Το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος και η έκπληξη με το ρόλο των γενικών διευθυντών

Μάλιστα, ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης χαρακτήρισε την παραπάνω αλλαγή την πιο βασική καινοτομία, καθώς μεταφέρεται ένα πολύ μεγάλο κομμάτι ύλης από την πολιτική κυβέρνηση στην υπηρεσιακή Διοίκηση. «Όλες οι ατομικές πράξεις θα μεταφερθούν στη Διοίκηση. Δεν θα χρειάζεται, πλέον, να φτάσουμε στο επίπεδο του υπουργού για να πάρουμε μια απλή άδεια. Και αυτό καταπολεμά και γραφειοκρατία, και διαφθορά», ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης.

Και πράγματι το ότι πλέον θα μπορεί ο γενικός διευθυντής να υπογράφει για κάποια ζητήματα, ήσσονος σημασίας και δεν θα χρειάζεται να ασχολείται με αυτά ο γενικός γραμματέας ή πολύ περισσότερο ο υπουργός, αποτελεί μία ιδιαιτέρως θετική εξέλιξη, καθώς αυτό βοηθήσει στην γρήγορη επίλυση κάποιων απλών θεμάτων, που μέχρι τώρα χρειαζόταν πολύς χρόνος να διευθετηθούν, λόγω του ότι την ευθύνη την είχε ο γενικός γραμματέας ή ο αρμόδιος υπουργός.

Έτσι, απλές διοικητικές πράξεις που θα μπορούσαν να διευθετηθούν σε λίγες εβδομάδες, λίμναζαν για χρόνια λόγω της δαιδαλώδους διαδικασίας και των πολλών προσώπων που εμπλέκονταν. Η κυβέρνηση επιδιώκει αυτό να σταματήσει και η διοίκηση να έχει ρόλο και να τον επιτελεί. Και βεβαίως ο κάθε γενικός διευθυντής να αναλαμβάνει και την ευθύνη για τις αποφάσεις που θα λαμβάνει και να μην τις μεταθέτει αλλού, όπως συμβαίνει τώρα. Παράλληλα με αυτό τον τρόπο οι υπουργοί θα επικεντρώνονται στα σοβαρά ζητήματα και στην υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος.

Την ίδια στιγμή η αναβάθμιση του ρόλου των γενικών διευθυντών εκτιμάται πως θα βοηθήσει στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, αφού με γρήγορες διαδικασίες μπορεί να λύονται υποθέσεις για τις οποίες οι πολίτες ταλαιπωρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ακόμη, έκπληξη αποτελεί το γεγονός πως δεν θα μπορεί να παρέμβει ο γενικός γραμματέας ή ο υπουργός στην απόφαση που θα έχει λάβει ο γενικός διευθυντής. Αυτό θεωρείται πρωτοποριακό, καθώς σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, σπάει το πελατειακό κράτος.

Ωστόσο, υπάρχει και η άποψη πως όλα αυτά, αν και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν θα είναι εύκολο να υλοποιηθούν, με δεδομένο πως ένα κατεστημένο δύσκολα μπορεί να σπάσει και πως κάποιοι θα ψάχνουν παράθυρο για να αποφύγουν τις ευθύνες. Είναι πράγματι πρόκληση για την κυβέρνηση να μπορέσει να ανατρέψει μια κατάσταση δεκαετιών και να φέρει έναν αέρα ανανέωσης στη δημόσια διοίκηση. Και φυσικά δεν είναι καθόλου εύκολο και για τους γενικούς διευθυντές να αποκτήσουν μια καινούργια φιλοσοφία και να παίρνουν την ευθύνη των πράξεων τους.

Πάντως, έντονη κριτική άσκησε η αντιπολίτευση στην κυβέρνηση αναφορικά με το νομοσχέδιο «επιτελικό κράτος». Ειδικότερα πηγές της Κουμουνδούρου ανέφεραν πως είναι υπαρκτή η ανάγκη ενός σ/ν για την αναδιοργάνωση των κυβερνητικών οργάνων και τη βελτίωση του συντονισμού του κυβερνητικού έργου, ωστόσο «η νέα κυβέρνηση αντί να κινηθεί με σοβαρότητα σε μια τέτοια κατεύθυνση, επέλεξε τελικά να ανεβάσει θεατρική παράσταση υπό τον τίτλο «επιτελικό κράτος»». Οι πηγές του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν πως ο στόχος του σ/ν είναι διττός και προφανής: αφενός η συγκέντρωση κρίσιμων υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων στον ίδιο τον πρωθυπουργό και αφετέρου η ολική επαναφορά του κράτους της Δεξιάς με το βόλεμα κατά το δυνατόν περισσότερων ημετέρων.

Αλλά και το ΚΙΝΑΛ άσκησε δριμεία κριτική στη Νέα Δημοκρατία, σημειώνοντας πως το νομοσχέδιο δημιουργεί ένα υπερσυγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του κ. Μητσοτάκη. Δημιουργεί γύρω από τον εαυτό του μια τερατώδη δομή εκατοντάδων εκλεκτών οι οποίοι θα αποτελούν το μακρύ χέρι του Αυτοκράτορα στη διοίκηση.