Επιστροφή στο 2015: Κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ διασταύρωσαν τα ξίφη τους για τα capital controls

Το θέμα των capital controls είναι εξαιρετικά ευαίσθητο πολιτικά, πέρα από καθαυτή την οικονομική σημασία του. Σχετίζεται άμεσα με το πολιτικό αφήγημα κάθε κόμματος για το πρώτο εξάμηνο του 2015, καθώς και με το ενδεχόμενο να συγκροτηθεί από την κυβερνητική πλειοψηφία εξεταστική επιτροπή για εκείνη την περίοδο.

Νέος κύκλος αισιοδοξίας

Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού για την οριστική άρση των capital controls έγινε στη συζήτηση του νομοσχεδίου Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων. Ο πρωθυπουργός έδωσε στην ανακοίνωση έναν ιδιαίτερο πολιτικό και οικονομικό συμβολισμό, κάνοντας λόγο για έναν κύκλο ανασφάλειας που κλείνει κι έναν κύκλο αισιοδοξίας που ανοίγει. Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε: «Σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, αποκαθιστούμε πλήρως την ομαλότητα στην κίνηση κεφαλαίων. Τα Capital Controls αποτελούν από σήμερα παρελθόν. Ο Υπουργός Οικονομικών θα καταθέσει και επίσημα τη σχετική τροπολογία.» Η τροπολογία υπερψηφίστηκε εντέλει από όλα τα κόμματα, πλην του ΚΚΕ που ψήφισε «παρών».

Ο κ. Μητσοτάκης προσέθεσε ότι: «Επιτέλους, σήμερα κλείνει ένας τετραετής κύκλος ανασφάλειας. Ύστερα από 50 ολόκληρους μήνες, τα capital controls καταργούνται. Και ταυτόχρονα -σε μια δύσκολη διεθνή συγκυρία- ανοίγει για τη χώρα μας ένας νέος κύκλος αισιοδοξίας και για την οικονομία και για το τραπεζικό σύστημα. Για την Ελλάδα που θέλουμε, για την Ελλάδα που αξίζουμε.»

Προδιαγεγραμμένη πορεία

Από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ, απάντηση στον κ. Μητσοτάκη έδωσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Δημήτρης Τζανακόπουλος. Ο κ. Τζανκόπουλος αμφισβήτησε ότι αξίζει ο οποιοσδήποτε έπαινος στην κυβέρνηση αφού «η άρση των τραπεζικών κεφαλαιακών περιορισμών ήταν μια προδιαγεγραμμένη οικονομική και πολιτική εξέλιξη στην οποία είχε οδηγήσει η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ». Προσέθεσε ότι: «Το αφήγημα της ΝΔ περί καταστροφικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ καταρρίπτεται. Γιατί αυτή η πολιτική ήταν που κατάφερε μείωση πρωτογενών πλεονασμάτων, επέτρεψε να βγούμε από τη μνημονιακή επιτροπεία, κατάφερε προεκλογικά επιτυχείς εξόδους στις διεθνείς αγορές.»

Τελευταίο βήμα μιας διαδικασίας

Σε ανάλογο τόνο ήταν και η δήλωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Η πλήρης άρση των capital controls είναι το τελευταίο βήμα μιας διαδικασίας που είχε σχεδόν ολοκληρωθεί πριν τη διεξαγωγή των εθνικών εκλογών. Συγκεκριμένα ο οδικός χάρτης που είχε εκπονηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος περιλάμβανε τρεις πυλώνες, εκ των οποίων μόνο το τελικό στάδιο του τρίτου πυλώνα έμενε να υλοποιηθεί. Ο μόνος λόγος που δεν είχε γίνει πλήρης άρση ήταν η διστακτικότητα των τραπεζών λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας των εκλογών. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα θετικό βήμα, πλήρως προετοιμασμένο ήδη από τον ΣΥΡΙΖΑ.»

