Μόσχα - Συνάντηση Τσίπρα - Πούτιν: Τα θέματα που θα «πέσουν» στο τραπέζι

Η πρόσκληση προς τον Έλληνα πρωθυπουργό για τη σημερινή επίσημη επίσκεψή του στη Μόσχα και οι συναντήσεις που θα έχει ο Αλέξης Τσίπρας με τον Βλάντιμιρ Πούτιν και τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ δίνουν τον τόνο σε αυτή την προσπάθεια πλήρους εξομάλυνσης των διαχρονικά καλών σχέσεων των δύο χωρών. Σχέσεων που διήλθαν μια σύντομη κρίση το περασμένο καλοκαίρι, με τις αμοιβαίες απελάσεις διπλωματών στις οποίες προχώρησαν Αθήνα και Μόσχα.

Σκοπός της επίσκεψης εργασίας του Έλληνα πρωθυπουργού στη Μόσχα «είναι η πλήρης αποκατάσταση των σχέσεών μας με μια χώρα με την οποία η Ελλάδα πατροπαράδοτα έχει καλές σχέσεις, οι οποίες δοκιμάστηκαν από το γνωστό σύννεφο του καλοκαιριού», έχει τονίσει η Αθήνα.

«Όλο αυτό το διάστημα, παρά τις δυσκολίες που ενίοτε πέρασαν οι σχέσεις μας, διατηρώ με τον πρόεδρο Πούτιν μια ειλικρινή και ουσιαστική σχέση ειλικρινούς και έντιμου διαλόγου», ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξη που έδωσε στο Russia 24 ενόψει της επίσκεψής του.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι ήταν επιλογή της δικής του κυβέρνησης το «ξεπάγωμα» και η εμβάθυνση των ελληνορωσικών σχέσεων, στο πλαίσιο της καθιέρωσης μιας ενεργητικής, πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής.

«Τα μηνύματα που έπρεπε να δοθούν δόθηκαν, τώρα είμαστε έτοιμοι να επανασυνδέσουμε το νήμα των σχέσεών μας και να συζητήσουμε για όλα τα ανοικτά θέματα», είχε τονίσει το ΥΠΕΞ.

«Η επίσκεψη αυτή έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς προσβλέπει στο να κλείσει μια ταραγμένη περίοδο στην ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων», υπογράμμιζε στο ίδιο πνεύμα το Κρεμλίνο, διά στόματος του συμβούλου του Ρώσου προέδρου Γιούρι Ουσακόφ.

Το σημερινό ραντεβού στο Κρεμλίνο είχε «κλειδώσει» στο Παρίσι, στο περιθώριο των εορταστικών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση των 100 ετών από τη λήξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, όπου ο Βλαντιμίρ Πούτιν είπε στον Αλέξη Τσίπρα ότι τον περιμένει στη Μόσχα στις 7 Δεκεμβρίου.

Έτσι, το σημερινό επίσημο τετ-α-τετ Τσίπρα-Πούτιν συνιστά την τέταρτη επίσημη συνάντηση των δύο ηγετών σε διάστημα τριών ετών (δύο επισκέψεις του Έλληνα πρωθυπουργού στη Ρωσία, στις 8 Απριλίου 2015 στη Μόσχα και στις 19 Ιουνίου 2015 στην Αγία Πετρούπολη, επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στην Αθήνα στις 27 Μαΐου, ενώ μια ακόμη συνάντηση μεταξύ τους είχε πραγματοποιηθεί στο Πεκίνο, στο περιθώριο του Φόρουμ «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» [One Belt-One Road], στις 14 Μαΐου 2017).

Το πρόγραμμα του πρωθυπουργού

Στις 09:30 ο Αλέξης Τσίπρας θα καταθέσει στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στον Κήπο Αλεξάνδρου.

Αμέσως μετά θα μεταβεί στην πρωθυπουργική εξοχική κατοικία, όπου στις 10:30 θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Στις 12:00 ξεκινά η κατ' ιδίαν συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο.

Στη συνέχεια θα έχουν γεύμα εργασίας και θα ακολουθήσει υπογραφή διμερών συμφωνιών. Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Βλάντιμιρ Πούτιν θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.

Η ατζέντα των επαφών

Το γεγονός ότι η επίσημη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού πραγματοποιείται κατά τη συμπλήρωση 190 ετών από την καθιέρωση διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας - Ρωσίας έρχεται να υπογραμμίσει τις στενές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών που βασίζονται σε ισχυρούς δεσμούς φιλίας και εκτίμησης μεταξύ των λαών, όπως επανειλημμένα έχει επισημάνει η Αθήνα. Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επισημοποιηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας σε ζητήματα οικονομίας, διαλόγου για τα περιφερειακά ζητήματα, την ενέργεια, τον πολιτισμό και άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Ειδικότερα, αναμένεται να συζητηθούν η προοπτική ρωσικών επενδύσεων στην Ελλάδα στον τομέα των υποδομών και οι δυνατότητες αύξησης των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσία στον αγροδιατροφικό τομέα. Στη συνέντευξη του, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τις δυνατότητες για επενδύσεις που δημιουργεί το διαφορετικό κλίμα στην ελληνική οικονομία μετά την έξοδο από τα μνημόνια και τη συμφωνία για το ελληνικό χρέος.

Περιφερειακές εξελίξεις και ενέργεια

Μια άλλη μεγάλη διαφορά σε σχέση με την περίοδο επανεκκίνησης των σχέσεων, το 2015-2016, είναι «η αναβάθμιση του περιφερειακού ρόλου της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας», με έμφαση στη Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.

