Τουβαλού, το κράτος που βυθίζεται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας
Τον γύρο του κόσμου έκανε τον περασμένο Νοέμβριο η εικόνα του υπουργού Εξωτερικών του Τουβαλού, που απευθύνθηκε στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Γλασκώβη, ενώ στεκόταν μέσα στη θάλασσα.
Οι άνθρωποι του Τουβαλού επέλεξαν αυτόν τον παραστατικότατο τρόπο για να στείλουν το μήνυμα του κατεπείγοντος, σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχει η χώρα τους ακόμα και να εξαφανιστεί εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των ωκεανών που προκαλείται από την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή. Ο Σιμόν Κόφε, υπουργός εξωτερικών του Τουβαλού, σήκωσε τα μπατζάκια του παντελονιού του, τοποθέτησε το podium μπροστά του, επίσης μέσα στο νερό και έδειξε στην υφήλιο πώς θα είναι η πραγματικότητα στη χώρα του, εάν η παγκόσμια κοινότητα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της και δεν αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής κρίσης εδώ και τώρα.
Το Τοβαλού είναι ένα μικρό, νησιωτικό και απομονωμένο κράτος στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το μεγαλύτερο ύψος του από τη στάθμη της θάλασσας είναι στα 4 μέτρα και δεν διαθέτει καμία δική του πηγή ενέργειας. Οι κάτοικοι υπολογίζονται σε περίπου 11.000, όμως διαρκώς μεταναστεύουν – κυρίως προς την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία – εξαιτίας των υδάτων που ανεβαίνουν αισθητά και προκαλούν διάβρωση των ακτών και, κυρίως, φόβους για το μέλλον.
Εννέα κοραλλιογενείς βραχονησίδες αποτελούν το Τουβαλού και η συνολική έκτασή τους υπολογίζεται στα 26 km2. Πρωτεύουσα των νησιών είναι το Φουναφούτι και το κράτος είναι μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας – αν και ανεξαρτητοποιήθηκε το 1978. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι από το 1993 έως σήμερα, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει σταθερά κατά 0,5cm / έτος στην περιοχή, με την γενική πρόβλεψη για τον Ειρηνικό Ωκεανό να μιλά για άνοδο από μισό μέτρο έως ένα μέτρο και 10 εκατοστά, ως το 2100.
Πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως σήμερα στο Τουβαλού μεγαλώνει η τελευταία γενιά παιδιών και πως σύντομα τα νησάκια αυτά θα βυθιστούν σχεδόν ολοκληρωτικά. Ο Σάιμον Κόφε, σχολιάζοντας την απόφαση της Διάσκεψης της Γλασκώβης, δήλωσε ότι η συμφωνία θα έπρεπε να περιλαμβάνει τη σταδιακή κατάργηση αντί τη σταδιακή μείωση της χρήσης του άνθρακα, μια αλλαγή που έγινε την τελευταία στιγμή κατόπιν αιτήματος της Ινδίας και της Κίνας, οι οποίες εξαρτώνται από τον άνθρακα: «Απογοητευθήκαμε από την αλλαγή της τελευταίας στιγμής στη διατύπωση που αφορά τη χρήση άνθρακα από 'σταδιακή κατάργηση' σε 'σταδιακή μείωση'. Νομίζω ότι είμαστε εξίσου απογοητευμένοι με άλλες νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού με αυτή την αλλαγή της τελευταίας στιγμής», ήταν επακριβώς η δήλωσή του.
Πλέον, το Τουβαλού εξετάζει επισήμως πιθανές νομικές οδούς που θα του επιτρέψουν να διατηρήσει την κυριότητα των θαλασσίων ζωνών του και την αναγνώρισή του ως κράτους, ακόμα και αν βυθιστεί πλήρως. «Ψάχνουμε νομικές οδούς όπου μπορούμε να διατηρήσουμε την κυριαρχία μας στις θαλάσσιες ζώνες μας, να διατηρήσουμε την αναγνώρισή μας ως κράτος σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Αυτά είναι λοιπόν βήματα που κάνουμε, κοιτάζοντας το μέλλον», συμπλήρωσε ο Κόφε.