Πεδίο σύγκρουσης η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης

Χτες, βασικό θέμα της ειδησεογραφίας ήταν οι πληροφορίες που έρχονταν από τις Βρυξέλλες και οι οποίες έκαναν λόγο για ιδιαίτερα βαρύ κλίμα στο Κολλέγιο των Επιτρόπων και συζητήσεις που φτάνουν ακόμα και σε αναστολή της συνθήκης Σένγκεν για την Ελλάδα, μέχρι να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει εδώ και δύο μήνες για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών.

Τι υποστηρίζει η Αθήνα

Σήμερα, η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη επανήλθε στο θέμα με συνέντευξή της, όπου παραδέχθηκε μεν ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δεχτεί πιέσεις από τους εταίρους της, αναφορικά με το ζήτημα της υποδοχής προσφύγων στα σύνορά της, αντέτεινε δε ότι τηρεί όλα όσα έχει δεσμευτεί απέναντί τους, διαψεύδοντας παράλληλα ως «εντελώς ανακριβή» την πληροφορία ότι η Αθήνα έχει αρνηθεί τη συνδρομή του οργανισμού Frontex.

Μιλώντας στον ραδιοσταθμό Real και σε ερώτηση αν η Ελλάδα έχει απορρίψει ευρωπαϊκές κρούσεις –έστω και άτυπες- που να παραπέμπουν στο ζήτημα του Σένγκεν, η κ. Γεροβασίλη απάντησε ότι η Ελλάδα έχει δεχθεί βοήθεια από τον Frontex, διευκρινίζοντας ότι αυτή αφορά τις διαδικασίες καταγραφής και όχι τη φύλαξη των συνόρων.

«Είχε γίνει συζήτηση για το θέμα της προώθησης στα σύνορα, στη διάσκεψη που είχε γίνει για τα δυτικά Βαλκάνια. Εκεί υπήρξαν πιέσεις για την ανάπτυξη επιχείρησης της frontex στα σύνορα. Πρόταση η οποία απορρίφθηκε όμως. Και τελικά συμφωνήθηκε στην ίδια διάσκεψη να γίνει ένα γραφείο το οποίο θα στελεχωθεί με υπαλλήλους της frontex που όμως θα έχουν αρμοδιότητα μόνο την ταυτοποίηση προσφύγων. Αυτή είναι η απόφαση», είπε, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις διαρροές.

Πρόσθεσε δε ότι από τη βοήθεια σε στελέχη και εξοπλισμό που έχει ζητήσει η Ελλάδα από τον Frontex, η χώρα έχει λάβει «περίπου το ένα δέκατο». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι παραλείψεις υπάρχουν και από την πλευρά των εταίρων και σημείωσε ότι το προσφυγικό είναι ευρωπαϊκό και όχι μόνο ελληνικό πρόβλημα, κάνοντας την ενδεδειγμένη τοποθέτηση περί Ευρώπης που «πρέπει να παραμείνει ενωμένη».

Καλούμενη να σχολιάσει τις δηλώσεις του Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων Δημήτρη Αβραμόπουλου για την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στη φάση των συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων, η κυβερνητική εκπρόσωπος συμφώνησε, θυμίζοντας όμως ότι «Ελλάδα έχει ξοδέψει περίπου 1 δισ. ευρώ, εκτός προϋπολογισμού, για να αντιμετωπίσει τις προσφυγικές ροές και έχει πάρει μόλις 30 εκατ. ευρώ από την ευρωπαϊκή βοήθεια, εξαιτίας της γραφειοκρατίας».

Το έγγραφο του Λουξεμβούργου

Σχετικά με το από 1ης/12/2015 έγγραφο που απέστειλε η λουξεμβουργιανή προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο δεύτερο τμήμα της επιτροπής μονίμων αντιπροσώπων (COREPER II), στο πλαίσιο της προετοιμασίας του επικείμενου Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, και το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας, αναζωπυρώνοντας τις συζητήσεις περί «εξόδου» της Ελλάδας από τον Σένγκεν, η Όλγα Γεροβασίλη δεν τοποθετήθηκε επί της ουσίας, προτιμώντας να στρέψει τα βέλη της σε ΜΜΕ και αντιπολίτευση.

