει «λάθος», διαμηνύοντας ότι το άνοιγμα των συνόρων για τους πρόσφυγες προς την Ευρώπη δεν είναι «απειλή ή μπλόφα, αλλά πραγματικότητα».

Κληθείσα να σχολιάσει τις δηλώσεις Ερντογάν, η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής κ. Μπερτό, υπενθύμισε ότι η ΕΕ έχει ήδη παράσχει βοήθεια ύψους 5,6 δισ. στην Τουρκία για την υποστήριξη των προσφύγων και ότι τα εναπομείναντα 400 εκατ. (από τα συμφωνημένα 6 δισ. συνολικά) πρόκειται να δοθούν σύντομα.

Την ίδια ώρα, το τουρκικό γεωτρύπανο «Πορθητής» προχώρησε νέα γεώτρηση εντός της κυπριακής ΑΟΖ, στον ονομαζόμενο στόχο «Φοινίκη-2». Ενώ, και το σεισμογραφικό πλοίο «Ορούτς Ρέις» φαίνεται ότι συνεχίζει να πλέει στη Μεσόγειο, όπως είχε ανακοινώσει πριν λίγες μέρες ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας στο Twitter.

Η κινητικότητα αυτή συνδυάζεται ξεκάθαρα και από μια άκρως προπαγανδιστική τακτική με την ετικέτα της «γαλάζιας πατρίδας», είτε ως φόντο για τις φωτογραφήσεις του κ. Ερντογάν είτε ως επίμονη στρατηγική για τις τουρκικές διεκδικήσεις, με κύριο εκφραστή τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο χθες πέντε τουρκικά αεροσκάφη προχώρησαν σε 33 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου σε Βορειοανατολικό, Κεντρικό και Νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Από τη μεριά τους, πάντως, οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν άκρως υποστηρικτικές, με τον πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, να δηλώνει σήμερα από τη Θεσσαλονίκη ότι η χώρα του επιδοκιμάζει τον ενθουσιασμό της νέας κυβέρνησης για την άδεια υπεράκτιων ερευνών αναφερόμενος στη συμμετοχή της αμερικανικής «ExxonMobil» στις έρευνες υδρογονανθράκων. Τόνισε μάλιστα ότι η επικύρωση της άδειας «θα στείλει το θετικό σήμα που περιμένουν οι Αμερικανοί επενδυτές».

Οι ανησυχίες για περαιτέρω αύξηση των προσφυγικών φαινομένων μέσα στον Σεπτέμβριο οδήγησαν την Αθήνα σε λήψη έκτακτων συντονιστικών μέτρων που κορυφώθηκαν χθες με το masterplan που συμφωνήθηκε στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη υπό τον Γιώργο Κουμουτσάκο.

Είναι ασφαλές, ωστόσο, να τονιστεί ότι η Αθήνα επιθυμεί να χαρτογραφήσει πλήρως τις προθέσεις της άλλης πλευράς, να επιχειρήσει να βρει πεδίο συνεννόησης και να μην απαντήσει σε εξάρσεις της Άγκυρας προτού αποκλειστούν όλες οι διπλωματικές οδοί από τις οποίες φιλοδοξεί να βγει κερδισμένη το επόμενο διάστημα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα είναι έτοιμη να σηκώσει το «κόκκινο τηλέφωνο» και να επέμβει επιτακτικά εάν κρίνει ότι απαιτείται.

Ενδεικτική της υποστήριξης που λαμβάνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Αθήνα στο θέμα αυτό είναι η «απόλυτη εμπιστοσύνη» που εξέφρασε σήμερα στις ενέργειές της για την εφαρμογή της δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας η γερμανική κυβέρνηση.

Η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος, Μαρτίνα Φιτς, αναφέρθηκε στην αύξηση του αριθμού των αφίξεων μεταναστών στα ελληνικά νησιά το τελευταίο διάστημα ξεκαθαρίζοντας ότι είναι καθοριστικής σημασίας η γρήγορη και σημαντική αύξηση των επαναπροωθήσεων.

Επί του παρόντος στο θέμα μιας πιθανής συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη στα τέλη Σεπτεμβρίου δεν έχει βγει «λευκός καπνός», θα μπορούσε όμως αυτό να αποτελέσει ευκαιρία για το πρώτο μεταξύ τους τετ α τετ.

Αλλά και ο Νίκος Δένδιας στις αρχές της εβδομάδας και μιλώντας στο ραδιόφωνο του Alpha τόνισε, ερωτηθείς σχετικά με το εάν προβλέπεται συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει ένα πλαίσιο.

Σε κάθε περίπτωση κάθε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη και άκρως εξαρτημένη κάθε φορά από το γενικότερο μείγμα πολιτικής που αποφασίζει να εφαρμόσει ο κ. Ερντογάν, ο οποίος μάλιστα πρόσφατα απέπεμψε μαζικά ανώτερα και ανώτατα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, επιθυμώντας να εξαλείψει ενδεχόμενες διασυνδέσεις τους με τον εξόριστο στις ΗΠΑ ιμάμη, Φετουλάχ Γκιουλέν.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, μίλησε στο CNN Greece και εκτίμησε ότι το πογκρόμ διώξεων έχει αποδυναμώσει σε σημαντικό βαθμό το στράτευμα και έχει δημιουργήσει ένα σοβαρό κενό εξουσίας μέσα σ' αυτό.

«Σε αυτή τη φάση η Τουρκία δεν μπορεί να υποστηρίξει επιχειρησιακά δυόμιση πολέμους», ανέφερε.

Από την άλλη, ο κ. Ερντογάν επιθυμεί να διατηρεί το προφίλ ενός ηγέτη ο οποίος δεν διστάζει να έρθει σε σύγκρουση με συμμάχους του προκειμένου να εφαρμόσει εθνική πολιτική, όπως στο θέμα της προμήθειας πυραυλικών συστημάτων S-400 από τη Ρωσία, παρά τις εκ του αντιθέτου αιτιάσεις των ΗΠΑ.

Ενώ ακόμα και η απειλή που εξέπεμψε για διευκόλυνση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη, εφόσον δεν λάβει βοήθεια για τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» στη βόρεια Συρία, δεν αποκλείεται να αποκρύπτει την αληθινή επιδίωξη της Άγκυρας για εγκατάσταση προσφύγων που θα συνέβαλαν ώστε να αλλοιωθεί ο κουρδικός χαρακτήρα της περιοχής.