Νέο «σημείο καμπής» για το λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής – «Υποτιμήσαμε το πρόβλημα»

Επιστήμονες από τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα Ανταρκτικής (BAS) διαπίστωσαν ότι θερμό ωκεάνιο νερό διαρρέει κάτω από το στρώμα πάγου στη γραμμή γείωσης του – το σημείο στο οποίο ο πάγος αναδύεται από τον πυθμένα και αρχίζει να επιπλέει – προκαλώντας επιταχυνόμενο λιώσιμο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημείο καμπής, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τρίτη (25/6) στο περιοδικό Nature Geoscience.

Το σημείο καμπής είναι το όριο στο οποίο μια σειρά από μικρές αλλαγές συσσωρεύονται για να ωθήσουν ένα σύστημα πέρα από ένα σημείο χωρίς επιστροφή.

Πώς λιώνουν οι πάγοι

Το λιώσιμο λειτουργεί ως εξής: το σχετικά ζεστό νερό των ωκεανών ανοίγει κοιλότητες στον πάγο, επιτρέποντας σε περισσότερο νερό να εισχωρήσει, το οποίο προκαλεί περισσότερο λιώσιμο και τη δημιουργία μεγαλύτερων κοιλοτήτων, και ούτω καθεξής.

Μια μικρή αύξηση των θερμοκρασιών των ωκεανών μπορεί να έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στο λιώσιμο, σύμφωνα με τη μελέτη. Καθώς η κλιματική αλλαγή θερμαίνει τους ωκεανούς, η διαδικασία επιταχύνεται.

«Έχουμε αυτό το είδος της ανεξέλεγκτης ανάδρασης», δήλωσε στο CNNi ο Άλεξ Μπράντλεϊ, ερευνητής δυναμικής των πάγων στην BAS και κύριος συγγραφέας της μελέτης.

«Συμπεριφέρεται σαν ένα σημείο καμπής, όπου μπορεί να έχουμε μια πολύ ξαφνική αλλαγή στο πόσο πολύ λιώσιμο γίνεται σε αυτά τα μέρη. Οι προβλέψεις μας για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας μπορεί να έχουν υποτιμήσει σημαντικά το πρόβλημα», πρόσθεσε.

Οι επιπτώσεις δεν θα γίνουν άμεσα αισθητές, σύμφωνα με τη μελέτη, αλλά θα δούμε μια μεγαλύτερη άνοδο της στάθμης της θάλασσας να συσσωρεύεται σε διάστημα δεκάδων και εκατοντάδων ετών, απειλώντας τις παράκτιες κοινότητες σε όλο τον κόσμο.

Η μελέτη δεν δίνει χρονικά πλαίσια για το πότε μπορεί να επιτευχθεί το σημείο καμπής, ούτε δίνει στοιχεία για το πόσο αναμένεται να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας. Όμως η περιοχή είναι εξαιρετικά σημαντική: το στρώμα πάγου της Ανταρκτικής αποβάλλει ήδη κατά μέσο όρο 150 δισεκατομμύρια τόνους πάγου κάθε χρόνο και, στο σύνολό του, συγκρατεί αρκετό νερό για να αυξήσει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά περίπου 58 μέτρα.

Οι πιο ευάλωτοι παγετώνες

Η μελέτη δεν είναι η πρώτη που επισημαίνει τα τρωτά σημεία της Ανταρκτικής στην κλιματική κρίση. Ένα πλήθος ερευνών τονίζει την ευπάθεια της Δυτικής Ανταρκτικής ειδικότερα, και ιδιαίτερα του παγετώνα Thwaites, γνωστού ως «Παγετώνα της Αποκάλυψης», λόγω του καταστροφικού αντίκτυπου που θα μπορούσε να έχει στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Αλλά αυτό που εξέπληξε τον Μπράντλεϊ σε αυτή τη μελέτη, η οποία χρησιμοποίησε κλιματική μοντελοποίηση για να κατανοήσει πώς αυτός ο μηχανισμός τήξης θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρο το στρώμα πάγου, είναι ότι μερικοί από τους πιο ευάλωτους παγετώνες ήταν εκείνοι της Ανατολικής Ανταρκτικής.

Ο Μπράντλεϊ ελπίζει ότι η μελέτη θα ωθήσει σε περισσότερες έρευνες σχετικά με το ποιες περιοχές μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο και θα δώσει πρόσθετη ώθηση στις πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. «Με κάθε μικρή αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών, με κάθε μικρή αύξηση της κλιματικής αλλαγής, πλησιάζουμε περισσότερο σε αυτά τα σημεία καμπής», δήλωσε.

Με πληροφορίες από: Scientists identify new Antarctic ice sheet ‘tipping point,’ warning future sea level rise may be underestimated by Laura Paddison, CNN