Στο έγγραφο αυτό, η προεδρία καλεί το Συμβούλιο να συζητήσει ανάμεσα σε άλλα τις «ανεπάρκειες στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων», περιγράφοντας την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της Ευρώπης ως έκτακτο μέτρο για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών. Σε αυτό το σημείο γίνεται λόγος για μέγιστο επιτρεπτό διάστημα έξι μηνών στην επιβολή ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με βάση τον Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, που όμως μπορεί να επεκταθεί στα δύο χρόνια, καθώς αν παραμένουν οι «σοβαρές ελλείψεις» στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, το εκ νέου άνοιγμα των εσωτερικών θα συνιστούσε «σοβαρή απειλή» για την δημόσια ασφάλεια.

Ως προς αυτό, η εκπρόσωπος της κυβέρνησης υποστήριξε: «εγώ θα σκεφτόμουν κάτι άλλο, ότι κάποιοι, οι οποίοι προσπαθούν να κλείσουν τα σύνορα στην Ευρώπη, σε αντίθεση με ότι δημόσια ισχυρίζονται οι ίδιοι, ασκούν πιέσεις σε τέτοιες κατευθύνσεις», ενώ στη συνέχεια τόνισε ότι «διασπείρονται διάφορες ανακρίβειες» που «άκριτα επαναλαμβάνουν» ότι η Ελλάδα δεν έχει δεχτεί την επιχειρησιακή συνεργασία στα εξωτερικά της σύνορα.

Για το θέμα του εγγράφου τοποθετήθηκε και ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος σε έκτακτη συνέντευξη τύπου δήλωσε ότι πρόκειται για «κάποιες προτάσεις, που κάθε φορά μπαίνουν σε ένα προσχέδιο, προκειμένου να ετοιμαστεί το τελικό κείμενο πριν από τη Σύνοδο». Σημείωσε δε ότι δεν υπάρχει καμία επίσημη τοποθέτηση, «το διαψεύδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το διαψεύδουν επίσης ο Άσελμπορν και ο Αβραμόπουλος».

Τα επίμαχα δημοσιεύματα και οι απαντήσεις Μουζάλα

Το ζήτημα της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ βρίσκεται στην κορυφή των ευρωπαϊκών υποθέσεων και προκαλεί επί μήνες συγκρούσεις τόσο στις εξωτερικές σχέσεις όσο και στο εγχώριο πολιτικό σύστημα των 28 κρατών-μελών και τον υποψηφίων προς ένταξη χωρών.

Η κλιμάκωση της γεωπολιτικής αστάθειας στη Συρία και το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι οδήγησαν τους Ευρωπαίους ηγέτες να επιταχύνουν διαδικασίες, οι οποίες παρέμεναν στο περιθώριο της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης, αλλά πλέον καταλαμβάνουν την πρώτη θέση της ατζέντας. Υποδεικνύουν δε την ασφαλειοποίηση ως πιο ενδεδειγμένη λύση για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, η οποία στο ένα σκέλος της έχει την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών και στο άλλο την αλλαγή του status quo στη Συρία.

Τις τελευταίες ημέρες, ως προς το πρώτο σκέλος, το προσφυγικό πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις για την Ελλάδα. Αφορμή τα δημοσιεύματα των Financial Times (FT) (“Greece warned EU will reimpose border controls”, 1/12/2015) και της Καθημερινής («Απειλή έξωσης από Σένγκεν», 2/12/2015, όπου σύμφωνα με ανώνυμες διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες η Ελλάδα κινδυνεύει με προσωρινή αναστολή της συμμετοχής της στο χώρο Σένγκεν, εξαιτίας της ολιγωρίας και των παραλείψεων στη διαχείριση των προσφυγικών ροών, που έχει ως αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης και να εξαναγκάζονται σε κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων της Ευρώπης.

Πιο συγκεκριμένα, το ρεπορτάζ της Καθημερινής επικαλείται εκπρόσωπο του Λουξεμβούργου –χώρας που ασκεί στο τρέχον εξάμηνο την προεδρία του Συμβουλίου της ΕE-, ο οποίος υποστήριξε με «έντονο τρόπο» ότι «η Ελλάδα δεν έχει τηρήσει τη συμφωνία που είχε γίνει τον Οκτώβριο με τα υπόλοιπα κράτη που βρίσκονται στα Δυτικά Βαλκάνια».

Το ρεπορτάζ των FT αποκαλύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «θα προτείνει εντός του μήνα μία κοινή δύναμη με αρμοδιότητα να αναλάβει την ευθύνη των συνόρων, ενδεχομένως, ακόμη και ενάντια στη θέληση κρατών στα εξωτερικά σύνορα, όπως η Ελλάδα».

Η βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι, δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι «εξοργισμένοι» με την ελληνική κυβέρνηση για τρεις λόγους: i) την άρνηση της Αθήνας να καλέσει σε μια ειδική αποστολή τον οργανισμό Frontex, ii) την απροθυμία να δεχτεί ανθρωπιστική βοήθεια από την ΕΕ, iii) την αποτυχία να βελτιώσει το σύστημα καταγραφής των προσφύγων.

Τα δύο δημοσιεύματα φαίνεται πως επικαλούνται τις ίδιες πηγές, καθότι ουσιαστικά ίδια, αν και το βρετανικό δημοσίευμα επιτίθεται ονομαστικά στον Αλέξη Τσίπρα, θίγει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων αναφορικά με «μια νομική απαίτηση ότι μόνο οι Ελληνες επιτρέπεται να φρουρούν τα σύνορα της χώρας», ενώ δεν παραλείπει να κάνει λόγο για «εξαγριωμένους Γερμανούς», επειδή η Αθήνα πέρασε την «κόκκινη γραμμή» να μην επιτρέψει στον Frontex να έρθει να βοηθήσει».

Τα δύο δημοσιεύματα σταχυολογούν τις ενστάσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, για τις οποίες απάντησε επισήμως ο Γιάννης Μουζάλας εκ μέρους της κυβέρνησης.

1) Συσκευές δακτυλοσκόπησης Eurodac

Η Ελλάδα δεν «φαίνεται να θέλει» κατά την Καθημερινή ή «έχει αρνηθεί να πάρει πολλά από τα διαθέσιμα» κατά τους FT 300 μηχανήματα Eurodac που θα βοηθούσαν στην καταγραφή των δακτυλικών αποτυπωμάτων και στην καταγραφή των μεταναστών σε κοινή βάση δεδομένων της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν προβλήματα με τη σύνδεση στο ίντερνετ και την εκπαίδευση του προσωπικού. Το βρετανικό δημοσίευμα αναφέρει ότι «Έλληνες αξιωματούχοι λένε πως χρησιμοποιούνται ήδη περίπου 45 μηχανές eurodac και 15 είναι καθ' οδόν».

Λένε ότι μας δίνουν 400 Eurodac και εμείς δεν τα παίρνουμε. Αυτό είναι ψέμα, το οποίο πολύ εύκολα μπορεί κανείς να αντικρούσει. Έχουμε ζητήσει 100 Eurodac, τα ζητάω από όταν είμαι υπηρεσιακός υπουργός κάθε φορά που πηγαίνω στις Βρυξέλλες. Μας έχουν δώσει περίπου 48, από τα οποία τα 12 είναι διμερής προσφορά της Γερμανίας, εκτός ΕΕ. Σχετικά με την εγκατάσταση των συσκευών αντιμετωπίσαμε κάποια τεχνικά προβλήματα, όπως την εγκατάσταση οπτικών ινών σε κάποια, τα οποία αντιμετωπίστηκαν και σε συνεργασία με τη Γερμανία.

2) Frontex (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης)

Η Αθήνα έχει απορρίψει την αποστολή 400 ανθρώπων του Frontex για την ενίσχυση των συνόρων με τη ΠΓΔΜ, στέλνοντας επιστολή στην Κομισιόν, όπου εξηγούσε ότι η εξουσιοδότηση του προσωπικού του Frontex ήταν πολύ γενική και υπερέβαιναν την συμφωνηθείσα διαδικασία της καταγραφής.

Αυτό είναι το δεύτερο ψέμα. Εμείς έχουμε ζητήσει από τον Μάιο, πριν γίνω εγώ υπουργός, 318 άτομα για τη Frontex. Εγώ ως υπηρεσιακός υπουργός και μετά, κάθε φορά επανέρχομαι σε αυτό το θέμα. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα επιχειρούν στο έδαφος 40, στην ουσία είναι 100 εναλλασσόμενοι. Και εμείς επιμένουμε και ζητάμε και άλλους. Στις 25/9/2015 κατέθεσα οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Εκεί ζητάμε 1.600 αστυνομικούς της Frontex για να καλύψουμε τις προσφυγικές ροές. Δεν έχουμε λάβει απάντηση.

