ΑΟΖ: Τι ζητάει η Άγκυρα από τη Λευκωσία
Την ώρα που η Ελλάδα ζει σε προεκλογικούς ρυθμούς, εντείνεται η ανησυχία για τις σχέσεις με την Τουρκία.
Αυτή τη φορά η ανησυχία δεν εστιάζεται στο Αιγαίο, αλλά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, στις περιοχές που η Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία έχουν ανακηρύξει Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους. Μετά το ερευνητικό σκάφος Φατίχ που κινείται αυτή τη στιγμή ενός των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ, σύντομα αναμένεται να βγει στη Μεσόγειο και δεύτερο τουρκικό ερευνητικό σκάφος. Πρόκειται για το Γαιβούζ το οποίο είναι προγραμματισμένο να κινηθεί τον Ιούλιο νοτίως του Καστελόριζου.
Οι επιδιώξεις της Άγκυρας
Η έρευνα για υδρογονάνθρακες είναι μια πολύ περίπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας. Η Τουρκία δεν έχει δυνατότητες αυτή τη στιγμή να κάνει τέτοιες έρευνες. Η παρουσία των δύο τουρκικών ερευνητικών πλοίων έχει πολιτικό συμβολικό-πολιτικό χαρακτήρα. Με μοχλό πίεση τις δικές της έρευνες η Άγκυρα ζητάει από τη Λευκωσία:
- είτε να σταματήσει τις έρευνες και την προσπάθεια εκμετάλλευση του φυσικού αερίου,
- είτε να δημιουργηθεί ένα κοινό εταιρικό σχήμα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που θα εκμεταλλευτεί τα όποια κοιτάσματα,
- είτε να δημιουργηθεί ένα fund με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο θα εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα και θα αποδώσει τα χρήματα στους Κυπρίους μετά τη λύση του Κυπριακού.
Αν η Λευκωσία δεν δεχτεί μια από αυτές τις προτάσεις, η Άγκυρα φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει τις έρευνες σε περιοχές που η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούν ότι ανήκουν στις ΑΟΖ τους.
Η δήλωση Αξόι
Είναι χαρακτηριστική άλλωστε η δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Αξόι σχετικά με την πρόθεση της Κύπρου να εκδώσει εντάλματα σύλληψης για όσους συμμετέχουν στις τουρκικές έρευνες: «Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις πληροφορίες στο Τύπο σχετικά με τις πληροφορίες για εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε η ελληνοκυπριακή διοίκηση για τους υπαλλήλους του γεωτρύπανου μας Φατίχ και όσων εταιρειών συνεργάζονται με την ΤPAO (Εταιρία Τουρκικών Πετρέλαιων). «Aν αληθεύει η απόφαση αυτή, που παραβιάζει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και τους αγνοεί, τότε δεν θα έχει καμία ισχύ για εμάς. Αν έχει συμπεριφερθεί με τέτοιο θράσος να μην έχει κανένας αμφιβολία πως θα δώσουμε την κατάλληλη απάντηση. Δεν θα φέρουν κανένα αποτέλεσμα αυτές οι κενές ενέργειες της ελληνοκυπριακής διοίκησης που έχουν στόχο να σταματήσουμε τις έρευνες στην υφαλοκρηπίδα μας», καταλήγει.
Το θερμό επεισόδιο
Πόσο πιθανό είναι όμως ένα θερμό επεισόδιο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μέσα στον Ιούλιο; Κατά τον Κώστα Σημίτη, κίνδυνος είναι υπαρκτός. Σε άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η έντονη πολιτική αντιπαράθεση στην Ελλάδα λόγω των εκλογών δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για δράσεις. Η Τουρκία μπορεί να θεωρήσει ότι η περίοδος αυτή προσφέρεται για να επιβάλει τις απόψεις της στα θέματα των ορίων τόσο της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης όσο και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.»
Από τη μεριά του, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Σωτήρης Ρούσσος, θεωρεί μικρή την πιθανότητα. Ο κ. Ρούσσος είπε στο CNN Greece: «Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση, θεωρώ απίθανο να σημειωθεί ηθελημένα τους καλοκαιρινούς μήνες θερμό επεισόδιο. Ένα επεισόδιο θα αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για τον τουρισμό που είναι εξαιρετικά σημαντικός για τις οικονομίες και των δύο χωρών. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία δεν θα κάνει ενέργειες για να αποτρέψει την εγκαθίδρυση δικαιωμάτων από την Ελλάδα και την Κύπρο.»
Σε κάθε περίπτωση, η νέα ελληνική κυβέρνηση με το που αναλάβει καθήκοντα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια περίπλοκη κατάσταση στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.