Τι συμβαίνει στο σώμα μας σε συνθήκες ακραίας ζέστης

Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι πολύ σοβαρές. Σε μια κομητεία του Τέξας, τουλάχιστον 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε μια εβδομάδα κατά τη διάρκεια ενός αδυσώπητου κύματος καύσωνα τον Ιούνιο. Στο Μεξικό, οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 112 ανθρώπους από τον Μάρτιο. Ένα πρόσφατο κύμα καύσωνα στην Ινδία σκότωσε τουλάχιστον 44 άτομα στην πολιτεία Μπιχάρ.

Δείτε τι συμβαίνει στο σώμα σας σε συνθήκες ακραίας ζέστης, τι πρέπει να προσέχετε και πώς να παραμείνετε ασφαλείς.

Τι συμβαίνει στο σώμα σας

Κανονικά, η θερμοκρασία του σώματός σας κυμαίνεται μεταξύ 36 και 37 βαθμών Κελσίου. Όταν ο εγκέφαλός σας αντιλαμβάνεται μια αλλαγή – είτε αύξηση είτε μείωση της θερμοκρασίας – προσπαθεί να βοηθήσει το σώμα σας να κρυώσει ή να θερμανθεί, σύμφωνα με τη δρα Τζούντιθ Λίντεν, καθηγήτρια στο τμήμα επειγόντων περιστατικών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.

«Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους (ο εγκέφαλος) προσπαθεί να δροσίσει το σώμα. Ο πιο συνηθισμένος είναι ότι ιδρώνουμε», εξηγεί η Λίντεν. «Οι πόροι ανοίγουν, το σώμα ιδρώνει, ο ιδρώτας εξατμίζεται και το σώμα δροσίζεται».

Ο δεύτερος τρόπος με τον οποίο το σώμα σας δροσίζεται είναι με τη διαστολή των αγγείων και την αύξηση του καρδιακού σας ρυθμού, η οποία βοηθάει στο να μεταφερθεί η θερμότητα και το αίμα στην επιφάνεια του σώματός σας και στη συνέχεια να απελευθερωθεί.

Όταν εκτίθεστε σε υψηλές θερμοκρασίες, γίνεται πιο δύσκολο για το σώμα σας να προσπαθήσει να συμβαδίσει, με τους μηχανισμούς ψύξης που διαθέτει. Και αν το περιβάλλον σας είναι ζεστό και υγρό ταυτόχρονα, ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται τόσο εύκολα – γεγονός που ανεβάζει ακόμη πιο ψηλά τη θερμοκρασία του σώματός σας.

Οι υψηλές θερμοκρασίες του σώματος μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη του εγκεφάλου και άλλων ζωτικών οργάνων, καθώς και σε διάφορες ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.

Ασθένειες που προκαλεί η ζέστη

Με την ήπια ζέστη σχετίζονται οι θερμικές κράμπες, οι οποίες αναπτύσσονται σε άτομα που ιδρώνουν πολύ, κατά τη διάρκεια της άσκησης και όχι μόνο. Η υπερβολική εφίδρωση καταναλώνει όλο το αλάτι και την υγρασία του σώματος και μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς πόνους ή σπασμούς, συνήθως στην κοιλιά, τα χέρια ή τα πόδια.

Η ζέστη μπορεί επίσης να προκαλέσει εξάνθημα, έναν ερεθισμό του δέρματος που προκαλείται από την υπερβολική εφίδρωση σε ζεστό και υγρό καιρό και είναι πιο συχνός στα μικρά παιδιά. Είναι συνήθως ένα κόκκινο σύμπλεγμα από σπυράκια ή φουσκάλες και τείνει να εμφανίζεται σε μέρη όπως ο λαιμός, το άνω μέρος του στήθους ή στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα.

Όταν το σώμα σας αρχίζει να υπερβαίνει την ικανότητά του να ψύχεται, μπορεί να αναπτύξετε αυτό που είναι γνωστό ως θερμική εξάντληση.

«Σε αυτή την περίπτωση θα παρατηρήσετε υπερβολική εφίδρωση, επειδή το σώμα σας προσπαθεί πολύ να ανταπεξέλθει στην επιπλέον θερμότητα. Θα νιώσετε ήπια ή πιο έντονη ζαλάδα, συχνά κάποιοι έχουν ναυτία, πονοκεφάλους, το δέρμα τους φαίνεται χλωμό και ο σφυγμός τους είναι συχνά γρήγορος», εξηγεί η Λίντεν.

«Αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια του οργανισμού να δροσιστεί πριν φτάσει πραγματικά σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή».

Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που σχετίζεται με τη ζέστη και, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.

«Αυτό συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του σώματός σας ξεπερνά τους 40,5 με 41 βαθμούς περίπου, και εκεί αρχίζουν να αποτυγχάνουν οι μηχανισμοί σας», επισημαίνει η Λίντεν.

Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες σώματος, κόκκινο και ξηρό δέρμα, γρήγορο σφυγμό, πονοκέφαλο, ζαλάδα, ναυτία ή λιποθυμία, ενώ χαρακτηριστικό γνώρισμα της θερμοπληξίας είναι η σύγχυση και η ταραχή.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο

Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με χρόνιες παθήσεις καθώς και τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.

Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες ιατρικές παθήσεις μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να αντιληφθούν και να ανταποκριθούν στις αλλαγές της θερμοκρασίας και μπορεί να λαμβάνουν φάρμακα που επιδεινώνουν τις επιπτώσεις της ζέστης.

«Οι πολύ νέοι επίσης, επειδή είναι λιγότερο πιθανό να αναγνωρίσουν τέτοιες ασθένειες και να βγουν από τη ζέστη αν αρχίσουν να αισθάνονται υπερθέρμανση», σημειώνει η Λίντεν. «Επίσης, με αυτόν τον καιρό, δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ, να αφήσετε ένα παιδί ή ένα κατοικίδιο στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό».

Πώς να παραμείνετε ασφαλείς

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διατηρήσετε τον εαυτό σας και τους άλλους ασφαλείς.

Πρώτον, έχετε το νου σας για συμπτώματα θερμικής εξάντλησης ή άλλων ασθενειών. «Αν κάποιος αρχίσει να αισθάνεται ζαλάδα, ζάλη, ναυτία ή πονοκέφαλο, τότε είναι η ώρα να δράσουμε αμέσως», τονίζει η Λίντεν. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τον βγάλετε από τη ζέστη και να τον βάλετε σε δροσερό περιβάλλον».

Ένα βρέξιμο με λίγο νερό και η χορήγηση υγρών σε κάποιον με αυτά τα συμπτώματα, μπορεί να τον βοηθήσουν να δροσιστεί. Εάν όμως αρχίζει να χάνει τις αισθήσεις του ή έχει ναυτία ή εμετό, καλέστε ασθενοφόρο.

Όταν κάνει ζέστη έξω, προσπαθήστε να αποφεύγετε τις υπαίθριες δραστηριότητες - ειδικά μεταξύ των ωρών 11 π.μ. και 3 μ.μ. Αν πρέπει να βγείτε έξω, φορέστε ανοιχτόχρωμα ρούχα, καλύψτε το κεφάλι σας και πιείτε πολλά υγρά.

Μην περιμένετε μέχρι να διψάσετε για να πιείτε νερό – καθώς αυτό μπορεί να είναι σημάδι αφυδάτωσης. Η Λίντεν συνιστά να πίνετε τουλάχιστον ένα ποτήρι νερό – ή και περισσότερο – την ώρα.

«Αν αρχίσετε να αισθάνεστε ζαλάδα, ζάλη, εφίδρωση, γρήγορο σφυγμό, απομακρυνθείτε αμέσως από τη ζέστη», συμβουλεύει. Προσπαθήστε να βρείτε κλιματισμό, ή μέρη στην περιοχή σας όπου μπορείτε να πάτε για να παραμείνετε δροσεροί. Ακόμη και το να περάσετε μερικές ώρες σε ένα εμπορικό κέντρο ή μια δημόσια βιβλιοθήκη μπορεί να βοηθήσει.

Τέλος, να ελέγχετε τους γείτονες, τους γονείς και τους φίλους σας – ειδικά τα ηλικιωμένα άτομα που μπορεί να ζουν μόνα τους ή να είναι απομονωμένα, λέει η Λίντεν.

Με πληροφορίες από: The planet is getting hotter fast. This is what happens to your body in extreme heat by Christina Maxouris, CNN