3) RABIT (Ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα)

Η Αθήνα επιμένει ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τις ομάδες γρήγορης παρέμβασης του Frontex (Rabid), σύμφωνα με την Καθημερινή, αν και, όπως υποστηρίζουν οι FT, είχε εμφανιστεί πιο ανοιχτή να επικαλεστεί «τον λεγόμενο μηχανισμό RABIT (Rapid Border Intervention Teams)» κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του κ. Άσελμπορν, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν γνώση των συνομιλιών».

Για την ομάδα RABIT, την οποία λένε ότι δεν θέλουμε, εμείς τους ζητήσαμε για το σχέδιο «Ποσειδών» στη θάλασσα τον Ιούλιο. Τότε δεν πήραμε. Και επαναλάβαμε χτες το αίτημα του Ιουλίου. Υπάρχει ένα πρόβλημα με τη Frontex και τους RABIT, ότι ενώ η Frontex με βάση το καταστατικό της δεν έχει δικαίωμα να παρεμβαίνει σε πολιτικές αποφάσεις, θέλει και ζητάει να περιπολεί τα χερσαία σύνορά μας με την ΠΓΔΜ και μάλιστα ζητάει οι περιπολίες να είναι από κοινού, δηλαδή να περιπολούμε μαζί Ελλάδα, ΠΓΔΜ και Frontex. Αυτό απερρίφθη. Η απόφαση των πρωθυπουργών ήταν ότι θα ικανοποιήσουν το δικό μας αίτημα να στείλουν τη Frontex στην Ειδομένη για να βοηθήσει στην ταυτοποίηση των προσφύγων ή μεταναστών που έρχονται από τα νησιά και που για λόγους μεγάλης ροής μπορεί να μην έχουν ταυτοποιηθεί. Με βάση αυτό η Frontex έβγαλε μια απαράδεκτη απόφαση, όπου ζητούσε να περιπολεί τα σύνορά μας και να αναλάβει τη φύλαξη των συνόρων μας. Απευθύναμε επιστολή στον κ. Αβραμόπουλο, ο οποίος βοήθησε πάρα πολύ να αρθεί αυτή η παρεξήγηση.

4) Χώροι μετεγκατάστασης (relocation camps)

Σύμφωνα με την Καθημερινή, Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν παράπονα ότι η Ελλάδα δεν έχει τηρήσει την υπόσχεσή της να πραγματοποιήσει τις πτήσεις που θα μετέφεραν πρόσφυγες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ σύμφωνα με τους FT η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει την υπόσχεσή της να οργανώσει τρεις πτήσεις για την επανεγκατάσταση προσφύγων σε άλλα κράτη-μέλη. H βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι μόλις 159 πρόσφυγες από τους 160.000 που έχει προβλεφθεί μετεγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη, «εν μέρει λόγω προβλημάτων εγγραφής στην Ελλάδα».

Μας κατηγορούν ότι εξαιτίας της έλλειψης αυτών των χώρων, δεν γίνεται η μετεγκατάσταση. Αυτό είναι όχι αλήθεια, είναι δηλαδή μια θεώρηση της πραγματικότητας με άλλο μάτι. Εμείς είχαμε πει ότι αυτά τα κέντρα θα τα κάνουμε έως το τέλος του χρόνου. Μπορεί να πάνε λίγο παραπάνω. Στο μεταξύ ενεργοποιούμε μαζί με τον ΟΗΕ τα διαμερίσματα φιλοξενίας. Όμως, ενώ η Ελλάδα δικαιούται να κάνει 66.400 μετεγκαταστάσεις σε δύο χρόνια, οι χώρες της ΕΕ έχουν στείλει μόνο 295 θέσεις και μόλις οκτώ χώρες ήταν αυτές οι οποίες δέχτηκαν. Από τις 295, έχουν απαντήσει στα δικά μας αιτήματα για 79 θέσεις. Επίσης, εμείς σήμερα έχουμε 150 ανθρώπους έτοιμους για μετεγκατάσταση, τους οποίους δεν μπορούσαμε να μεταφέρουμε και για οικονομικούς λόγους, γιατί τα λεφτά ξεκλειδώθηκαν χτες.

5) Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας και κέντρα ταυτοποίησης (hotspots)

Σύμφωνα με τους FT, oι Έλληνες αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμα αποδεχτεί την πρόσκληση να επικαλεστούν ένα καθεστώς βοήθειας -τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ- που θα προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στα νησιά και στις περιοχές των συνόρων, ενώ σύμφωνα με την Καθημερινή «το hotspot στη Λέσβο δεν λειτουργεί».

Έπειτα από συνεννόηση με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ζήτησε την ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας για την Ελλάδα, με στόχο την αντιμετώπιση της επείγουσας κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στην Ειδομένη, την Αττική και τα νησιά του Αιγαίου. Όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το αίτημα αφορά μεταξύ άλλων σε παροχή λεωφορείων, ασθενοφόρων, τετρακίνητων, κοντέινερ για φιλοξενία προσφύγων, χημικών τουαλετών, τεντών για στέγαση, ρουχισμού, γεννητριών και κουτιών πρώτων βοηθειών κ.α.

Δεν ξέρουμε ποια από τα παραπάνω θα γίνουν δεκτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελπίζουμε να είναι γενναιόδωροι

Είχαμε αναλάβει την υποχρέωση ότι θα έχουμε φτιάξει έως το τέλος του Νοέμβρη τουλάχιστον τρία και ως τα μέσα Γενάρη τα άλλα δύο. Αυτή τη στιγμή έχουμε τη Μυτιλήνη έτοιμη. Στη Χίο έχουμε έτοιμο ένα προσωρινό κέντρο ταυτοποίησης, το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι λειτουργεί πάρα πολύ καλά και έχουμε ένα σχέδιο με το δήμαρχο, αγοράζουμε ένα εργοστάσιο, όπου θα φτιαχτεί κάτι πιο μόνιμο και αξιοπρεπές. Στη Λέρο και στην Κω αποφασίστηκε ότι θα τα χτίσει ο στρατός για να προχωρήσουν οι διαδικασίες πιο γρήγορα. Είχαμε πρόβλημα εκταμίευσης των χρημάτων, το οποίο λύνεται αυτές τις μέρες. Με παρέμβαση του πρωθυπουργού αποφασίστηκε τα έργα να ξεκινήσουν με δικά μας χρήματα. Εδώ για την καθυστέρηση πέρα από τη γραφειοκρατία και από την ΕΕ και από εμάς, πέρα από τις δικές μου αδυναμίες, και αυτό το λέω ως μέρος ανάληψης της δικής μου ευθύνης, αν είχαμε δουλέψει πιο συντονισμένα, πιο οργανωμένα, θα μπορούσαμε να είμαστε όχι παραπάνω από 10-15 μέρες μπροστά

Οι ελληνικές ανάγκες

Επιδιώκοντας μια πιο «πολιτική» ερμηνεία της κατάστασης, οι Financial Times δεν παρέλειψαν να σημειώσουν ότι η ολιγωρία της Αθήνας μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στην προσπάθεια της κυβέρνησης να τύχει ελαφρύνσεων στην εφαρμογή του τρίτου προγράμματος διάσωσης. Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στο ζήτημα των επιστροφών και επανεισδοχών:

Δεν είμαστε αντίθετοι με τις επιστροφές αλλά με την αναξιοπρέπεια και την άδικη καταπίεση που μπορεί να δημιουργήσει η ανυπαρξία των επιστροφών. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν εξασφαλιστεί ότι μια χώρα, όπως το Πακιστάν, θα παραλάβει αυτούς που πρέπει να στείλω, εγώ δεν μπορώ να φυλακίζω τους ανθρώπους μέχρι η χώρα να αποφασίσει ότι πρέπει να τους δεχτεί. Επιστροφές σε χώρες που δέχονται, όπως η Αλβανία και η Γεωργία, κάνουμε. Το Πακιστάν δεν δέχεται. Πιέζουμε και εγώ και ο πρωθυπουργός στο ότι το ζήτημα των επιστροφών είναι ένα ζήτημα που αφορά την ΕΕ, δηλαδή είναι σαφές ότι αν η ΕΕ δεν μπορεί να πιέσει το Πακιστάν ή την Τουρκία, είναι λιγότερο πιθανό να μπορεί να πιέσει η Ελλάδα. Επίσης, υπήρχε και ένα οικονομικό πρόβλημα. Τις επιστροφές τις κάνει ο ΔΟΜ, που δεν είχε προεισπράξει χρήματα για επιστροφές. Βέβαια, η κύρια αδυναμία ήταν πολιτική από την πλευρά του Πακιστάν. Όσο για τις επανεισδοχές είχαμε φοβερά γραφειοκρατικά προβλήματα με την Τουρκία. Μετά την προσέγγιση της ΕΕ με την Τουρκία, η Τουρκία φαίνεται να δείχνει καλύτερη διάθεση και αρχίζει να απαντάει στα αιτήματά μας, αλλά αυτό δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει. Μέχρι τώρα δεν απαντούσε ή απαντούσε δύο μήνες μετά.

