«Στη μάχη κατά της λειψυδρίας: Προκλήσεις και προοπτικές» στη Λίμνη Πλαστήρα

Με τη λίμνη Πλαστήρα στο επίκεντρο και το πρόβλημα μείωσης της στάθμης, ως αφετηρία, οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατέθεσαν τα σχέδια και τις δράσεις τους για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας κατέθεσαν απόψεις και εκτιμήσεις για την εξέλιξη του φαινομένου καθώς και τρόπους αντιμετώπισης του που αναμένεται να αποτελέσουν τροφή για σκέψη και χάραξη στρατηγικής από τους αρμόδιους.

Κατά την εκδήλωση πραγματοποίησαν χαιρετισμούς και ομιλίες ο Υπουργός Αγροτικής Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, ο βουλευτής Καρδίτσας της ΝΔ Τέλης Σπάνιας, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας της ΠΕ Καρδίτσας Κώστας Τέλιος, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Θεσσαλίας Φώτης Λαμπρινίδης, ο Δήμαρχος Δήμου Λίμνης Πλαστήρα Παναγιώτης Νάνος, ο πρόεδρος ΔΣ του ΤΟΕΒ Ταυρωπού και προτεινόμενος από την Κυβέρνηση ως Διευθύνων Σύμβουλος του νεοσύστατου Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Αθανάσιος Μαρκινός, ο Καθηγητής και Διευθυντής του εργαστηρίου Αγροτικής Οικονομίας και Καταναλωτικής Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Δρ Γεώργιος Βλόντζος και ο ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Δρ. Θεοφάνης Γέμτος.

Στο χαιρετισμό που απέστειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Κώστας Τσιάρας και αναγνώστηκε από εκπρόσωπο του, τόνισε μεταξύ άλλων για το πρόβλημα της λειψυδρίας ότι «η κυβέρνηση, μέσα από την ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων έστειλε το ξεκάθαρο μήνυμα ότι η αντιμετώπισή του αποτελεί κορυφαία προτεραιότητά της. Παράλληλα με τον ΟΔΥΘ, όμως, μέσω του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν δρομολογηθεί κρίσιμα έργα, τα οποία στοχεύουν στην ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος, για τις επόμενες δεκαετίες».

Ανάμεσα σε αυτά όπως εξήγησε, 16 μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα, ύψους 114 εκατομμυρίων ευρώ, 18 μικρότερα έργα, συνολικού ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ, και 28 έργα αγροτικής οδοποιίας αξίας σχεδόν 16 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ μέσω ΣΔΙΤ επενδύονται 194 εκατομμύρια ευρώ σε δύο μεγάλα έργα (Ταυρωπού και Υπερείων) με σημαντική χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο Βουλευτής Καρδίτσας της ΝΔ Τέλης Σπάνιας που τόνισε μεταξύ άλλων ότι «για εμάς τους Θεσσαλούς η Λίμνη αυτή έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς είναι πηγή ζωής» και συνέχεια των όσων είπε ο Υπουργός δια του εκπροσώπου του ανέφερε ότι «η κυβέρνηση κάνει μεγάλη προσπάθεια για μια σειρά έργων που θα δώσουν στους πολίτες το νερό που τους αξίζει και θα δώσουν ώθηση για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας».

Από την πλευρά του ο Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Καρδίτσας Κώστας Τέλιος εξήγησε τη σημασία της Λίμνης για την ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας μας και υπογράμμισε την ανάγκη να υλοποιηθούν «συγκεκριμένα αρδευτικά δίκτυα που θα βάλουν τέλος στη σπατάλη χρήματος και ενέργειας», ζητώντας να δει προσεκτικά η Πολιτεία την άρδευση στη Θεσσαλία. «Πρέπει να γίνουν μικρά και μεσαία φράγματα ώστε να συγκρατείται το νερό στα ορεινά» ανέφερε μεταξύ άλλων.

Την ίδια στιγμή ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Περιφέρειας Θεσσαλίας Φώτης Λαμπρινίδης μίλησε για την «ερημοποίηση ή υπογονιμότητα πολλών εκτάσεων στην ανατολική Θεσσαλία, τις ανεπαρκείς υποδομές και τους τρόπους που καλλιεργήθηκε η στρεβλή κατάσταση προσδοκιών στο Θεσσαλικό κάμπο τα προηγούμενα 40 χρόνια» και στις επιπτώσεις της λειψυδρίας. Επιπλέον παρουσίασε προτάσεις για την καλύτερη διαχείριση του νερού όπως η «έρευνα και η καινοτομία στον τομέα του νερού, η εκπαίδευση των αγροτών, η ανακύκλωση, η δημιουργία νέων υποδομών καθώς και η απαραίτητη δωρεάν πρόσβαση σε νερό άρδευσης μέχρι κάποιο συγκεκριμένο αριθμό στρεμμάτων», αλλά και την ανάγκη ολοκλήρωσης του έργου μεταφοράς νερού από τον Αχελώο ποταμό μετά το πράσινο φως που έδωσε το ΣΤΕ.

