Γιώργος Χατζημάρκος: Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου γίνονται φάρος αειφορίας για ένα πράσινο μέλλον

Ο κ. Γιώργος Χατζημάρκος αναφέρθηκε αναλυτικά όχι μόνο στην ηλεκτροκίνηση της Αστυπάλαιας, τη zero waste διαχείριση απορριμμάτων στην Τήλο, τη λεγόμενη «Πρωτοβουλία GR-Eco islands» στη Χάλκη αλλά και το «THE RHODES CO-LAB», μια πρωτοβουλία για την ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού, που ξεκινά από τη Ρόδο.

«Ανέκαθεν οι νησιώτες ήταν ανοικτοί στις αλλαγές, εξωστρεφείς ως κοινωνίες και οικονομίες. Τα νησιά υπήρξαν διαχρονικά κοιτίδες εξέλιξης και προόδου», σημειώνει ο περιφερειάρχης και προσθέτει πως «τα νησιά μας είναι το περιβάλλον τους. Το περιβάλλον τους είναι η πηγή ζωής, η πηγή δημιουργίας και η πηγή κοινωνικής και οικονομικής τους ευημερίας».

Ο κ. Χατζημάρκος, τέλος, θεωρεί πως μέσω συνεργασιών σε όλα τα επίπεδα μπορεί η ελληνική περιφέρεια και ειδικά μια νησιωτική περιφέρεια, όπως είναι το Νότιο Αιγαίο, να προχωρήσει στο μέλλον με αλματώδεις ρυθμούς, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων και τις παροχές των επισκεπτών.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου στο Act for Earth του CNN Greece:

Κ. Χατζημάρκο, στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, που αποτελείται από νησιά, πολλά εκ των οποίων από τα πιο δημοφιλή της χώρας μας, έχετε καταγράψει σημαντικές πρωτιές, όσον αφορά στον περιβαλλοντικό τομέα. Θα θέλαμε να μας εξηγήσετε τι συμβαίνει στη Χάλκη, την Τήλο και την Αστυπάλαια, για παράδειγμα.

Στο Νότιο Αιγαίο έχουμε μια θεμελιώδη αρχή που διαπερνά όλες τις πολιτικές μας. Έχουμε αποφασίσει να διαμορφώνουμε οι ίδιοι τις εξελίξεις. Δεν τις ακολουθούμε. Την τελευταία δεκαετία, αντιμετωπίσαμε τεράστιες δυσκολίες, αλλά είμαστε περήφανοι που τα νησιά της Περιφέρειάς μας βγήκαν πιο δυνατά, πιο σίγουρα και αποφασισμένα να πετύχουν.

Το μέλλον στο Νότιο Αιγαίο ξεκίνησε. Χθες. Από την Αστυπάλαια και το πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης, το οποίο αποτελεί μια πρωτοποριακή κοινή πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Ομίλου Volkswagen, με στόχο την προώθηση των ηλεκτρονικών οχημάτων, την εισαγωγή καινοτόμων υπηρεσιών κινητικότητας κατά παραγγελία και την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί. Ακόμα, το μικροσκοπικό νησί της Τήλου «διδάσκει» ένα νέο υπόδειγμα ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Το πιλοτικό πρόγραμμα που υλοποιείται με τη συνεργασία του Δήμου Τήλου, της εταιρείας – χορηγού POLYGREEN και του ΦοΔΣΑ Ν. Αιγαίου (του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) έχει στόχο να το μετατρέψει σε νησί μηδενικών αποβλήτων, ενώ την ίδια στιγμή λειτουργεί ευφυές και καινοτόμο υβριδικό σύστημα με χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας, μέσω μηχανισμού αποθήκευσης μπαταριών, καλύπτοντας τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων του χωριού Λιβάδια (περίπου 500 ατόμων). Το «πρασίνισμα» ξεκίνησε και στο νησί της Χάλκης, με τη λεγόμενη «Πρωτοβουλία GR-Eco islands», η οποία στοχεύει να συνδέσει τον ιδιωτικό τομέα με τις τοπικές κοινωνίες, ενθαρρύνοντάς τους να συνεργαστούν και να βρουν κοινές λύσεις που προωθούν νέες τεχνολογίες και ενεργειακές πρακτικές χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι πρωτοβουλίες δεν σταματούν. Η αυγή του 2022 βρήκε τη Ρόδο να οδηγεί το δρόμο προς το μέλλον του βιώσιμου Τουρισμού, σε μια στρατηγική συνεργασία με τον ηγέτη της αγοράς, Tui.

