Χωρίς πάγο μπορεί να μείνει η θάλασσα της Αρκτικής μέχρι το καλοκαίρι του 2027

Ο θαλάσσιος πάγος – το παγωμένο θαλασσινό νερό που επιπλέει στην επιφάνεια του ωκεανού – στην περιοχή έχει μειωθεί σε σχεδόν ιστορικά χαμηλά, μετά από δεκαετίες συρρίκνωσης και αραίωσης. Η Αρκτική είναι μία από τις ταχύτερα θερμαινόμενες περιοχές του πλανήτη χάρη στις ολοένα αυξανόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, και η ημέρα που το μεγαλύτερο μέρος των πάγων θα εξαφανιστεί ανησυχεί έντονα τους ερευνητές, οι οποίοι δεν είναι ακόμη σίγουροι για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει.

Η έρευνα που δημοσιεύθηκε την Τρίτη (3/12) στο περιοδικό Nature Communications αναφέρει ότι η Αρκτική θα χάσει τον πάγο της όταν φτάσει να έχει λιγότερα από 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου. Η μικρότερη ποσότητα θαλάσσιου πάγου, ο οποίος συνήθως λιώνει και ξανασχηματίζεται με την αλλαγή των εποχών, σε μια ημέρα φέτος ήταν 1,65 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα – μια έντονη μείωση σε σύγκριση με τον μέσο όρο μεταξύ 1979 και 1992.

«Τα κλιματικά μοντέλα δείχνουν ότι αν δεν μπορέσουμε να μείνουμε κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου παγκοσμίως στον κλιματολογικό μέσο όρο, κάτι που γίνεται όλο και λιγότερο πιθανό κάθε μήνα που περνάει, είναι εγγυημένο ότι θα δούμε συνθήκες χωρίς πάγο αυτόν τον αιώνα», δηλώνει η Alexandra Jahn, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ατμοσφαιρικών και Ωκεάνιων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και συν-συγγραφέας της έρευνας.

Όπως σημειώνει ο Independent, τα κράτη συμφώνησαν το 2015 να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε 1,5 βαθμό Κελσίου. Όμως, τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν τον Οκτώβριο ότι η Γη βρίσκεται σε τροχιά για έως και 3,1 βαθμούς – και ότι αυτό «θα μπορούσε να είναι καταστροφικό».

Η Αρκτική έχει ήδη χάσει περίπου το ήμισυ των θαλάσσιων πάγων της, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1980, στο τέλος του καλοκαιριού. Η αύξηση της θερμοκρασίας καθυστέρησε τον σχηματισμό πάγου και είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη λεπτότερου θαλάσσιου πάγου, που λιώνει ευκολότερα. Επιπλέον, ένα σύστημα υψηλής πίεσης πάνω από την κεντρική Αρκτική έχει παρατηρηθεί ότι διατηρεί εκεί θερμό αέρα. Όταν ο πάγος είναι λεπτός, σχηματίζονται περισσότερες καταιγίδες την άνοιξη και το καλοκαίρι που μπορούν να τον διαλύσουν και να επιταχύνουν περαιτέρω το λιώσιμο των πάγων. Τα παραπάνω συμβαίνουν για αρκετά χρόνια στη σειρά, οδηγώντας σε μαζική μείωση των θαλάσσιων πάγων της Αρκτικής.

Τι προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα

Τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι οι καταιγίδες και τα κύματα καύσωνα θα συνεχίσουν να αυξάνονται στο μέλλον, καθώς το κλίμα συνεχίζει να θερμαίνεται. Με δεδομένη την αβεβαιότητα των προβλέψεων που βασίζονται στα μοντέλα αυτά, η πρώτη ημέρα χωρίς θαλάσσιο πάγο στην Αρκτική θα μπορούσε να έρθει στα επόμενα τρία με 50 χρόνια.

«Αυτές οι προβλέψεις είναι πιθανολογικές, οπότε δεν λέμε ότι μια Αρκτική χωρίς πάγους θα συμβεί σε τρία έως έξι χρόνια. Είναι πραγματικά τρία έως 50 χρόνια. Αυτό δείχνουν τα μοντέλα, ανάλογα με τη μεταβλητότητα και την ένταση των παγκόσμιων εκπομπών. Αλλά, θα μπορούσε να συμβεί νωρίτερα από ό,τι οι άνθρωποι θα περίμεναν», λέει η Jahn.

Για να αποφευχθεί μια ημέρα χωρίς πάγο, ο κόσμος πρέπει να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, προειδοποιούν οι ερευνητές. Υπάρχει ακόμη η πιθανότητα, αν ο κόσμος δράσει επειγόντως, να μην υπάρξουν ποτέ συνθήκες χωρίς πάγο, λένε.

«Σύμφωνα με το σενάριο των χαμηλότερων εκπομπών, υπάρχουν αρκετά μοντέλα που δεν εμφανίζουν μια ημέρα χωρίς πάγο πριν από το τέλος του αιώνα. Αλλά, αρκετά επίσης την εμφανίζουν», προειδοποιεί η Jahn. «Αν μπορέσουμε να μείνουμε εκεί, τότε είναι κατά κάποιο τρόπο θέμα τύχης να φτάσουμε σε συνθήκες χωρίς πάγο. Αλλά, αν υπερβούμε τον 1,5 βαθμό, είναι ουσιαστικά εγγυημένο ότι αυτό θα συμβεί».