Στο πλαίσιο της ομιλίας του ο Δήμαρχος Δήμου Λίμνης Πλαστήρα Παναγιώτης Νάνος χαρακτήρισε τη Λίμνη ως «ένα ζωντανό παράδειγμα για το πως μπορεί να τροφοδοτήσει και την ζωή της αγροτικής οικονομίας, αλλά και τον τουρισμό». Την ίδια στιγμή, όπως κατέστησε σαφές, η Λίμνη δεν είναι Αιγαίο πέλαγος για να αρδεύει 800.000 στρέμματα στο θεσσαλικό κάμπο. «Είναι προορισμένη να αρδεύει 115.000 στρέμματα και μόνο. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να δούμε ξανά τα νερά της Θεσσαλίας, να κοιτάξουμε τη διαχείριση στο σύνολο των υδάτινων πόρων και να δρομολογήσουμε έργα τέτοια ώστε να διασφαλιστεί και η ποσότητα νερού για τον πρωτογενή τομέα αλλά και την ανάπτυξη της χώρας γενικότερα».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος ΔΣ του ΤΟΕΒ Ταυρωπού Θανάσης Μαρκινός έθεσε σε πρώτο πλάνο το εγγειοβελτιωτικο έργο Ταυρωπου που κατασκευάστηκε στις δεκαετίες του 60 και του 70 και σήμερα έχει «υψηλές δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης και αυξημένες απώλειες νερού λόγω διαρροών». Εξήγησε αναλυτικά τη σημασία της εφαρμογής σύγχρονων τεχνολογικών μέσων για την εξοικονόμηση του νερού όπως το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης άρδευσης «Καλλιρρόη» που ειδικεύεται στην ηλεκτρονική καταγραφή και διαχείριση αρδευτικού νερού σε πραγματικό χρόνο. «Με το σύστημα ο μέσος κύκλος άρδευσης ανέρχεται στις 8 μέρες και η αρδευόμενη έκταση αυξάνεται κατά 33%» υπογράμμισε ο κ. Μαρκινός την ώρα που βρισκόμαστε σε μια δύσκολη συγκυρία αφού όπως εξήγησε οι μέσες τιμές βροχόπτωσης του 2024 για την περίοδο Μαΐου - Αυγούστου ανήλθαν σε κάτι λιγότερο από το μισό των τιμών της αντίστοιχης περιόδου για το 2022-2023.

Στο πλαίσιο της εισήγησης του ο Δρ Γεώργιος Βλόντζος, Καθηγητής και Διευθυντής του εργαστηρίου Αγροτικής Οικονομίας και Καταναλωτικής Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μίλησε για τις επιπτώσεις της λειψυδρίας στην οικονομία και στο εμπορικό ισοζύγιο. Παράλληλα εξήγησε ότι η Ελλάδα δεν αξιοποιεί τους υδάτινους πόρους με τον τρόπο που θα έπρεπε φέρνοντας το παράδειγμα της Αιγύπτου όπου μεταξύ άλλων οι κύριες μέθοδοι άρδευσης είναι η κατάκλυση και ο καταιονισμός με χρήση ορυκτών ενεργειακών πόρων. Αναφέρθηκε και στο παράδειγμα του Ισραήλ «όπου σε κάθε συνεταιρισμό υπάρχει διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί την ποιότητα του αρδεύσιμου νερού και αναπροσαρμόζει το πρόγραμμα άρδευσης».

Κατά τη δική του εισήγηση, ο Δρ. Θεοφάνης Γέμτος, ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αναφέρθηκε σε μεθόδους εξοικονόμησης του νερού για αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Κάποιες από αυτές αφορούν «την αύξηση της υδατοικανότητας του εδάφους, τη χρήση μοντέλων προσδιορισμού της δόσης άρδευσης συνδεδεμένων με μετεωρολογικούς σταθμούς». Επίσης αφορούν τη «χρήση αισθητήρων υγρασίας εδάφους που μπορούν να ορίζουν την έναρξη και διακοπή του ποτίσματος καθώς και τη χρήση θερμικών καμερών για διαπίστωση θερμικής καταπόνησης των φυτών. Παράλληλα, μεταξύ άλλων πρότεινε τη στροφή σε καλλιέργειες χαμηλής κατανάλωσης, όπως ο ηλίανθος και το σουσάμι, καθώς και ανάπτυξη θερμοκηπίων που θα μειώσουν την κατανάλωση του νερού».

Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Λάμπρος Ζαχαρής.