Ο κύκλος της ζωής ενός t-shirt και πώς επιβαρύνει το περιβάλλον (vid)

Και παρόλο που σχεδόν όλοι το φοράμε, λίγοι γνωρίζουμε τη διαδρομή που διανύει από το... χωράφι ως την ντουλάπα μας. Για τον... κύκλο της ζωής του, αλλά και για τις επιπτώσεις που έχει στο περιβάλλον η παραγωγή του, φρόντισε να μας διαφωτίσει η Ted-Ed, με ένα εντυπωσιακό animated video.

Όλα ξεκινούν από το... χωράφι, κυρίως σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα ή η Ινδία, όπου καλλιεργείται το βαμβάκι. Μόλις κάνουν την εμφάνισή τους οι χαρακτηριστικές λευκές «μπάλες» βαμβακιού, συλλέγονται από ειδικά μηχανήματα και στη συνέχεια περνούν από τη διαδικασία της διαλογής, όπου γίνεται ο διαχωρισμός τους από τους σπόρους. Ακολούθως, δημιουργούνται μεγαλύτερες «μπάλες» από καθαρό βαμβάκι, βάρους 225 κιλών η κάθε μία.

Η καλλιέργεια βαμβακιού απαιτεί πολύ νερό, αλλά και μεγάλη χρήση φυτοφαρμάκων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι για την παραγωγή ενός μέσου t-shirt χρειάζονται 2.700 λίτρα νερού, ποσότητα που μπορεί να γεμίσει περισσότερες από 30 μπανιέρες.

Πηγή:Getty images/ideal images/Scott Olson / Staff

Επιπλέον, το βαμβάκι είναι η καλλιέργεια που «απαιτεί» τη μεγαλύτερη χρήση εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων, από κάθε άλλη παγκοσμίως. Τα προϊόντα αυτά μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα βλαβερά, ακόμη και καρκινογόνα, για την υγεία των αγροτών, ενώ προκαλούν μεγάλη καταστροφή και στο οικοσύστημα. Για κάποια t-shirts χρησιμοποιείται οργανικό βαμβάκι, το οποίο παράγεται χωρίς τη χρήση εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων, όμως η παραγωγή του είναι ιδιαίτερα μικρή, αγγίζοντας ποσοστό μικρότερο του 1% των 22,7 εκατομμυρίων μετρικών τόνων που παράγονται στον κόσμο ετησίως.

Στη συνέχεια αναλαμβάνουν δράση εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, κυρίως σε Κίνα και Ινδία, όπου γίνεται η νηματοποίηση του βαμβακιού, ενώ στη συνέχεια έπειτα από μια μακρά διαδικασία σε ειδικές μηχανές το νήμα μετατρέπεται σε ύφασμα και υφίσταται επεξεργασία με χημικά, σε υψηλές θερμοκρασίες, ώστε να γίνει λευκό και απαλό.

Επόμενο στάδιο είναι το χρώμα, με το ύφασμα να «βουτά» σε διάφορα χρώματα, τα οποία περιέχουν χημικές ουσίες όπως κάδμιο, μόλυβδος, χρώμιο, υδράργυρος, που είναι καρκινογόνες. Οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις δεν σταματούν εδώ, καθώς τα απόβλητα των εργοστασίων, όπου γίνεται αυτή η εξεργασία, μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα.

Ως αυτό το σημείο της διαδικασίας παραγωγής, σπάνια εμπλέκεται «ανθρώπινο χέρι» καθώς η τεχνολογία που χρησιμοποιείται είναι τόσο προηγμένη, που σχεδόν όλα γίνονται με μηχανήματα. Η συμμετοχή του ανθρώπινου παράγοντα ξεκινά στο επόμενο στάδιο, το οποίο λαμβάνει χώρα, κυρίως σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο στο Μπαγκλαντές 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται στη «βιομηχανία του t-shirt», οι οποίοι εργάζονται σε δύσκολες συνθήκες και αμείβονται εξαιρετικά χαμηλά.

Αφού τα μπλουζάκια πάρουν την τελική τους μορφή, στη συνέχεια ταξιδεύουν για κάθε γωνιά του πλανήτη, με πλοία, τρένα, φορτηγά, ένα ταξίδι που αφήνει μεγάλο «αποτύπωμα» στον πλανήτη, κυρίως σε ότι αφορά το διοξείδιο του άνθρακα.

Όμως και όταν τελικά φτάσει στα χέρια του καταναλωτή, το t-shirt συνεχίζει να «επιβαρύνει» το περιβάλλον, καθώς καταναλώνεται πολλή ενέργεια, αλλά και πολύ νερό, σε πλυντήρια και στεγνωτήρια, που χρησιμοποιούνται κατά κόρον για τον καθαρισμό τους, γεγονός που έχει αναδείξει τον χώρο της μόδας στον δεύτερο μεγαλύτερο παράγοντα μόλυνσης του πλανήτη, μετά το πετρέλαιο.