Κατρούγκαλος: Το θετικό από την επίσκεψη Ερντογάν είναι η επανεκκίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου

Ο κ. Κατρούγκαλος σημειώνει μάλιστα πως η επίσκεψη ήρθε σε μια στιγμή κρίσιμη που η γειτονική χώρα βρίσκεται σε ένταση με πολλά ευρωπαϊκά κράτη και επισημαίνει πως το θετικό κεκτημένο από την επίσκεψη αυτή, είναι ότι ξαναξεκίνησε ο διάλογος στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και με πρόθεση και των δύο πλευρών να συζητήσουν με ειλικρίνεια και με καλή διάθεση.

Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης, ο κ. Κατρούγκαλος διευκρινίζει ότι η προετοιμασία της επίσκεψης ήταν άρτια και πολύμηνη, υπογραμμίζοντας επίσης ότι η αναγκαιότητα της υπαγορεύθηκε από το γεγονός ότι «έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τη συσσωρευμένη ένταση στις διμερείς σχέσεις». Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, επισημαίνει ότι «λόγω της καλής προετοιμασίας της επίσκεψης πετύχαμε η συζήτηση να εξελιχθεί επί της ουσίας και μάλιστα με έναν τρόπο που, όπως φάνηκε από την όλη εξέλιξη της συζήτησης, στο τέλος δημιούργησε θετική δυναμική για τη συνέχιση του διαλόγου».

Πέρα από την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στη χώρα μας, ο κ. Κατρούγκαλος στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ξετυλίγει το πλέγμα των ελληνικών θέσεων σε σειρά θεμάτων που άπτονται του χαρτοφυλακίου του, όπως η εμβάθυνση της ΟΝΕ και το Brexit. Επίσης, αναδεικνύει τη σημασία που έχει για την Ελλάδα και την ΕΕ η εκλογή του Πορτογάλου υπουργού Οικονομικών στη θέση του προέδρου του Eurogroup.

Eurogroup: Νέος πρόεδρος ο Μάριο Σεντένο

Παράλληλα, εστιάζει και σε θέματα της εσωτερικής πολιτικής σκηνής, όπως η προωθούμενη αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και η πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αναφέρει πως η καθαρή έξοδος από το μνημόνιο προϋποθέτει αφενός τη σταθεροποίηση της ανοδικής πορείας της οικονομίας και αφετέρου την έξοδο στις αγορές, και υπογραμμίζει ότι και ως προς τα δύο αυτά ζητούμενα, τα μέχρι στιγμής δεδομένα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.

Επισημαίνει επιπλέον πως μετά τον Αύγουστο του 2018 «δεν θα έχουμε την επιτροπεία των μνημονίων, θα βρισκόμαστε στην κατάσταση που είναι σήμερα η Πορτογαλία». Σε αυτό το πλαίσιο, διευκρινίζει πως «θα έχουμε τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε τις δικές μας πολιτικές», αναφέροντας ως παράδειγμα ότι «η Πορτογαλία κατάφερε να πετύχει να μειωθεί το έλλειμμα, αυξάνοντας όμως ταυτόχρονα συντάξεις και μισθούς, εγκαταλείποντας δηλαδή πλήρως τις πολιτικές λιτότητας». Αυτός είναι σημαντικός στόχος όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά κυρίως από δημοκρατική, γιατί σηματοδοτεί την επιστροφή σε πλήρες καθεστώς λαϊκής κυριαρχίας στη χώρα μας, καθιστά σαφές ο αναπληρωτής υπουργός.

Τέλος, ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρεται και στον νέο φορέα της κεντροαριστεράς, το Κίνημα Αλλαγής και στις προοπτικές συνεργασίας του με τον ΣΥΡΙΖΑ, στέλνοντας το μήνυμα πως «η μπάλα είναι στο γήπεδο του νέου φορέα».

Ακολουθεί η συνέντευξη του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Κατρούγκαλου στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Σημειώνεται πως η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Παρασκευής, περίπου δύο ώρες μετά την αναχώρηση του Τούρκου Προέδρου από την Ελλάδα για την Τουρκία.

Κατά τη διήμερη ιστορική επίσκεψη στην Ελλάδα του Τούρκου Προέδρου συμμετείχατε σχεδόν σε όλες του τις επαφές και τις ζήσατε από κοντά, τόσο στην Αθήνα, με την έντονη αντιπαράθεσή του με την ελληνική πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, όσο και στη Θράκη, με την περιοδεία του στην Κομοτηνή. Δύο ώρες μετά την αναχώρηση του Τούρκου Προέδρου από την Ελλάδα, μπορείτε να προβείτε σε μία πρώτη αποτίμηση; Ποιο ήταν το κέρδος από την επίσκεψη;

Ορθά την ονομάζετε ιστορική. Δεν είναι μόνο η χρονική απόσταση από την προηγούμενη, αλλά και το γεγονός ότι έρχεται σε μια στιγμή κρίσιμη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μια στιγμή που η γειτονική χώρα βρίσκεται σε ένταση με πολλές ευρωπαϊκές και όχι μόνον. Και μολονότι ήταν έντονη η ανταλλαγή των επιχειρημάτων μεταξύ του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας και της δικής μας πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, προέκυψε θετικό κεκτημένο από την επίσκεψη αυτή: ξεκίνησε εκ νέου ο διάλογος στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και με δηλωμένη πρόθεση και των δύο πλευρών να συζητήσουν με ειλικρίνεια και με καλή διάθεση τις διαφορές τους.

Εμείς θεωρούμε ότι η επανέναρξη του διαλόγου αποτελεί τη μόνη οδό βελτίωσης των διμερών σχέσεων, με μοναδική προϋπόθεση τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Προφανώς δεν ήταν δυνατόν να λυθούν σε αυτή την επίσκεψη το σύνολο των προβλημάτων που έχουν συσσωρευτεί επί δεκαετίες, διαμορφώθηκε όμως μια θετική δυναμική για την προσέγγισή τους με ειλικρίνεια και χωρίς τις σκιές του παρελθόντος.

Η αντιπολίτευση ασκεί κριτική για το timing της επίσκεψης και ότι δεν είχε γίνει διπλωματική προετοιμασία, ενώ υπογραμμίζει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είχε την ευκαιρία να αρθρώσει επί ελληνικού εδάφους τις προκλητικές διεκδικήσεις του. Ήταν ορθή η χρονική συγκυρία για την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου σε μια περίοδο που ήταν διεθνώς απομονωμένος;

Αντιθέτως η επίσκεψη ήταν επιβεβλημένη από τη συγκυρία και από το γεγονός ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τη συσσωρευμένη ένταση στις διμερείς σχέσεις και να προσπαθήσουμε να την εκτονώσουμε. Και τούτο σε ό,τι αφορά και τα διμερή και τα ευρωπαϊκά, γιατί εμείς είμαστε από τις λίγες χώρες που εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος. Η προετοιμασία ήταν άρτια και πολύμηνη. Το γεγονός ότι η ανταλλαγή επιχειρημάτων έγινε σε ασυνήθιστα υψηλούς τόνους δεν είναι κάτι πρωτοφανές σε ό,τι αφορά τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, που έχει ένα γνωστό εκρηκτικό ταπεραμέντο. Θυμίζω ότι τον Φεβρουάριο αυτής της χρονιάς είχε μια εξίσου έντονη συζήτηση με την Καγκελάριο Μέρκελ. Εμείς, αντιθέτως, λόγω της καλής προετοιμασίας της επίσκεψης πετύχαμε η συζήτηση να εξελιχθεί επί της ουσίας και μάλιστα με έναν τρόπο που, όπως φάνηκε από την όλη εξέλιξη της συζήτησης, στο τέλος δημιούργησε θετική δυναμική για τη συνέχιση του διαλόγου. Μάλιστα, είχαμε και αποδοχές εκ μέρους της τουρκικής πλευράς που αποτελούν τομή σε σχέση με το παρελθόν, όπως η αποδοχή εκ μέρους του Προέδρου Ερντογάν ότι η μουσουλμανική μειονότητα αποτελείται από ρομά, πομάκους και τουρκογενείς.

Πώς σχολιάζετε τη στάση των ΗΠΑ, της ΕΕ και ευρωπαίων εταίρων στις δηλώσεις Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης;

Οι φιλικές χώρες που τοποθετήθηκαν, είπαν το αυτονόητο, ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών, επί του προκειμένου της Συνθήκης της Λωζάννης δεν μπορεί ποτέ να είναι ένα αντικείμενο της διαπραγμάτευσης, γιατί αποτελεί την προϋπόθεση και τη βάση για κάτι τέτοιο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε τις προτάσεις για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Πώς τις υποδέχεται η Ελλάδα;

Τις μελετούμε με προσοχή, ως κατ'αρχήν βάση της συζήτησης. Υπάρχουν προτάσεις που τις θεωρούμε θετικές, όπως αυτές που αφορούν τη δημιουργία της θέσης του υπουργού Οικονομικών της ΕΕ, ή την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο. Εμείς, όπως και η Επιτροπή, θεωρούμε ότι στο μέλλον το ΔΝΤ δεν έχει θέση στην Ευρώπη. Θέλουμε όμως επιπλέον οι νέοι ευρωπαϊκοί οργανισμοί οικονομικής διακυβέρνησης να είναι δημοκρατικά οργανωμένοι, να υπόκεινται σε λογοδοσία ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Γενικά, όχι μόνον παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς τις συζητήσεις αυτές, αλλά και προωθούμε ακόμα πιο προωθημένες προτάσεις, γιατί είμαστε η μοναδική κυβέρνησης της Αριστεράς στην Ευρώπη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν πως ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση των συνομιλιών για το Brexit. Τι προτάσσει η Ελλάδα στη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων;

Είναι θετική εξέλιξη το ότι έγιναν οι αναγκαίες υποχωρήσεις και κυρίως οι αναγκαίες διευκρινίσεις εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση της συζήτησης, που αφορά τη νέα εταιρική σχέση της χώρας αυτης με την ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τα εθνικά μας συμφέροντα, προτάσσουμε πάντα τα δικαιώματα των Ελλήνων εργαζομένων και φοιτητών στη Μεγάλη Βρετανία, την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων και ακαδημαϊκών προσόντων, όπως σήμερα έτσι και στο μέλλον. Επίσης, προβάλουμε θέματα που αφορούν την προστασία των αγροτικών και άλλων προϊόντων μς τα οποία έχουμε διμερείς σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της ενιαίας στάσης που πρέπει να συνεχίσουμε οι 27 να έχουμε και στη δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης με τους συνομιλητές μας.

Τι σηματοδοτεί για την Ελλάδα η εκλογή του Πορτογάλου υπουργού Οικονομικών Μάριο Σεντένο στη θέση του προέδρου του Eurogroup; Τι προσδοκά η χώρα μας;

Ο Σεντένο δεν είναι ούτε Μεσσίας ούτε σωτήρας. Η εκλογή του όμως, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη ενός νέου προσανατολισμού πολιτικής του Eurogroup, που μέχρι πρότινος ήταν ο βασικός εκφραστής της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας της λιτότητας. Η βασική προϋπόθεση για κάτι τέτοιο, είναι να διαμορφωθεί μια ευρύτερη συμμαχία των δυνάμεων της Αριστεράς, των Σοσιαλδημοκρατών, της Οικολογίας, κάτι ανάλογο που πραγματοποιήθηκε σε εθνικό επίπεδο στην Πορτογαλία.

Η αυστηροποίηση του συνδικαλιστικού νόμου με την επιβολή απαρτίας για την κήρυξη απεργίας στα πρωτοβάθμια σωματεία είναι από τα προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης. Η αλλαγή αυτή συνάδει με το αποτύπωμα που θέλει να αφήσει η κυβέρνηση στην εργατική νομοθεσία;

Η δική μας προτεραιότητα στα εργασιακά, και αυτή την μεταρύθμιση θα την προωθήσουμε με το τέλος του προγράμματος, το 2018, είναι η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Αντίθετα, πάντως, με κριτικές που ακούγονται, την υπό κρίση ρύθμιση δεν τη θεωρώ καταστροφική για το δικαίωμα στην απεργία για τους εξής λόγους: αντίθετα με ό,τι συνέβαινε με την περιβόητη ρύθμιση του άρθρου 4, του νόμου 1365/1983 του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος πράγματι περιόριζε δραστικά το δικαίωμα, γιατί απαιτούσε για τη λήψη σχετικής απόφασης με το 50% συν ένα, όχι των ταμειακά εντάξει μελών, αλλά των εγγεγραμμένων μελών ενός σωματείου και επιπλέον εφαρμοζόταν ακόμα και στα πανελλαδικής εμβέλειας ή περιφερειακά σωματεία, η υπόψη διάταξη είναι εντελώς διαφορετική. Δεν αφορά τη λήψη απόφασης, αλλά την απαρτία και επίσης δεν εφαρμόζεται στα περιφερειακά και στα πανελλαδικά σωματεία.

Με απλά λόγια τι συνεπάγεται; Ότι για να ληφθεί μια απόφαση απεργίας θα πρέπει το 50%, όχι του συνόλου των εργαζομένων στην επιχείρηση, όχι του συνόλου των εγγεγραμμένων στο σωματείο, αλλά των ενεργών μελών του σωματείου να είναι παρόντες στη λήψη της απόφασης. Και από τους παρόντες, οι μισοί να πάρουν απόφαση υπέρ της απεργίας. Με λίγα λόγια, απαιτείται για να ληφθεί μια απεργία, να είναι υπέρ της κήρυξης της το ¼ του συνόλου των οικονομικά τακτοποιημένων μελών ενός σωματείου. Είναι δυνατόν να πετύχει μια απεργία αν τα ¾, όχι των εργαζομένων επαναλαμβάνω, ούτε γενικά των μελών του σωματείου, αλλά των ενεργών μελών του να μην συμφωνούν με τη διεξαγωγή της; Γι' αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι δεν αποτελεί περιορισμό τέτοιο που να θίγει τον πυρήνα του δικαιώματος στην απεργία.

Πόσο πιθανή είναι μια καθαρή έξοδος από το μνημόνιο; Ποιο θα είναι το πλαίσιο εξόδου της Ελλάδας στις αγορές;

Η καθαρή έξοδος από το μνημόνιο προϋποθέτει αφενός τη σταθεροποίηση της ανοδικής πορείας της οικονομίας και αφετέρου την έξοδο στις αγορές. Και ως προς τα δύο αυτά ζητούμενα, τα μέχρι στιγμής δεδομένα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Έχουμε το χαμηλότερο επίπεδο απόδοσης των ελληνικών ομολόγων από το 2009, πριν δηλαδή από την κρίση. Περαιτέρω, όλα τα ποιοτικά μεγέθη, και όχι μόνο η άνοδος του ΑΕΠ, φαίνεται ότι βελτιώνονται με τρόπο που δεν είναι αναστρέψιμος, αλλά σταθερός και σταθερά ανοδικός.

Μετά τον Αύγουστο του 2018 δεν θα έχουμε πια την επιτροπεία των μνημονίων, αλλά την εφαρμογή και σε εμάς των γενικών κανόνων που βαρύνουν όλα τα κράτη μέλη. Θα βρισκόμαστε, συνεπώς, στην κατάσταση που είναι σήμερα η Πορτογαλία, με την υποχρέωση να τηρούμε τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας, γιατί όλες οι χώρες της ΕΕ υπόκεινται σε σχετικό έλεγχο ως προς το έλλειμμα, το χρέος κ.λπ., αλλά και τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε τις δικές μας πολιτικές χωρίς προληπτικούς ελέγχους και κηδεμονία. Στο πλαίσιο αυτό, η Πορτογαλία, για παράδειγμα, κατάφερε να πετύχει μίωση του ελλείμματος, αυξάνοντας όμως ταυτόχρονα συντάξεις και μισθούς. Εγκαταλείποντας δηλαδή πλήρως τις πολιτικές λιτότητας.

Η έξοδος από τα μνημόνια είναι σημαντικός στόχος όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά κυρίως από δημοκρατική, γιατί σηματοδοτεί την επιστροφή σε πλήρες καθεστώς λαϊκής, δημοκρατικής κυριαρχίας στη χώρα μας.

Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στην κεντροαριστερά, με τη σύσταση του Κινήματος Αλλαγής; Θα μπορούσε να είναι ένας φορέας με τον οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ;

Ανέφερα προηγουμένως ότι η πολιτική μας στην Ευρώπη αποσκοπεί στρατηγικά στον σχηματισμό μιας ευρύτερης προοδευτικής συμμαχίας της αριστεράς με τη σοσιαλδημοκρατία και τις δυνάμεις της οικολογίας. Ανάλογη είναι η στρατηγική μας και στην Ελλάδα, απλώς μέχρι σήμερα δεν είχαμε συνομιλητή στην κεντροαριστερά, γιατί επικρατούσαν εκεί όσοι θεωρούν ότι δικός τους στρατηγικός στόχος είναι η ήττα της κυβέρνησης μας. 'Αρα, το αν θα υπάρξει συνεργασία δεν εξαρτάται από εμάς, αλλά από το νέο φορέα και αποκλειστικά από το αν θα απελευθερωθεί από αυτούς που επιδιώκουν συνεργασία με τη ΝΔ, για να επιλέξει, αντιθέτως, μια πολιτική σύγκρουσης με τον νεοφιλελευθερισμό.Η μπάλα είναι στο γήπεδο του νέου φορέα.