Πώς προσαρμόζονται τα πουλιά στην κλιματική αλλαγή

Αλλά τα πουλιά δεν πεθαίνουν μάταια. Από τη δεκαετία του 1970, πολλά από αυτά έχουν συλλεχθεί από το δρόμο και έχουν καταγραφεί από το Field Museum της πόλης. Αυτή η μοναδική και λεπτομερής συλλογή δεδομένων, συνεισέφερε απροσδόκητα στην επιστήμη, αποκαλύπτοντας ότι τα αποδημητικά πτηνά της Βόρειας Αμερικής φαίνεται να συρρικνώνονται ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή.

Μια νέα μελέτη αυτών των δεδομένων έχει επισημάνει μια σημαντική απόχρωση αυτής της τάσης: Τα πουλιά που έχουν μεγαλύτερο εγκέφαλο, σε σχέση με τη μάζα τους, δεν συρρικνώνονται τόσο πολύ όσο αυτά με μικρότερο εγκέφαλο.

Η μελέτη είναι η πρώτη που εντοπίζει μια πιθανή σχέση μεταξύ της γνωστικής ικανότητας και της αντίδρασης των ζώων στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.

«Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, η μάζα του σώματος συρρικνώνεται», δήλωσε ο Τζάστιν Μπάλντουιν, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Ecology Letters. «Αλλά τα είδη με μεγαλύτερο εγκέφαλο συρρικνώνονται λιγότερο έντονα από τα είδη με μικρό εγκέφαλο».

Το μέγεθος του εγκεφάλου θεωρείται συχνά δείκτης ευελιξίας συμπεριφοράς στα πτηνά, σύμφωνα με την έρευνα. Σύμφωνα με τον Μπάλντουιν, η ιδέα είναι αμφιλεγόμενη όταν εφαρμόζεται σε κάποια άλλα ζώα, αλλά λειτουργεί για τα πουλιά.

«Το σχετικό μέγεθος του εγκεφάλου συσχετίζεται με αυξημένη ικανότητα μάθησης, αυξημένη μνήμη, μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και πιο σταθερή δυναμική του πληθυσμού», δήλωσε ο Μπάλντουιν και συνέχισε:

«Σε αυτή την περίπτωση, ένα είδος πουλιού με μεγαλύτερο εγκέφαλο μπορεί να είναι σε θέση να μειώσει την έκθεσή του σε θερμοκρασίες θέρμανσης αναζητώντας μικροβιότοπους με χαμηλότερες θερμοκρασίες, για παράδειγμα».

Οι ερευνητές ανέλυσαν πληροφορίες από 70.000 πουλιά που πέθαναν όταν συγκρούστηκαν με κτήρια στο Σικάγο μεταξύ 1978 και 2016. Πρόσθεσαν μετρήσεις όγκου εγκεφάλου και δεδομένα διάρκειας ζωής για 49 από τα 52 είδη της βάσης δεδομένων.

Η μάζα των πουλιών που είχαν μεγάλο εγκέφαλο, σε σχέση με το σώμα τους, όπως τα σπουργίτια, μειώθηκε μόνο κατά ένα τρίτο σε σύγκριση με όσα παρατηρήθηκαν για τα πουλιά με μικρότερο εγκέφαλο, διαπίστωσε η μελέτη.

Δεν είναι γνωστό ακριβώς γιατί συρρικνώνεται η μάζα των πουλιών. Η μεγαλύτερη μάζα βοηθά τα ζώα σε κρύα μέρη να παραμένουν ζεστά, ενώ η μικρότερη μάζα διατηρεί λιγότερη θερμότητα.

Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι το άνοιγμα των φτερών των πτηνών μπορεί να έχει αυξηθεί για να αντισταθμίσει τα μικρότερα σώματα που παράγουν λιγότερη ενέργεια για τις απίστευτα μεγάλες αποστάσεις που διανύθηκαν κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης.

Ομοίως, άλλη έρευνα έχει βρει ότι ορισμένα ζώα αναπτύσσουν μεγαλύτερα ράμφη, πόδια και αυτιά που τους επιτρέπουν να ρυθμίζουν καλύτερα τη θερμοκρασία του σώματος καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται. Ενώ οι περισσότερες από τις μορφολογικές αλλαγές αφορούσαν τα πουλιά, οι νυχτερίδες και τα ποντίκια έχουν επίσης επηρεαστεί. Η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει ακόμη και τα ανθρώπινα σώματα.

Ωστόσο, η συρρίκνωση έχει ένα πιθανό κόστος για ένα πουλί, αυξάνοντας τον κίνδυνο να πέσει θήραμα αρπακτικών ή καθιστώντας πιο δύσκολο τον ανταγωνισμό για πόρους με άλλα είδη πτηνών, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Κάρλος Μποτέρο, επίκουρος καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο που η ύπαρξη μεγαλύτερου εγκεφάλου μπορεί να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις που δεν είναι διαθέσιμες σε είδη με μικρό εγκέφαλο, είπε.

«Ένα από τα πρώτα συμπεράσματα που μας δίνουν τα ευρήματα είναι ότι μπορούμε ήδη να δούμε ότι η κλιματική αλλαγή έχει δυσανάλογη επίδραση στα είδη που είναι λιγότερο ικανά να αντιμετωπίσουν την περιβαλλοντική αλλαγή μέσω της συμπεριφοράς τους», είπε ο Μποτέρο.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει τα πουλιά με μεγαλύτερο εγκέφαλο… ή ότι τα πουλιά με μεγαλύτερο εγκέφαλο θα τα καταφέρουν μια χαρά. Αυτό που φαίνεται από τα ευρήματά μας είναι ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει πολύ ισχυρότερη επίδραση στα πουλιά με μικρότερο εγκέφαλο», καταλήγει.

How birds are adapting to climate crisis, By Katie Hunt, CNN