Στο «ραντεβού» του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Ρώσο πρόεδρο θα συζητηθεί επίσης το Κυπριακό και η σημασία του ρόλου της Ρωσίας υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας και εν προκειμένω ο ρόλος της Ελλάδας, οι σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας και η σημασία τους για την περιοχή και την παγκόσμια ασφάλεια, οι προοπτικές στη Συρία και τη Λιβύη, και ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και η αποκλιμάκωση της έντασης στην Μαύρη Θάλασσα, όπου διαμένουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι Ελληνικής καταγωγής.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει τονίσει ότι η αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, «ως μιας δύναμης σταθερότητας, ασφάλειας και συνεργασίας», είναι ένα βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί τα σημερινά δεδομένα σε σχέση με τρεισήμισι χρόνια πριν, όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Κρεμλίνο.

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία φαίνεται να δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, ενώ ενισχύει τη συνεργασία της με την Άγκυρα. Στο πλαίσιο αυτό, ο διάλογος των δύο χωρών για την περιφερειακή σταθερότητα και τον ρόλο της Τουρκίας αναμένεται να έχει ιδιαίτερη σημασία.

Στη συνέντευξή του στη ρωσική τηλεόραση ο πρωθυπουργός επισήμανε τη στρατηγική στόχευση της χώρας να καταστεί ενεργειακός κόμβος. Στα σχέδια της Ελλάδας είναι η υλοποίηση μιας σειράς έργων διασύνδεσης με τις βαλκανικές χώρες, ενώ το έργο του αγωγού TAP βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωσή του. Οι προοπτικές συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα θα συζητηθούν στη συνάντηση Τσίπρα-Πούτιν. Ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου ενημέρωσε στην αρχή της εβδομάδας ότι «η ελληνική πλευρά δείχνει ενδιαφέρον να συμμετάσχει στα έργα υποδομής που σχετίζονται με την μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω της νότιας διέλευσης, έχοντας υπ' όψιν τη συμμετοχή της στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream».

Μέσω της ρωσικής τηλεόρασης, ο Έλληνας πρωθυπουργός επισήμανε την πεποίθηση που διατηρεί η Ελλάδα, μαζί με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, «ότι στο πλαίσιο μιας πολυδιάστατης ενεργειακής πολιτικής, διαμερισμού των πηγών και των ροών ενέργειας, η Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν στη συνεργασία με τη Ρωσική Ομοσπονδία και για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω του Turkish Stream».

«Θεωρούμε ότι η δυνατότητα να υπάρξει και ένας ακόμα αγωγός, παράλληλος σε αυτήν τη διαδρομή, είναι μια δυνατότητα ρεαλιστική και μέσα στα πλαίσια για τα οποία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει όλοι να συμφωνούμε, τα πλαίσια μιας λογικής διαμερισμού και πολυδιάστατης στρατηγικής σε ό,τι αφορά τις πολλαπλές πηγές ενέργειας και τις πολλαπλές ροές ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίσουμε αυτό που λέμε ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ», εξήγησε.

Στη συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, πριν από την συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών, θα υπογραφεί παρουσία τους σειρά διμερών συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας στους τομείς εμπορικής ναυτιλίας, καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, αθλητισμού, τυποποίησης κ.ά., ενώ αναμένεται να συμφωνηθεί η κήρυξη του 2019 ως έτους γλώσσας και λογοτεχνίας για τις δύο χώρες.

Η προετοιμασία της υπογραφής των συμφωνιών έγινε κατά τη χθεσινή 11η Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή Οικονομικής, Βιομηχανικής, Τεχνολογικής και Επιστημονικής Συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας (σ.σ. είχε αναβληθεί στο πρόσφατο παρελθόν, στη σκιά της επιδείνωσης των διμερών σχέσεων τον Αύγουστο), στην οποία συμπροέδρευσαν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλος και ο υπουργός Μεταφορών της Ρωσίας Γιεβγκένι Ντίτριχ. Οι δύο υπουργοί εξέφρασαν την πεποίθηση ότι στις σημερινές επαφές θα υπάρξει περαιτέρω βελτίωση των διμερών σχέσεων.

Πριν από το τετ-α-τετ Τσίπρα-Πούτιν στο Κρεμλίνο, ο πρωθυπουργός θα έχει ωριαία συνάντηση με τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ στην πρωθυπουργική εξοχική κατοικία. Στην ατζέντα της συνάντησης, σύμφωνα με την προαναγγελία εκ μέρους της ρωσικής κυβέρνησης, θα είναι η κατάσταση και οι προοπτικές της ελληνορωσικής εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας, καθώς και η υλοποίηση κοινών έργων στον ενεργειακό και βιομηχανικό τομέα, στους τομείς των υποδομών-μεταφορών, της τεχνολογίας κ.ά.

Το δώρο στον Αλέξη Τσίπρα

Το πρόγραμμα της επίσημης επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα ξεκινά νωρίς το πρωί με την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στον Κήπο Αλεξάνδρου.

Η κίνηση του Κρεμλίνου να δωρίσει στον Έλληνα πρωθυπουργό αντίγραφο της σημαίας του Λάμπρου Κατσώνη, του ελληνικού συντάγματος πεζικού που είχε συγκροτηθεί το 1777, αποτυπώνει και σε σημειολογικό επίπεδο την πρόθεση του για αναθέρμανση των διμερών σχέσεων. Επισημαίνεται ότι στα αρχεία του μουσείου Ερμιτάζ βρέθηκαν τρεις σημαίες του συντάγματος και ειδικά για τον κ. Τσίπρα δημιούργησαν αντίγραφο μιας εκ των σημαιών-ευρημάτων.

Τον πρωθυπουργό συνοδεύουν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλος, ο Γεν. Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών, I. Μπράχος, καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες.