Επίσκεψη Ερντογάν: Η επικίνδυνη αποστολή Τσίπρα και Παυλόπουλου

Από την πρώτη στιγμή που κανονίστηκε η επίσκεψη Ερντογάν όλοι γνώριζαν ότι επρόκειτο για επικίνδυνη αποστολή. Η Αθήνα δεν θα υποδεχόταν τον οποιοδήποτε ηγέτη, αλλά έναν πολιτικό με εκρηκτικό ταπεραμέντο ο οποίος μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του έχει καταστεί εντελώς απρόβλεπτος. Όμως η εκτίμηση στο Μαξίμου ήταν ότι αυτή «επικίνδυνη αποστολή» έπρεπε να εκτελεστεί.

Οι τρεις αιτίες

Τρεις ήταν οι βασικές αιτίες που οδήγησαν την κυβέρνηση να πάρει την απόφαση για την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου:

- Πρώτον, η πάγια ανάγκη να διατηρείται ο διπλωματικός δίαυλος ανοιχτός ώστε να αποφεύγονται οι εντάσεις στο Αιγαίο.

- Δεύτερον, η επιδίωξη της κυβέρνηση να προχωρήσει η εφαρμογή της συνθήκης ΕΕ - Τουρκίας με τη σημαντική αύξηση των απελάσεων από τα νησιά ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση στα κέντρα κράτησης.

- Τρίτον, η επιλογή τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρώπης (λέγε με Βερολίνο) να κρατηθεί «ζωντανός» ο διάλογος Ευρώπης - Τουρκίας, παρά το ότι η συμπεριφορά Ερντογάν μόνο ευρωπαϊκή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Φαίνεται ότι έχει επικρατήσει η εκτίμηση ότι όσο πιο στριμωγμένος αισθάνεται ο Ερντογάν, τόσο πιο επικίνδυνος γίνεται. Λόγω της ιδιαίτερης θέσης της Ελλάδας, ο Αλέξης Τσίπρας αναλαμβάνει το ρόλο άτυπου «γεφυροποιού».

Οι επιδιώξεις Ερντογάν

Όσοι έχουν παρακολουθήσει την πολιτεία του Ταγίπ Ερντογάν ουδόλως εξεπλάγησαν από την προκλητική στάση που υιοθέτησε στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο Ερντογάν αρέσκεται στο να παρουσιάζεται ως ο ισχυρός ηγέτης που διατυπώνει ευθαρσώς τις αξιώσεις της Τουρκίας. Παροιμιώδης έχει μείνει η δημόσια αντιπαράθεση του με τον Μπένγιαμιν Νετανιάχου, στο Νταβός.

Στην Ελλάδα ο Ερντογάν ήρθε με τρεις κύριες επιδιώξεις τις οποίες δεν έκρυψε στις δημόσιες τοποθετήσεις του:

- Πρώτον, να επιβεβαιώσει τη βούληση της Τουρκίας να μείνει σε ισχύ η συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό.

- Δεύτερον, να πιέσει τόσο την Ελλάδα όσο και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να μη δίνουν άσυλο στους εμπλεκόμενους στο πραξικόπημα –η ανηλεής τιμωρία των πραξικοπηματιών έχει γίνει έμμονη ιδέα των Τούρκων ιθυνόντων.

- Τρίτον και κυριότερο, να αμφισβητήσει επισήμως τη Συνθήκη της Λωζάννης.

Η συνθήκη της Λωζάννης υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 και καθόρισε τα σύνορα της Τουρκίας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Συνθήκη χαρακτηρίζει τις μειονότητες της Δυτικής Θράκης και της Κωνσταντινούπολης μουσουλμανική και χριστιανική αντιστοίχως.

Ο Ερντογάν μέσω του αιτήματος της «επικαιροποίησης» της Συνθήκης θέλει να προσδώσει τον χαρακτηρισμό «τουρκική» στη μειονότητα, σε συνέχεια της πολιτικής της «προστασίας» των απανταχού της Γης «Τούρκων» -είτε αυτοί είναι είτε δεν είναι. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο Ερντογάν στέλνει μήνυμα στις ΗΠΑ ότι αν η Συνθήκη της Λωζάννης τροποποιηθεί στα ανατολικά μέσα από τη δημιουργία κουρδικού κράτους, τότε τίθεται υπό αίρεση και στα δυτικά.

Η ελληνική απάντηση

Στο Μαξίμου θεωρούν ότι οι Αλέξης Τσίπρας και Προκόπης Παυλόπουλος έδωσαν τις πρέπουσες απαντήσεις στον Ταγίπ Ερντογάν. Πρόεδρος και πρωθυπουργός υπερασπίστηκαν τις πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για το Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο. Επιπλέον, δεν μπήκαν στην ατζέντα Ερντογάν, κρατώντας κλειστό το θέμα «Λωζάννη». Στην κυβέρνηση αξιολογούν επίσης ως σημαντικό το ότι η ελληνική πλευρά ενώ δεν υποχώρησε στις τουρκικές αξιώσεις, εντούτοις δεν επέτρεψε να καταλήξει σε φιάσκο η επίσκεψη Ερντογάν. Τέλος σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, αναμένεται να δούμε το επόμενο διάστημα σημαντική αύξηση των απελάσεων προς την Τουρκία.