Just Go Zero Tilos: Το πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων πρωτοπορεί και στην εκπαιδευτική καινοτομία
Κάπου εκεί, ανάμεσα στη Ρόδο και την Κω βρίσκεται ένα από τα πιο μικρά νησιά των Δωδεκανήσων, το οποίο συζητιέται ιδιαίτερα (για καλό λόγο) τα τελευταία χρόνια. Ο λόγος για την Τήλο, το πρώτο «πράσινο» νησί της Μεσογείου, το οποίο για την ακρίβεια, αποτελεί το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί στην περιοχή και ένα οικολογικό πάρκο το οποίο προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες.
Παράλληλα, η Τήλος θεωρείται το πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων υιοθετώντας το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos. Αυτό σε πρακτικό επίπεδο, σημαίνει πως έχει καταργήσει τον ΧΥΤΑ και τους δημόσιους κάδους μέσα από την εφαρμογή του ολοκληρωμένου προγράμματος κυκλικής διαχείρισης αποβλήτων της Polygreen σε συνεργασία με τον Δήμο Τήλου, και με την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων, των επιχειρήσεων και των επισκεπτών.
Ποιες είναι, όμως, οι δράσεις του Just Go Zero Tilos; Πρόκειται για ένα πρόγραμμα, το οποίο ξεκινάει από διαλογή στην πηγή και συλλογή πόρτα-πόρτα για να καταλήξει στην κομποστοποίηση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων που παράγονται στο νησί.
Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αξιοποιεί την εικονική πραγματικότητα
Στο πλαίσιο του Just Go Zero Tilos, φυσικά, έχει ιδιαίτερη σημασία η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για το πώς εφαρμόζεται σωστά η διαλογή στην πηγή οργανικών, ανακυκλώσιμων και μη ανακυκλώσιμων υλικών.
Έτσι, από τις 23 μέχρι τις 28 Ιουνίου 2024, ερευνητές από το Sustainable Business Initiative του INSEAD Business School και το Carlson School of Management του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, σε συνεργασία με επιστημονικό προσωπικό της Polygreen, κατέφτασαν στην Τήλο με 9 συσκευές-γυαλιά εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality Headsets). Μέσα από αυτές, οι κάτοικοι είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό VR Video διάρκειας περίπου 8 λεπτών. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα το οποίο έχει ως στόχο να εντοπίσει τις δυνατότητες ενίσχυσης των ήδη εντυπωσιακών αποτελεσμάτων ανακύκλωσης, προετοιμάζοντας το επόμενο βήμα, την παρακίνηση δηλαδή και άλλων τοποθεσιών προς ένα βιώσιμο τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων.
Έντονα και διαφορετικά συναισθήματα των κατοίκων και των επισκεπτών
Το VR video παρακολούθησαν περισσότεροι από 350 κάτοικοι της Τήλου, καθώς και ορισμένοι επισκέπτες οι οποίοι είχαν γνώση του Just Go Zero Tilos και ενημερώθηκαν περαιτέρω σχετικά με το πώς εξελίσσεται το πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, η ομάδα που επισκέφθηκε την Τήλο, συνάντησε αυτούς τους ανθρώπους σε διάφορα σημεία του νησιού -από κεντρικές τοποθεσίες μέχρι πλατείες και παραλίες. Παράλληλα, επισκέφτηκε σπίτια και αυλές των κατοίκων, οι οποίοι συμμετέχουν ολόκληρο τον χρόνο στο πρόγραμμα διαλογής στην πηγή υιοθετώντας, με αυτόν τον τρόπο, την αλλαγή στον τρόπο ζωής τους.
Καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει τον δικό του τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τα πράγματα και αισθάνεται, γι’ αυτό και σε αυτή την περίπτωση ποικίλες ήταν και οι αντιδράσεις όσων είδαν το video εικονικής πραγματικότητας. Άλλοι έδειξαν να εκπλήσσονται, άλλοι ήταν χαρούμενοι ενώ άλλοι δεν μπόρεσαν να κρύψουν τη λύπη τους ή ακόμα και τον θυμό τους. Πάντως, όλοι οι θεατές στάθηκαν στο πόσο τους ενέπνευσε αυτό που είδαν αλλά και στη συνειδητοποίηση ότι με το Just Go Zero Tilos μπορούν να εμπνεύσουν όχι μόνο τη δική τους κοινότητα αλλά και ανθρώπους παγκοσμίως, αφήνοντας μια σημαντική κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές.
Μια πρωτοβουλία που δημιουργεί νέες προοπτικές για το πρόγραμμα “Just Go Zero”
Νέες προοπτικές ανοίγονται για τα αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρει το πρόγραμμα μηδενικών αποβλήτων Just Go Zero Tilos, χάρη στις πρωτότυπες δράσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα, καθώς λαμβάνοντας υπόψη τη θερμή ανταπόκριση του VR Video από τους κατοίκους της Τήλου, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία μπορεί να θεωρηθεί ήδη πετυχημένη.
Το πρόγραμμα στοχεύει στην εκπαίδευση των κατοίκων περιοχών οι οποίες πρόκειται να μεταβούν σε μοντέλο μηδενικών αποβλήτων, και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις νέες Just Go Zero κοινότητες, θα αναλυθούν από το Πανεπιστήμιο INSEAD. Στο πλαίσιο αυτό, πρώτοι οι κάτοικοι της Τήλου, είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το υλικό και να εκφράσουν τη γνώμη και τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν από την εμπειρία τους με το VR video.
Προγράμματα όπως το Just Go Zero Tilos είναι πρωτοποριακά αλλά απαιτούν δέσμευση και ενεργή συμμετοχή από τις κοινωνίες, ούτως ώστε να καταστεί εφικτή η εξάλειψη της έννοιας του αποβλήτου, όπως είναι γνωστή μέχρι σήμερα. Για να επιτευχθούν οι στόχοι που πηγάζουν από τα μοντέλα μηδενικών αποβλήτων, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας έχει κομβική σημασία -κάτι για το οποίο έχει ήδη φροντίσει η Polygreen.
