Ελληνική επιστολή διαμαρτυρίας στο BBC για το ρεπορτάζ περί «μακεδονικής μειονότητας»

O Έλληνας πρέσβης Δημήτρης Καραμήτσος Τζιράς εξέφρασε την έκπληξη και την απογοήτευση της ελληνικής κυβέρνησης στο BBC για το δημοσίευμα, κάνοντας παράλληλα λόγο για ιστορικές ανακρίβειες.

Η εν λόγω επιστολή, που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, υπογραμμίζει παράλληλα ότι δεν υφίσταται «μακεδονική μειονότητα» στην Ελλάδα.

Τονίζεται δε, πως η Συμφωνία των Πρεσπών δεν συνιστά σιωπηρή αναγνώριση «μακεδονικής μειονότητας» ούτε οδηγεί στην αναγνώριση τέτοιας μειονότητας.

Μάλιστα, ο Έλληνας πρέσβης ζητά από το BBC να δημοσιεύσει την επιστολή με τις θέσεις της Αθήνας.

Το δημοσίευμα του BBC

Ολόκληρη η επιστολή

«Διάβασα με ιδιαίτερη έκπληξη και απογοήτευση το δημοσίευμα της ιστοσελίδας του έγκριτου οργανισμού σας χθες, Κυριακή 24 Φεβρουαρίου, με τίτλο “Greece’s Invisible Minority”, το οποίο περιείχε σημαντικές ιστορικές ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις εις βάρος της Ελλάδας, ενώ αδικεί τη Συμφωνία Πρεσπών. Μια ιστορική συμφωνία, η οποία επέλυσε μια διαμάχη δεκαετιών, συνέβαλε στη σταθεροποίηση της περιοχής των Βαλκανίων και έστειλε ένα γενικότερο μήνυμα υπέρ της επίλυσης διεθνών διαφορών με βάση το διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Στην Ελλάδα η ισονομία και ισοπολιτεία είναι απόλυτα σεβαστές, ενώ υφίσταται μόνο μία μειονότητα, η οποία και αναγνωρίζεται από διεθνείς συνθήκες – η μουσουλμανική. Ωστόσο, στο άρθρο επιχειρείται η έγερση ενός ανύπαρκτου θέματος με διαστρέβλωση της Συνθήκης των Πρεσπών, στα άρθρα της οποίας η αρθρογράφος δεν κάνει καν τον κόπο να αναφερθεί.

Αναφέρεται ότι “By ratifying an agreement with the newly renamed Republic of North Macedonia, Greece has implicitly recognised the existence of a Macedonian language and ethnicity”.

Ως προς τη γλώσσα, η Συνθήκη αναγνωρίζει στο άρθρο 1 παρ. 3 τη “Μακεδονική γλώσσα”, με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, δηλαδή αποκλειστικά ως επίσημη γλώσσα της Βόρειας Μακεδονίας. Αποσαφηνίζει δε (άρθρο 7(4)) ότι οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών, αλλά, κυρίως, ότι δεν έχει σχέση με την ιστορία, τον πολιτισμό και την κληρονομιά της Ελληνικής Μακεδονίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Σε ό,τι αφορά στη δήθεν αναγνώριση «μακεδονικής εθνότητας» από τη Συμφωνία των Πρεσπών, ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο για κάθε γνώστη του διεθνούς δικαίου: τα κράτη αναγνωρίζουν κράτη, όχι εθνότητες. Η εθνότητα των πολιτών ενός κράτους δεν ρυθμίζεται από διακρατικές συμφωνίες. Η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να αναφέρεται στoυς πολίτες που ανήκουν στην πλειοψηφούσα εθνότητα που κατοικεί στη γειτονική χώρα όπως έκανε μέχρι σήμερα, ενώ οι πολίτες της εν λόγω πλειοψηφούσας εθνότητας στη γειτονική χώρα διατηρούν το δικαίωμά στον αυτοπροσδιορισμό.

Η Συμφωνία των Πρεσπών αναφέρεται στο Άρθρο 1 σε ιθαγένεια, δηλαδή στον νομικό δεσμό μεταξύ του κράτους και του πολίτη και όχι σε εθνότητα. Αυτό έχει αναγνωριστεί από τη Βόρεια Μακεδονία και μάλιστα σε συνταγματικό επίπεδο, δεδομένου ότι η πρόσφατη τροπολογία του Άρθρου ΧΧΧΙΙΙ του Συντάγματός της, ρητά προβλέπει ότι η ιθαγένεια «δεν προσδιορίζει, ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες».

Και, βεβαίως, σε καμία περίπτωση η Συμφωνία των Πρεσπών δεν συνιστά «σιωπηρή αναγνώριση», όπως εντελώς λανθασμένα και αυθαίρετα αναφέρει η συντάκτης του άρθρου, οιασδήποτε μειονότητας στη δική μας χώρα. Αντιθέτως, η Συμφωνία των Πρεσπών, μεταξύ άλλων, ορίζει ότι έκαστο Μέρος δεν θα παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου Μέρους με οιαδήποτε μορφή και για οιονδήποτε λόγο, περιλαμβανομένης της προστασίας του καθεστώτος και των δικαιωμάτων οιωνδήποτε προσώπων δεν είναι πολίτες του και ότι το Σύνταγμα της χώρας όπως ισχύει σήμερα ή θα τροποποιηθεί στο μέλλον δεν μπορεί και δεν θα μπορεί στο μέλλον να αποτελέσει βάση για μια τέτοια παρέμβαση ( Άρθρο 4 παρ. 3).

Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, η Βόρεια Μακεδονία τροποποίησε το Σύνταγμά της (άρθρο 49) προκειμένου να αναφέρεται αποκλειστικά στην στήριξη των πολιτών και της Διασποράς της και να μην περιέχει καμία αναφορά σε «υποστήριξη του μακεδονικού λαού….σε γειτονικές χώρες».

Οι ισχυρισμοί του άρθρου περί δήθεν «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα φαίνεται να απηχούν τις απόψεις του «Ουράνιου Τόξου», ενός εγχώριου πολιτικού φορέα που είναι ο μοναδικός ο οποίος ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί δήθεν «μακεδονική μειονότητα». Για την ολοκλήρωση της εικόνας, σημειώνεται ότι σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, εθνικές και ευρωεκλογές, στις οποίες έχει συμμετάσχει, έχει περιοριστεί σε εξαιρετικά μικρό ποσοστό του εκλογικού σώματος και μάλιστα ως τμήμα πολυκομματικού συνασπισμού.

Ελπίζω ότι οι ανωτέρω επισημάνσεις θα δημοσιευτούν προκειμένου να αποκατασταθεί η ορθή εικόνα των όσων αναφέρονται στο ρεπορτάζ σας και ότι εφεξής θα λαμβάνονται υπόψη στις σχετικές αναφορές του έγκριτου δημοσιογραφικού σας οργανισμού. »

Από το καλοκαίρι η συνέντευξη

Όπως αποκαλύπτει ο Ant1, η επίμαχη συνέντευξη στο εν λόγω ρεπορτάζ είχε γίνει το καλοκαίρι, ωστόσο δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο, μετά δηλαδή την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή.

Μάλιστα, η συντάκτρια του κειμένου, η Ελληνίδα δημοσιογράφος, Μαρία Μαργαρώνη ανέφερε στον Ant1 ότι δεν γνωρίζει τους λόγους για τους οποίους ο αρχισυντάκτης του Μέσου επέλεξε να τη δημοσιοποιήσει τώρα και θα ζητήσει εξηγήσεις.

Διευκρινίσεις του ΥΠΕΞ

Την ίδια ώρα, διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο της ρηματικής διακοίνωσης της γειτονικής χώρας προς τη Γραμματεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών δίνουν πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.

Οι εν λόγω πηγές μιλούν για «εκτεταμένες διαστρευλώσεις» και υπογραμμίζουν.

- Η ρηματική διακοίνωση αναφέρεται στην υπηκοότητα των πολιτών της γείτονος ως “Μακεδόνας/πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας”. Ήτοι, είναι διατύπωση που προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών και συνεπώς ο όρος “Μακεδόνας/πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας” είναι ενιαίος, δεν περιέχει δύο εναλλακτικές ούτε απομονώνεται κάποιο συστατικό του.

-Η ως άνω διατύπωση δεν αφορά την εθνότητα των πολιτών της γείτονος χώρας, όπως εσφαλμένα αναφέρουν ορισμένα ΜΜΕ. Αυτό άλλωστε προκύπτει σαφώς από την αναφορά σε “Nationality (Citizenship)” που περιλαμβάνεται στη ρηματική διακοίνωση, ενώ έχει εξηγηθεί επαρκώς και πολλάκις στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου η αναντιστοιχία μεταξύ “εθνότητας” και “ιθαγένειας” και έχει υπάρξει και σχετική τροποποίηση του Συντάγματος από τη γείτονα.

- Η Συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει ότι “ο επιθετικός προσδιορισμός για το Κράτος, τα επίσημα όργανά του και τις άλλες δημόσιες οντότητες θα ευθυγραμμίζεται με το επίσημο όνομα”, ήτοι “της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας” ή “της Βόρειας Μακεδονίας”. Σε ό,τι αφορά άλλους επιθετικούς προσδιορισμούς, καθώς και ιδιωτικές οντότητες και δρώντες που δεν έχουν σχέση με το Κράτος και τις δημόσιες οντότητες, δεν έχουν συσταθεί με νόμο και δεν απολαμβάνουν οικονομικής υποστήριξης από το Κράτος, η ρηματική διακοίνωση αναφέρει ότι “δύνανται να” αναφέρονται ως “μακεδονικός/ή”. Αντίστοιχα, σε αυτές τις περιπτώσεις, δύνανται να χρησιμοποιούνται και άλλοι επιθετικοί προσδιορισμοί, πχ “βορειομακεδονική κοινωνία, γεωργία της Βόρειας Μακεδονίας).

- Αναφορικά με τις εμπορικές ονομασίες και τα σήματα προϊόντων και αντίθετα με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται σε ορισμένα ΜΜΕ, η πλευρά των βορείων γειτόνων μας δεν ζήτησε την κατοχύρωση του προσδιορισμού “μακεδονικός/ή”. Αντιθέτως, η ρηματική διακοίνωση αναφέρεται ρητώς στη σχετική διαδικασία που προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών, διαχωρίζοντας το ζήτημα των εμπορικών ονομασιών και σημάτων από τις προηγούμενες αναφορές σε επιθετικούς προσδιορισμούς που αφορούν σε κρατικές και μη κρατικές οντότητες.