Στο κλείσιμο της δήλωσής του ο κ. Τσακαλώτος εγκάλεσε τη ΝΔ για έλλειψη ιδεών στην οικονομική πολιτική, με το γνωστό «εγγλέζικο» στυλ του: «Καλό είναι που στην οικονομική πολιτική η ΝΔ έχει κάτι από τα έτοιμα, γιατί καθαρές δικές τις πρωτοβουλίες φαίνεται να αργούν. Βέβαια στην περίπτωση της ΝΔ το να μην έχει δίκη της οικονομική πολιτική είναι μάλλον καλύτερο από το να έχει.»

Εικόνες που χαράχτηκαν στη μνήμη

Απαντώντας στον ΣΥΡΙΖΑ, πηγές του Μαξίμου είπαν ότι: «Αποκορύφωμα της καταστροφικής πολιτικής της κυβέρνησης Τσίπρα ήταν το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών την 28η Ιουνίου του 2015 και η δραματική, αναγκαστική επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και στην εν γένει κίνηση κεφαλαίων. Είχε προηγηθεί λίγο εικοσιτετράωρα νωρίτερα, το διάγγελμα του κ. Τσίπρα με το οποίο περιέγραφε την κατάληξη της δικής του αποτυχημένης πολιτικής και ανακοίνωνε το δημοψήφισμα - παρωδία. Ένα δημοψήφισμα που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, οδήγησε στο «όχι» που έγινε «ναι», και τελικά στην υπογραφή του τρίτου αχρείαστου μνημονίου για τρία ακόμη χρόνια.

Η επιβολή capital controls έγινε από την κυβέρνηση Τσίπρα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Οι εικόνες από τις ουρές των πολιτών στα ATM’s για να πάρουν τα εξήντα ευρώ που έβγαζαν τα μηχανήματα μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων είναι χαραγμένες στη μνήμη όλων και είχαν διασύρει τη χώρα στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.»

Οι υποσχέσεις

Οι ίδιες πηγές εγκαλούν τον Αλέξη Τσίπρα για ψεύτικες υποσχέσεις σχετικά με την άρση των capital controls. Παραθέτουν μάλιστα σχετικές δηλώσεις του: «Τον Σεπτέμβριο του 2015^ο Αλέξης Τσίπρας δήλωνε ότι θα αίρονταν οι κεφαλαιακοί περιορισμοί στις αρχές του 2016. Δεν έγινε ποτέ. Τον Δεκέμβριο του 2015, μιλώντας στους Financial Times, εμφανιζόταν βέβαιος ότι η χώρα θα άρει όλα τα εναπομείναντα capital controls έως τον Μάρτιο του 2016. Κατόπιν, τον Μάρτιο του 2016, υποσχόταν ότι το αργότερο μέχρι το τέλος του 2016 τα capital controls θα τερματίζονταν. Επίσης δεν έγινε ποτέ.»

Επιστροφή στην κανονικότητα

Τέλος, οι πηγές του Μαξίμου υποστηρίζουν ότι «η προοπτική της πολιτικής αλλαγής προεκλογικά, αλλά κυρίως το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου αποκατέστησαν την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία και στο τραπεζικό μας σύστημα. Όπως, άλλωστε, αποδεικνύεται από τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια στις τελευταίες δημοπρασίες εντόκων γραμματίων, και από το γεγονός ότι δανειστήκαμε από τις αγορές μέσω επταετούς ομολόγου 2,5 δισ. με ιστορικά χαμηλό επιτόκιο 1,9%. Ενώ, τόσο η Τράπεζα Πειραιώς όσο και Εθνική Τράπεζα απέκτησαν φθηνότερη πρόσβαση στις αγορές για τη χρηματοδότησή τους.»

Από τον τρόπο που η κυβέρνηση επαναφέρει το ζήτημα του πρώτου εξαμήνου του 2015, εύλογα προκύπτει το συμπέρασμα ότι αυξάνονται οι πιθανότητες για τη συγκρότηση σχετικής εξεταστικής επιτροπής.