Ευρωεκλογές 2019: Ήττα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να σημάνει πτώση της κυβέρνησης

Σε ένα ακραίο πολωτικό κλίμα, οι ευρωεκλογές παίρνουν ολοένα και περισσότερο τον χαρακτήρα της λαϊκής ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.

Ο χαρακτήρας των ευρωεκλογών

Η αρχική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι ναι μεν οι ευρωεκλογές έχουν κεντρικό πολιτικό χαρακτήρα, αλλά από την έκβασή τους δεν κρίνεται η τύχη της κυβέρνηση. Μάλιστα, ο κ. Τσίπρας τις είχε χαρακτηρίσει «μεγάλη δημοσκόπηση». Ωστόσο, στην πορεία της προεκλογικής εκστρατείας έγινε σαφές ότι οι ευρωεκλογές δεν είναι απλώς δημοσκόπηση.

• Πρώτον, η ατζέντα της προεκλογικής εκστρατείας εστίασε αποκλειστικά στα πεπραγμένα της κυβέρνησης, με τα ευρωπαϊκά θέματα να μένουν στη σκιά.
• Δεύτερον, η πόλωση χτύπησε «κόκκινο» με αποτέλεσμα να είχε σχεδόν σίγουρο ότι το άθροισμα των δύο κομμάτων εξουσία να είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό των ευρωεκλογών του 2014.
• Τρίτον, η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να «πάρει πάνω του» την εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε ως κεντρικό ερώτημα της κάλπης τη στάση του εκλογικού σώματος απέναντι στο πρόσωπο του πρωθυπουργού.

Αλλαγή πορείας

Από χτες το βράδυ ο πρωθυπουργός επανατοποθετείται για τη σημασία των εκλογών. Μιλώντας στο Star, o κ. Τσίπρας είπε ότι «οι ευρωεκλογές αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόγραμμά μου, στο σχέδιό μου για στήριξη των αδύναμων, ελάφρυνση από φόρους της μεσαίας τάξης». Προφανώς το «ψήφος εμπιστοσύνης» (έστω και στο πρόγραμμα) έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα από το «δημοσκόπηση».

Σήμερα στην ΕΡΤ ο κ. Τσίπρας έκανε ένα ακόμα βήμα, ανοίγοντας ορθάνοιχτη την πόρτα για πρόωρη προσφυγή στην κάλπη: «Την Κυριακή δεν ψηφίζουμε για κυβέρνηση αλλά είναι φανερό ότι δεν είναι μια χαλαρή ψήφος. Έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα να ζητάει επιμόνως η αντιπολίτευση την καταδίκη της πολιτικής της κυβέρνησης, είναι φανερό ότι την Κυριακή ο κόσμος θα ψηφίσει για το πολιτικό σχέδιο για το πως θα κυβερνηθεί η χώρα τα επόμενα χρόνια. Εγώ δεν μπορώ να βγω και να πω στον ελληνικό λαό ότι δεν τρέχει και τίποτα όποιο και να είναι το αποτέλεσμα. Αν πάρω την εμπιστοσύνη του λαού θα μπορέσω να εφαρμόσω τα θετικά μέτρα. Αν αποδοκιμαστούν, όλα είναι ανοικτά. […] Με οποιοδήποτε ποσοστό ήττας του ΣΥΡΙΖΑ μπαίνουμε σε μια περιπέτεια.»

Τι άλλαξε

Το σχέδιο για πρόωρες εκλογές υπήρχε από την αρχή στο μυαλό του πρωθυπουργό. Ωστόσο, τελική απόφαση δεν έχει ληφθεί και ο Αλέξης Τσίπρας ήθελε να έχει διαθέσιμα όλα τα χαρτιά. Φαίνεται ότι η απόφαση να τεθεί ρητά το ζήτημα των πρόωρων εκλογών, είναι αποτέλεσμα τριών παραγόντων:

1. Το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμά ότι αν επαληθευτούν ορισμένες τελευταίες δημοσκοπήσεις που δείχνουν τη διαφορά στο 7%, οι βουλευτικές εκλογές θα έχουν κριθεί αυτήν την Κυριακή.
2. Η τροπή που πήρε η προεκλογική εκστρατεία και η μεγάλη πόλωση «νομιμοποιούν» πολιτικά το αίτημα Μητσοτάκη για πρόωρες εκλογές αν νικήσει η Νέα Δημοκρατία.
3. Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη ΝΔ κα η αναμενόμενη μεγάλη συμμετοχή των ψηφοφόρων την Κυριακή, δημιουργούν την αίσθηση στο κυβερνητικό στρατόπεδο ότι σε περίπτωση ήττας «η κατάσταση δεν μπορεί να κρατηθεί» την επόμενη μέρα. Αυτή η αίσθηση δεν έχει να κάνει μόνο με το πολιτικό κλίμα, αλλά και με τη στάση του κρατικού μηχανισμού.

Σε κάθε περίπτωση οι ευρωεκλογές της Κυριακής παίρνουν τον χαρακτήρα πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών.