Εκλογές Κεντροαριστερά: Νικητές και ηττημένοι του πρώτου γύρου

Η πρωτιά, με μεγάλη διαφορά, της Φ. Γεννηματά και η δεύτερη θέση που κατέκτησε ο Ν. Ανδρουλάκης, ο οποίος "κατοχυρώνεται", επίσημα, ως η διάδοχη κατάσταση, έδειξαν ότι ο κομματικός μηχανισμός του ΠαΣοΚ διατηρείται, αναλογικά, σε μεγάλο βαθμό –όχι μόνο ως προς τη συμμετοχή αλλά και ως προς τις επιλογές. Οι πάνω από 210.000 πολίτες που προσήλθαν για να ψηφίσουν είναι μεγάλος αριθμός που δίνει σαφή μηνύματα προς όλους –και προς τους ίδιους τους υποψήφιους!

1. Το πρώτο, αναπάντητο, ερώτημα έχει να κάνει με το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Την ώρα που βρίσκεται σε κρίση, απαξιωμένο, με τον δικομματισμό, όμως, να επιβιώνει, το ερώτημα είναι αν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αποτελεί θρίαμβο των μηχανισμών και της "ταυτότητας" των πολιτών ("αυτό ξέρω, το ΠαΣοΚ, αυτό εμπιστεύομαι") ή κέρδισε το (πολιτικό;) συναίσθημα απέναντι στη Φώφη που κράτησε το ΠαΣοΚ στα δύσκολα χρόνια. Είναι η επιθυμία για "επιστροφή στο σπίτι" προκειμένου να επανασυσταθεί το "όλον ΠαΣοΚ"; Γιατί, δυστυχώς, πολιτική εναλλακτική πρόταση δεν ακούστηκε από κανέναν υποψήφιο –ούτε από την Φ. Γεννηματά. Απάντηση δεν υπάρχει καθώς μόνο από την συμμετοχή δεν μπορείς να εξαγάγεις ολοκληρωμένες πολιτικές, εκτιμήσεις –μόνο μηνύματα. Άλλωστε, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, αθροιστικά, ΠαΣοΚ και Ποτάμι, είχαν συγκεντρώσει 563.556 ψήφους, ενώ στις εσωτερικές εκλογές για την ανάδειξη της Φ. Γεννηματά ή του Α. Λοβέρδου είχαν προσέλθει στις κάλπες περίπου 53.000 πολίτες. Σήμερα η προσέλευση ήταν τετραπλάσια που δίνει το δικαίωμα στο "χώρο" να επιβιώσει ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες –ωστόσο, χρειάζεται κάποιο πολιτικό σχέδιο, όποιος και αν είναι ο αρχηγός.

2. Δεύτερη –και σοβαρή διαπίστωση– είναι ότι ο Στ. Θεοδωράκης και ο Γ. Καμίνης υπέστησαν βαριά ήττα. Και οι δύο, σωστά, προσδοκούσαν σε μεγάλη συμμετοχή προκειμένου να υπερβούν τους μηχανισμούς του ΠαΣοΚ. Προσέλευση υπήρξε, όμως οι πολίτες δεν ανταποκρίθηκαν. Ο λόγος τους ήταν ασαφής, θολός, και ό,τι "καινούργιο" κόμιζαν παρέπεμπε κυρίως σε συνεργασία με τη ΝΔ -και, βέβαια, δεν είχαν κανένα κομματικό μηχανισμό στο πλευρό τους. Πολιτικά έχασαν, κυρίως ο Στ. Θεοδωράκης –αν και σ' αυτή τη χώρα τίποτα δεν είναι βέβαιο! Το βέβαιο, όμως, είναι ότι ο εκσυγχρονισμός του κ. Σημίτη, το "κέντρο", που στήριξε τους συγκεκριμένους υποψηφίους, καταποντίστηκε. Πέραν του Στ. Θεοδωράκη, που θεωρείται βέβαιο ότι έχει εξασφαλίσει μια θέση στον μηχανισμό του νέου φορέα, ουσιαστικά απέτυχε παταγωδώς να διεισδύσει στην κεντρική πολιτική σκηνή, ως πρωταγωνιστής, και ο Γ. Καμίνης. Λογικά, βέβαια, θα εξασφαλίζει κι αυτός κάποιο ρόλο στο νέο φορέα που θα λειτουργεί υπό την Φ. Γεννηματά. Η υποψηφιότητά του στην Α΄ Αθήνας, όποτε και αν γίνουν εκλογές, ας θεωρείται βεβαία, όπως και η παρουσία του στη Βουλή. Κάτι κέρδισε, λοιπόν, και ίσως αυτό να ήθελε να κατοχυρώσει –αν και αυτό βέβαια απέχει πολύ από τον θεαματικό τρόπο με τον οποίο εισήλθε στο παιχνίδι και τις προσδοκίες με τις οποίες (ο ίδιος, κυρίως) περιέβαλλε την υποψηφιότητά του.

3. Ο Ν. Ανδρουλάκης είναι ο μεγάλος κερδισμένος, μετά τη Φ. Γεννηματά. Έβαλε τεράστια υποθήκη για το μέλλον του και ουσιαστικά κατοχύρωσε και επίσημα τον ρόλο του δεύτερου, στο νέο φορέα. Δεν είναι καθόλου λίγο, είναι νωρίς όμως για οριστικά συμπεράσματα. Στηρίχθηκε, βέβαια, και αυτός, από τον μηχανισμό του ΠαΣοΚ, κυρίως τους νεολαίους (υπάρχουν ακόμα, από ό,τι φαίνεται…), και υψηλόβαθμα στελέχη που πλέον αδυνατούν πολιτικά να παίξουν ρόλο στο προσκήνιο.

4. Μια ακόμα επισήμανση είναι ότι οι Κ. Γάτσιος, Α. Πόντας και Δ. Τζιώτης δεν πήραν καλά - καλά τον αριθμό των υπογραφών που κατέθεσαν για την υποψηφιότητά τους! Δεν πήγαν, δηλαδή, να τους ψηφίσουν ούτε αυτοί που υπέγραψαν τη συμμετοχή τους. Πρέπει, εκτός των άλλων, να σταθμιστεί πολιτικά και εάν οι συγκεκριμένοι υποψήφιοι λειτούργησαν ως "λαγοί" ή "ντεκόρ" –όταν υπάρχουν καμιά δεκαριά πρόσωπα, ανάμεσά τους μπορεί να ξεχωρίσει πιο εύκολα ο "δικός σου" ισχυρός υποψήφιος…

5. Η υψηλή συμμετοχή, πάντως, παρά τα όσα γράφονται, δεν έφερε καμιά αμηχανία ή ανησυχία σε στελέχη της κυβέρνησης και του ΣυΡιζΑ. Το Μαξίμου, άλλωστε, δεν είχε εμπλακεί στο παραμικρό καθώς θεωρεί ότι τα "κλειδιά" της εδώ αντιπροσωπείας της σοσιαλδημοκρατίας τα έχουν δώσει οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές στον Αλ. Τσίπρα! Καμία ανησυχία, λοιπόν. Άλλωστε εκτιμούν ότι όλος αυτός ο κουρνιαχτός θα κατακαθίσει αμέσως μετά την ανάδειξη του νέου αρχηγού (της Γεννηματά ή του Ανδρουλάκη) και οι πολίτες συνειδητοποιήσουν ότι δεν άλλαξε απολύτως τίποτα. Υπάρχουν δύο ακόμα λόγοι για τους οποίους Μαξίμου και Κουμουνδούρου δεν ανησυχούν. Ο πρώτος είναι ότι η συμμετοχή (λίγο πάνω από 200.000) είναι μεν υψηλή και σημαντική, ειδικά στην περίοδο απαξίωσης της πολιτικής που ζούμε, δεν αποτελεί, όμως, πολιτικό γεγονός ούτε αντίστοιχος της έντονης καμπάνιας των τεσσάρων βασικών υποψηφίων, της δημοσιότητας, κ.λπ. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι με αρχηγό τη Φ. Γεννηματά (και υπ’ αρ. 2 τον Ν. Ανδρουλάκη) ο νέος φορέας δεν είναι διόλου… νέος: είναι ΠαΣοΚ, χωρίς ανοίγματα σε κάτι νέο, κι αυτό διευκολύνει τον ΣυΡιζΑ.

6. Πέρα από το μέγεθος της συμμετοχής, εξίσου ή και μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν ορισμένα ποιοτικά στοιχεία, όπως η ηλικία όσων ψήφισαν. Σύμφωνα με όσα έγινα γνωστά, η πρώτη επεξεργασία (για τους 170.000 ψηφίσαντες σε σύνολο 210.264), ηλικίας 17-24 ετών είναι μόλις το 3%, 25-34 ετών το 11%, 35-44 ετών το 10%, 45-54 ετών είναι 15%, 55-64 ετών είναι το 26% και άνω των 65 το 39%. Νούμερα που αφενός κάνουν ίσως πιο ευεξήγητη τη σοβαρή πρωτιά της Φ. Γεννηματά και αφετέρου δημιουργούν προβληματισμό για τη δυναμική του νέου φορέα.

7. Θα υπάρξει δεύτερος γύρος; Κύκλοι προσκείμενοι στην Φ. Γεννηματά, που ανέβηκε ως υπεραξία από τα αποτελέσματα, διέρρεαν ότι ο Ν. Ανδρουλάκης θα αποσυρθεί, με δεδομένη τη μεγάλη διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου. Αυτό όμως τις πρώτες ώρες, όταν το αποτέλεσμα έδινε 49% στον πρώτο και 25% στον δεύτερο. Στη συνέχεια η εικόνα θόλωσε, ενώ το τελικό αποτέλεσμα θα καθορίσει και τη στάση του δεύτερου: το 44,34% με το 25, 72% ίσως δεν απέχουν πολύ ως νούμερα από το 49% με 25%, πολιτικά, όμως, μπορεί να κάνουν, τελικά, τη διαφορά.