Θεωρείτε ότι ο βιώσιμος τουρισμός είναι το μέλλον; Και πώς προετοιμάζονται τα νησιά μας σχετικά; Πείτε μας τι σημαίνει το «THE RHODES CO-LAB».

Ο βιώσιμος Τουρισμός δεν είναι απλά το μέλλον. Είναι ο μόνος δρόμος που υπάρχει. Η στρατηγική συμμαχία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με τον όμιλο TUI και το ίδρυμα TUI CARE αποδεικνύει ότι η βιωσιμότητα δεν είναι ουτοπία. Είναι ένα ρεαλιστικό σχέδιο και μια πρόσκληση για συμμετοχή και δράση. Είναι ένας δρόμος ανάπτυξης. Είναι ο τρόπος για να ανταποκριθούμε ολοκληρωμένα στα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας, όπως η ποιότητα ζωής, η ανάπτυξη των υποδομών, η διατήρηση του μοναδικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, ο πολιτισμός και ο πολιτισμός, η ευημερία, η κοινωνική συνοχή.

Το «THE RHODES CO-LAB» είναι μια δημιουργική συνεργασία που συγκεντρώνει στο ίδιο τραπέζι όλους τους φορείς ενός προορισμού-Ξενοδοχεία και Καταλύματα, Εστίαση, Μεταφορές και κινητικότητα, Εμπειρίες, Κρουαζιέρα, Αεροδρόμια, Υποδομές και μέσα από τη συνεργασία, θα συνδημιουργήσουμε λύσεις που ουσιαστικά αναδιαμορφώνουν και επανασχεδιάζουν ένα Ολιστικό Αειφόρο Επιχειρηματικό Μοντέλο για Τουριστικούς Προορισμούς παγκοσμίως. Ήδη μέχρι σήμερα, έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση μεταξύ όλων των φορέων και οδεύουμε στην οριστικοποίηση του αναλυτικού χάρτη προς τον βιώσιμο και ψηφιακό μετασχηματισμό του προορισμού. Αυτό που μπορώ με σιγουριά να αποκαλύψω είναι ότι προτεραιότητα θα δώσουμε στις ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης των ανθρώπων του τουρισμού.

Η απάντηση στο εύλογο ερώτημα γιατί επιλέχθηκε η Ρόδος ως φάρος για τη βιώσιμη μεταμόρφωση των τουριστικών προορισμών παγκοσμίως βρίσκεται στο υψηλό επίπεδο συνεργασίας που διακρίνει τη σχέση τόσο μεταξύ του Α’ και Β’ βαθμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και της τελευταίας με όλους τους φορείς του Τουρισμού, της τοπικής οικονομίας και της κοινωνίας που ανέδειξε την Ρόδο ως την κορυφαία επιλογή. Η επιλογή της είναι πρωτίστως μία ψήφος εμπιστοσύνης προς τη Ρόδο, προς τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου αλλά και προς την Ελλάδα για την επιτυχή διαχείριση της πανδημίας και την ανάδειξή τους σε ώριμους, σοβαρούς και αξιόπιστους προορισμούς.

Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι για τα νησιά μας ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Ποια είναι η θέση σας σχετικά;

Τα νησιά μας είναι το περιβάλλον τους. Το περιβάλλον τους είναι η πηγή ζωής, η πηγή δημιουργίας και η πηγή κοινωνικής και οικονομικής τους ευημερίας. Με την υποβάθμισή του, δεν υποβαθμίζεται μόνο η ζωή, η υγεία και η καθημερινότητα των πολιτών. Υποβαθμίζεται και ο τουρισμός τους, το 97,1% του παραγόμενου προϊόντος τους. Η απραξία του χθες δεν μπορούσε να συνεχισθεί άλλο.

Η με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος σύσταση του Ειδικού Περιφερειακού Διαβαθμιδικού ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε., το 2020, σε συνεργασία και με τη σύμπραξη των 34 νησιωτικών δήμων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, δίνει τέλος στην αδράνεια και τη στασιμότητα του παρελθόντος και επιχειρεί ένα σημαντικό βήμα προς ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων στα νησιά, με σύγχρονα αναπτυξιακά έργα.

Ξέρετε, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαχείρισης των απορριμμάτων καθιστά αναγκαία το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός σύγχρονου στρατηγικού σχεδιασμού προσαρμοσμένου στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

Απαιτεί όραμα, σχεδιασμό και αποφασιστική δράση. Προϋποθέτει επενδύσεις στην καινοτομία και την έρευνα και επιβάλλει συναίνεση, ευρείες συνέργειες και κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων. Με τον νέο φορέα, προχωράμε στην υλοποίηση μέτρων και έργων που προωθούν την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών διαχείρισης αποβλήτων, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Νοτίου Αιγαίου.

Το μοναδικό περιβάλλον του Νότιου Αιγαίου δεν μας ανήκει. Είναι δάνειο από τις επόμενες γενιές που οφείλουμε να επιστρέψουμε με φροντίδα. Ο νέος Φορέας σηματοδοτεί το ξεκίνημα μίας νέας εποχής υπεύθυνης διαχείρισης των αποβλήτων.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζετε όσον αφορά στα περιβαλλοντικά ζητήματα σε επίπεδο περιφέρειας;

Ως η μεγαλύτερη πολυνησιακή Περιφέρεια στην Ελλάδα και την Ευρώπη, γνωρίζουμε ότι αναδεικνύονται κρίσιμα εμπόδια με τη νησιωτικότητα. Ωστόσο, εμείς τη νησιωτικότητα τη βλέπουμε ως ευκαιρία και ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αν αξιοποιηθεί με προσαρμοσμένες πολιτικές και ισχυρά πολιτικά αντανακλαστικά.

Ένας από τους λόγους, αν θέλετε, που ιδρύθηκε ο ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, είναι η ανάγκη να παρθούν «χθες» οι αποφάσεις που το περιβάλλον έχει ανάγκη, χωρίς τον φόβο του «πολιτικού κόστους» και χωρίς την πρόταξη της «ατομικότητας» να κυριαρχούν. Οι καταστροφικές αντιλήψεις, λοιπόν, είναι το πρώτο μεγάλο εμπόδιο ανάμεσα στην ανάγκη και τις σωστές αποφάσεις, που για πάρα πολλά χρόνια δεν πάρθηκαν.

Η άλλη κορυφαία πρόκληση απέναντι στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η συνεργασία που απαιτείται. Οι συναινέσεις και ο κοινός βηματισμός. Πάρτε το παράδειγμα του Φο.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου: Βασίζεται στη συνεργασία 50 νησιών και 34 δήμων και προϋποθέτει ότι οι δήμοι μπορούν να δουν πέρα από τα στενά, για τις παγκόσμιες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, όρια του κάθε δήμου. Δύσκολο και απαιτητικό το εγχείρημα, όμως, στον ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου, όλες οι αποφάσεις μας μέχρι σήμερα υπήρξαν ομόφωνες.

Το «THE RHODES CO-LAB» βασίζεται επίσης εξολοκλήρου στη συνεργασία και την ανταλλαγή. Οι μικρές αλλαγές μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο, μόνο εάν όλοι οι συμμέτοχοι συνεργαστούν. Το περιβάλλον που θα κληρονομήσουμε στις επόμενες γενιές αξίζει κάθε προσπάθεια και η σύνθεση των απόψεων, η συνεννόηση και η συνεργασία είναι προϋπόθεση προόδου.

Πιστεύετε πως οι κάτοικοι των νησιών είναι έτοιμοι να προχωρήσουν στις αλλαγές που απαιτεί η πορεία προς την πράσινη μετάβαση, την πράσινη ενέργεια και τις πράσινες μετακινήσεις;

Ανέκαθεν οι νησιώτες ήταν ανοικτοί στις αλλαγές, εξωστρεφείς ως κοινωνίες και οικονομίες. Τα νησιά υπήρξαν διαχρονικά κοιτίδες εξέλιξης και προόδου. Στις αλλαγές που μας πάνε μπροστά, προς την πράσινη μετάβαση, οι κάτοικοι των νησιών είναι από καιρό έτοιμοι. Με μία σημαντική προϋπόθεση. Πρέπει εμείς να τους αποδείξουμε ότι δεν πρόκειται για λόγια και εξαγγελίες. Είναι δικό μας χρέος να τους παρέχουμε τα απαραίτητα εργαλεία και να τους πείσουμε γι’ αυτό. Στην πολιτική, καμία αλλαγή δεν συντελείται και δεν μπορεί να καρποφορήσει, αν δεν στηρίζεται στην συναίνεση και τη συμμετοχή των πολιτών. Στο μέλλον που ξεκίνησε για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, εμείς πορευόμαστε με την αξία ότι η κοινωνική συνοχή είναι η υψηλότερη κατάκτηση κάθε ιστορικής περιόδου και με μήνυμα τις πράξεις μας.