Μικροπλαστικά στις κορυφές των Πυρηναίων - «Ταξίδεψαν» μέσω τροπόσφαιρας

Μικροπλαστικά εντόπισαν οι επιστήμονες σε υψόμετρο 3.000 μέτρων στις κορυφές των Γαλλικών Πυρηναίων, αφού ανέλυσαν τον αέρα εκεί. Σύμφωνα μάλιστα με τους υπολογισμούς τους, τα μικροπλαστικά ταξίδεψαν επί χιλιάδες χιλιόμετρα και μέσω της τροπόσφαιρας, γεγονός που πολύ απλά σημαίνει πως ούτε στις απάτητες κορυφές των βουνών της Γης ο αέρας δεν είναι απόλυτα καθαρός από πλαστικό!

Τα μικροπλαστικά που βρέθηκαν σε μια κορυφή βουνού στα Γαλλικά Πυρηναία ενδέχεται να έχουν διασχίσει ηπείρους και ωκεανούς, ταξιδεύοντας περίπου 4.500 χιλιόμετρα μέσω μιας «ταχείας» της τροπόσφαιρας, η οποία είναι το χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας της Γης. Το εύρημα αυτό της επιστημονικής κοινότητας καθιστά σαφές ότι τα σωματίδια πλαστικού μπορούν να κυκλοφορήσουν στον κόσμο και να φτάσουν ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, που οι περισσότεροι θεωρούμε «αγνές».

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού, το καθένα με διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά. Μέχρι το συγκεκριμένο εύρημα των επιστημόνων, είχαν εντοπιστεί σε χαμηλότερη περιοχή της τροπόσφαιρας που ονομάζεται οριακό στρώμα, όπου εμφανίζεται τριβή μεταξύ του αέρα και της επιφάνειας της Γης και οι ταχύτητες του ανέμου είναι σχετικά χαμηλές.

Τώρα όμως, για πρώτη φορά, έχουμε στοιχεία ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο στην τροπόσφαιρα, σε ένα στρώμα που δεν αισθάνεται τις επιπτώσεις της τριβής με την επιφάνεια της Γης. Σε αυτό το στρώμα - που ονομάζεται ελεύθερη τροπόσφαιρα - οι υψηλότερες ταχύτητες ανέμου δίνουν στα μικροπλαστικά μεγαλύτερη δυνατότητα για ταξίδια μεγάλων αποστάσεων από ό,τι ήταν γνωστό προηγουμένως.

«Μόλις τα μικροπλαστικά φτάσουν στην ελεύθερη τροπόσφαιρα, αυτή λειτουργεί ως σούπερ αυτοκινητόδρομος για την κίνηση της ρύπανσης. Υπάρχει μεγάλη ταχύτητα ανέμου και πολύ λίγη βροχή εκεί πάνω, έτσι η ρύπανση δεν πέφτει με τη βροχή και απλώς ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα», δήλωσε σχετικά ο Steve Allen από το Πανεπιστήμιο του Strathclyde στο Ηνωμένο Βασίλειο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Δεν μας εκπλήσσει που βρέθηκαν εκεί πάνω, αλλά λυπούμαστε που πράγματι αυτό συμβαίνει. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια είναι εξαιρετικοί μεταφορείς της ρύπανσης, λειτουργούν ως μικρές μπάλες Velcro, συλλέγοντας ιούς και άλλους ρύπους στο εξωτερικό του κάθε σωματιδίου καθώς αυτό κινείται», προσθέτει η Deonie Allen, επίσης από το Πανεπιστήμιο του Strathclyde.

«Δεν υπάρχουν σύνορα στη φύση»

Οι ερευνητές μελέτησαν 15 δείγματα μικροπλαστικών σωματιδίων στο Παρατηρητήριο Pic du Midi στα Πυρηναία στη νοτιοδυτική Γαλλία, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο σχεδόν 3000 μέτρων, πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρέχει πρόσβαση στην ελεύθερη τροπόσφαιρα.

Η ομάδα χρησιμοποίησε υπολογιστικά μοντέλα για να χαρτογραφήσει τις πιθανές διαδρομές που ακολουθούσαν τα μικροπλαστικά την εβδομάδα που προηγήθηκε της συλλογής τους. Τα μοντέλα τροφοδοτήθηκαν με δεδομένα σχετικά με την κίνηση της ροής αέρα σε όλο τον κόσμο και έλαβαν υπόψη τα μεγέθη και τις πυκνότητες των μικροπλαστικών για να ανακαλύψουν ότι τα σωματίδια ταξίδεψαν περίπου 4500 χιλιόμετρα κατά μέσο όρο στην ελεύθερη τροπόσφαιρα! Οι πιθανές πηγές περιελάμβαναν τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Βόρεια Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τον Ατλαντικό Ωκεανό.

«Μερικά από τα δείγματα που πήραμε έδειξαν μια θαλάσσια πηγή, που προέκυψε από τον ωκεανό και κατάφερε να ανέβει στην ελεύθερη τροπόσφαιρα», λέει ο Steve Allen. «Αυτό ουσιαστικά ολοκληρώνει τον κύκλο αυτού που πιστεύουμε ότι κάνουν τα πλαστικά – δεν σταματούν πουθενά, δεν υπάρχει ποτέ τέλος, αλλά απλώς ένας ενδιάμεσος σταθμός για κάπου αλλού», συμπληρώνει.

Τα περισσότερα από τα σωματίδια είχαν διάμετρο μεταξύ 5 και 20 μικρομέτρων. Αυτά είναι σωματίδια που μπορούν να εισπνευστούν και δυνητικά να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα στον άνθρωπο. «Αυτό είναι το μέγεθος του σωματιδίου που μπορούμε να αναπνεύσουμε και προκαλεί αναπνευστικές ασθένειες – αυτά είναι που μας κάνουν να βήχουμε ή να έχουμε άσθμα», λέει η Deonie Allen.

Χρησιμοποιώντας ένα λέιζερ, η ομάδα διαπίστωσε ότι ο πιο άφθονος τύπος πλαστικού ήταν το πολυαιθυλένιο, το οποίο χρησιμοποιείται συνήθως σε πλαστικές συσκευασίες. «Οι πλούσιες χώρες πιστεύουν ότι απαλλάσσονται από τα πλαστικά απόβλητα όταν τα αποστέλλουν για να καούν ή να ταφούν σε άλλα μέρη του κόσμου – αλλά αυτό δεν συμβαίνει καθώς αυτά απλώς ‘επιστρέφουν’ σε λίγες εβδομάδες. Δεν υπάρχουν σύνορα στη φύση», λέει ο Steve Allen.

Με πληροφορίες από το newscientist.com