Σκοπιανό: Το μετέωρο βήμα του νέου ονόματος

Η έκτη, κατά σειρά πρόταση, εξετάστηκε μετά από εισήγηση του Ζόραν Ζάεφ στον Αλέξη Τσίπρα κατά την παραμονή των δύο στη Σόφια. Η συγκεκριμένη πρόταση διαθέτει, όπως και οι άλλες πέντε, τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Η Αθήνα επισημαίνει ότι εξασφαλίζεται η ιστορικότητα, ο γεωγραφικός προσδιορισμός και κυρίως το «erga omnes» και η συνταγματική αναθεώρηση. Ως προς τον ιστορικότητα σημειώνεται ότι αναφέρεται στην Εξέγερση του Ίλιντεν που έγινε το 1903, άρα δεν τίθεται ζήτημα σύγχυσης με την αρχαία ελληνική ιστορία. Ο Αλέξης Τσίπρας, μάλιστα, έκανε στη χθεσινή συνέντευξη τύπου, σχετική αναφορά στη συγκεκριμένη πτυχή: «Ακόμα και το θέμα της ονομασίας και το πώς η ονομασία θα μπορεί να δίνει ένα μήνυμα ότι διαχωρίζεται η ελληνική Μακεδονία και η ιστορία της από τη χώρα που δημιουργήθηκε πολύ αργότερα, την ΠΓΔΜ που τώρα αναζητούμε από κοινού μια κοινή ονομασία, κοινά αποδεκτή ονομασία, είναι ένα κρίσιμο θέμα».

Λόγω της ιστορικότητας και της εθνικής σημασίας που έχει το Ίλιντεν για την πΓΔΜ θεωρείται ότι θα είναι ευκολότερο να «περάσει» η χρήση έναντι όλων μέσω της συνταγματικής αναθεώρησης, απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμφωνία από ελληνικής πλευράς. Ο Ζόραν Ζάεφ εξήγησε στον Έλληνα πρωθυπουργό ότι μια τέτοια ονομασία θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή σχεδόν από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα της χώρας του ενώ υποστήριξε ότι θα περνούσε ακόμα και από δημοψήφισμα.

Ερωτήματα και εμπόδια

Ερώτημα παραμένει το αν το όνομα θα χρησιμοποιηθεί στη μεταφρασμένη εκδοχή του ή στην αμετάφραστη. Θα είναι, δηλαδή, το επίσημο όνομα της χώρας «Republic of Μαcedonia of Ilinden» ή «Republica Ilidenska Makedonija». Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι οι δύο πρωθυπουργοί δεν κατέληξαν στη Σόφια.

Σε αυτό που συμφώνησαν είναι η διαδικασία. Τσίπρας και Ζάεφ επέστρεψαν στις πατρίδες τους για να ενημερώσουν τους Προέδρους και τους πολιτικούς αρχηγούς. Αν το κλίμα είναι θετικό, στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου οι δύο πρωθυπουργοί θα ξανασυναντηθούν πιθανότατα στις Πρέσπες. Εντωμεταξύ, Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ θα συναντηθούν την επόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες. Τέλος, περίπου το ίδιο διάστημα οι δύο κυβερνήσεις θα καταθέσουν προς έγκριση στα κοινοβούλιά τους το τελικό πακέτο συμφωνίας. Δεν αποκλείεται ο Ζόραν Ζάεφ να βάλει τη συμφωνία και σε δημοψήφισμα.

Προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία θα πρέπει, όμως, να ξεπεραστούν συγκεκριμένα εμπόδια:

Το πρώτο αφορά τους ΑΝΕΛ οι οποίοι επιμένουν ότι δεν αποδέχονται τη συμπερίληψη του όρου «Μακεδονία». Σε αυτό το σημείο λύση μπορεί να προκύψει από το αν η ονομασία και τα παράγωγά της θα είναι μεταφρασμένα ή αματέφραστα.

Δεύτερο εμπόδιο η Νέα Δημοκρατία. Ο διεθνής παράγοντας θέλει η όποια λύση να έχει τη στήριξη και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ή τουλάχιστον να μην αντιμετωπίσει την αντίθεσή της. Σε αυτό σημαντικό ρόλο έχουν να διαδραματίσουν και οι ΗΠΑ. Δεν πρέπει, μάλιστα, να περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι ο Τζέφρι Πάιατ συνάντησε τρεις, τουλάχιστον, φορές τον Κυριάκο Μητσοτάκη το προηγούμενο διάστημα.

Τρίτο και δυσκολότερο οι πιθανές αντιδράσεις από το αλβανικό στοιχείο της πΓΔΜ αλλά και από τη Βουλγαρία η οποία «διεκδικεί» την εξέγερση του Ίλιντεν.