Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: Το σχέδιο της Ευρώπης για ένα βιώσιμο μέλλον

Στις 11 Δεκεμβρίου του 2019, η Κομισιόν παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, μια φιλόδοξη δέσμη μέτρων που θέτει ως βασικό στόχο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.

Μεταξύ άλλων, προβλέπει πως ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την επόμενη επταετία θα παράσχει στήριξη στην πράσινη μετάβαση, ενώ αποτελείται από μία δέσμη προτάσεων μέσω των οποίων οι ενωσιακές πολιτικές για το κλίμα, την ενέργεια, τη χρήση γης, τις μεταφορές και τη φορολογία θα προσαρμοστούν κατάλληλα ώστε να επιτευχθεί μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Μέσω της Πράσινης Συμφωνίας η Ευρωπαϊκή Ένωση ανανεώνει τη δέσμευσή της για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και συμβάλλει ουσιαστικά στην υλοποίηση της ατζέντας των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Βασική προϋπόθεση αποτελεί η ανάληψη παρόμοιων δεσμεύσεων και από τις υπόλοιπες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη καθώς, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ (Emissions Gap Report 2019), διαπιστώνεται ότι το επίπεδο των παγκόσμιων προσπαθειών είναι ανεπαρκές για την εκπλήρωση των παγκόσμιων κλιματικών στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, δηλαδή τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2οC και κατά προτίμηση κάτω από 1,5οC σε σχέση με τη μέση θερμοκρασία της Γης την περίοδο πριν την βιομηχανική επανάσταση.

Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, οι εκπομπές ΑτΘ συνεχίζουν να αυξάνονται με ρυθμό περίπου 1,5% την τελευταία δεκαετία, την ώρα που για την επίτευξη του στόχου περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2oC θα πρέπει να μειωθούν κατά 25% μεταξύ 2018 και 2030. Το ποσοστό μείωσης την ίδια περίοδο αυξάνεται σε 55% για επίτευξη αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,5οC.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί την απάντηση της Ε.Ε. σε αυτό και παράλληλα, επιβεβαίωση της ιστορικά καταγεγραμμένης πρωτοπορίας της στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πέραν της σημαντικής συμβολής της στη διαμόρφωση της Συμφωνίας του Παρισιού κατά τη Συνδιάσκεψη των Μερών (COP21) το 2015, την οποία και υπέγραψε συλλογικά αμέσως μετά την οριστικοποίησή της, ήδη το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών διανύει την 4η φάση υλοποίησής του. Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. παρουσίασε το 2018 το πλαίσιο πολιτικών με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους» για τον τρόπο επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Καθαρότερος αέρας, πιο δροσερές και πράσινες πόλεις, υγιέστεροι πολίτες, χαμηλότερη χρήση ενέργειας και λογαριασμοί, ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, τεχνολογίες και βιομηχανικές ευκαιρίες, περισσότερος χώρος για τη φύση και υγιέστερος πλανήτης για τις μελλοντικές γενιές.

Η πρόκληση που βρίσκεται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης είναι να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη και οι ευκαιρίες που προκύπτουν απ’ αυτήν θα είναι διαθέσιμα σε όλους, όσο το δυνατόν ταχύτερα και δικαιότερα. Χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία πολιτικής που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι ο ρυθμός των αλλαγών είναι επαρκής, αλλά δεν προκαλεί υπερβολικούς κλυδωνισμούς.