Πλαστικό: Η σπάταλη χρήση του, η ανακύκλωση και το κίνημα «plastivism»

Πληθαίνουν παγκοσμίως οι αντιδράσεις για την αλόγιστη χρήση πλαστικού, καθώς πολίτες και κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται ότι είναι αναγκαία «εδώ και τώρα» η αλλαγή πλεύσης.

Μπορεί ήδη να έχει επιβληθεί απαγόρευση των πλαστικών μίας χρήσης σε πολλές χώρες του κόσμου, όμως οι περισσότεροι θεωρούν πως είναι ένα «εύκολο», αλλά όχι και τόσο αποτελεσματικό μέτρο, την ώρα που, για παράδειγμα, διεξάγονται παγκοσμίως, σε καθημερινή βάση εκατομμύρια διαγνωστικά self-tests για τον κορωνοϊό. Παρόλο, λοιπόν, που θεωρείται και είναι ένα μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση, το κοινό αίσθημα περιμένει δραστικότερες αποφάσεις και αποτελεσματικότερες ενέργειες για τον περιορισμό του πλαστικού.

Αξίζει να σημειωθεί πως το πλαστικό είναι ένα υλικό που χρησιμοποιήθηκε και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται κατά κόρον από τα μέσα του 20ού αιώνα. Καταγράφηκε δηλαδή μία εξαιρετικά σπάταλη χρήση του υλικού αυτού και, παρόλο που το γεγονός αυτό εντοπίστηκε εγκαίρως από την παγκόσμια κοινότητα, μέχρι και σήμερα, ο ουσιαστικός περιορισμός του παραμένει ζητούμενο.

Σε παγκόσμιο επίπεδο χρησιμοποιούνται περισσότερες από ένα εκατομμύριο πλαστικές σακούλες ανά λεπτό στον πλανήτη, με κάθε μία από αυτές να χρησιμοποιείται συνολικά για λιγότερα από 15 λεπτά. Συνολικά κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται περίπου 500 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες. Γενικότερα, παράγονται ετησίως 300 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών προϊόντων, που ανακυκλώνονται σε ποσοστό μικρότερο του 10%. Τα πλαστικά απορρίμματα κατά κύριο λόγο καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή στη φύση, με τον ΟΗΕ να προβλέπει ότι η μόλυνση από τα πλαστικά θα διπλασιαστεί ως το 2030.

Ακόμα πιο άσχημη είναι η κατάσταση ειδικά στους ωκεανούς της Γης, καθώς υπολογίζεται πως το 2025, στις θάλασσες του πλανήτη θα βρίσκεται ένας τόνος πλαστικών απορριμμάτων για κάθε τρεις τόνους ψαριών. Μάλιστα, οι δυσοίωνες εκτιμήσεις αναφέρουν πως το 2050, τα πλαστικά θα είναι περισσότερα από τα ψάρια με την οικονομική ζημιά από την καταστροφή στο θαλάσσιο οικοσύστημα να φτάνει τα 13 δισεκατομμύρια δολάρια.

Με την εισαγωγή αυστηρότερης περιβαλλοντικής φορολογίας και τον υποχρεωτικό περιορισμό του πλαστικού στις συσκευασίες των προϊόντων πολυεθνικών εταιρειών, ο ΟΗΕ πιστεύει ότι μπορεί να γίνει ένα σημαντικό, θετικό βήμα. Η κοινή γνώμη απαιτεί δραστικότερες λύσεις για την προστασία του πλανήτη και φαίνεται πως τώρα είναι ο καταλληλότερος χρόνος για σημαντικές τομές που θα διασφαλίσουν ένα καλύτερο και πιο πράσινο αύριο. Μάλιστα, στα κινήματα πολιτών χρησιμοποιείται ήδη ο όρος plastivism, που αναφέρεται στις προσπάθειες περιορισμού χρήσης του πλαστικού. Με συνεχείς δράσεις και πρωτοβουλίες, οργανώσεις πολιτών στοχεύουν στην καλύτερη διαχείριση του πλαστικού και στο τέλος της αλόγιστης χρήσης τους, επιδιώκοντας να χρησιμοποιείται ακόμα ευρύτερα το ανακυκλωμένο πλαστικό στις νέες συσκευασίες, αλλά και η αποφυγή του ως υλικού κατασκευής, όπου κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να συμβεί.