Ο σλοβακικός παράγοντας και η ώρα της αλήθειας

Και τα δύο δημοσιεύματα επικαλούνται ως ενδεικτική του κλίματος τη δήλωση του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο (Robert Fico) που ζητά εκδίωξη της Ελλάδας από το Σένγκεν ως απάντηση στην «άρνησή της» να φυλάξει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, ενώ αναφέρονται και στην απόφαση της κυβέρνησης των Σκοπίων να στήσει φράχτη στα σύνορα της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα, η οποία χαρακτηρίζεται «απολύτως κατανοητή», καθώς «έχει το δικαίωμα να λάβει τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα» για να διαχειριστεί καλύτερα τους χιλιάδες πρόσφυγες που φτάνουν μέσω Ελλάδας.

Οι FT καταλήγουν ότι «η Κομισιόν θα προχωρήσει σε προφορική ενημέρωση για την κατάσταση της Ελλάδας» στην αυριανή συνεδρίαση του Συμβουλίου Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις, η οποία θα συνοδευτεί από μια γραπτή αξιολόγηση στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17-18 Δεκεμβρίου να δεχτεί ένα και, όπως το έθεσε Ευρωπαίος αξιωματούχος στην Καθημερινή, «τότε θα είναι η ώρα της αλήθειας».

Την ώρα της αλήθειας ο Γιάννης Μουζάλας περιέγραψε ως «υπόγεια συζήτηση» που ξεκίνησαν χώρες με συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης των προσφύγων και μεταναστών, «όπως η Ουγγαρία».

Υπενθυμίζεται ότι στις 11 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν (Viktor Orbán) είχε δηλώσει ενώπιον δημοσιογράφων ότι «εάν η Ελλάδα δεν είναι ικανή να προστατέψει τα σύνορά της, τότε καθίσταται αναγκαίο να κινητοποιήσουμε ευρωπαϊκές δυνάμεις στα ελληνικά σύνορα ώστε αυτές να επιτύχουν τους σκοπούς της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, στη θέση των ελληνικών αρχών», γιατί σε διαφορετική περίπτωση «το πρόβλημα μετατοπίζεται» στις χώρες τις Κεντρικής Ευρώπης.

Οι δηλώσεις είχαν γίνει μετά από τη συνάντηση του Ούγγρου πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ (Manfred Weber). Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν σέβεται τις κοινές δεσμεύσεις για την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων «δεν επιτρέπει στη χώρα του να εγκαταλείψει κι αυτή τους κανόνες του Σένγκεν», ισχυρίστηκε ο Όρμπαν, θέση την οποία επικρότησε ο Βέμπερ, τονίζοντας ότι η Ουγγαρία καταβάλλει προσπάθειες να σεβαστεί την ευρωπαϊκή νομοθεσία, υποστηρίζοντας ότι ο πρωθυπουργός της «έχει δίκιο να υπογραμμίζει πως η Ελλάδα είναι αυτή που οφείλει κατά πρώτο λόγο να εξασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ».

Έκτοτε, το κλίμα έχει επιδεινωθεί τόσο ανάμεσα στους Ευρωπαίους συντηρητικούς όσο και σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερα στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης που από την αρχή της συνειδητοποίησης του μεγέθους της προσφυγικής κρίσης είχαν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα εφαρμόσουν καμία ευρωπαϊκή απόφαση που να τις υποχρεώνει να δεχτούν περισσότερους πρόσφυγες από όσους αυτές κρίνουν· χωρίς να έχει ανακινηθεί σε αυτό το βαθμό και την ένταση ζήτημα αποπομπής τους από τον χώρο Σένγκεν.

Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο στις 21 Ιουλίου, σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνησή του θα δεχτεί μόνο εκατό πρόσφυγες από χριστιανικές οικογένειες της Συρίας που θα επιλέξει η ίδια.