Σάρλη: Το Fair Trade στηρίζει την υπεύθυνη κατανάλωση, τους παραγωγούς και το περιβάλλον

Στη χώρα μας, τα τελευταία 15 χρόνια, λειτουργεί το Fair Trade Hellas, Project Manager στο οποίο είναι η κυρία Μαρίνα Σάρλη, που μίλησε στο Act for Earth του CNN Greece.

«Το Fair Trade είναι ένα είδος εμπορίου που λειτουργεί σε διαφορετικά επίπεδα» δηλώνει και εξηγεί πως πρόκειται τόσο για την υποστήριξη της δραστηριότητας εκείνων των παραγωγών που σέβονται τα ανθρώπινα και τα εργασιακά δικαιώματα και το περιβάλλον, την ενημέρωση των καταναλωτών για την υπεύθυνη κατανάλωση αλλά και για την εφαρμογή πολιτικών που στηρίζουν τους βιώσιμους και υπεύθυνους τρόπους παραγωγής. Όπως δηλώνει η κυρία Σάρλη:

«Ένας παραγωγός του Δίκαιου Εμπορίου έχει την ίδια δύναμη στις εμπορικές διαπραγματεύσεις και διαμορφώνει την τιμή του προϊόντος, που παύει να χαρακτηρίζεται ως ‘φθηνή’ ή ‘ακριβή’, αλλά είναι απλά ‘σωστή’ και ‘δίκαιη’».

Η ίδια προσθέτει πως οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη και πως ακόμα και μια απόφαση αγοράς ενός προϊόντος δίκαιου εμπορίου έναντι άλλων, φθηνότερων, είναι μια πολιτική πράξη που έχει ιδιαίτερη ισχύ:

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν επιλέγουμε κάτι πολύ φθηνό, υπάρχει κάποιος, κάπου στον κόσμο, ο οποίος πληρώνει αυτό που εξοικονομούμε εμείς. Πολύ συχνά, το πληρώνει με απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και εκμετάλλευση».

Ολόκληρη η συνέντευξη με την κυρία Μαρίνα Σάρλη, Project Manager, Trainer and CSOs Consultant Fair Trade Hellas

- Θα ήθελα να μας εξηγήσετε, τι είναι το Fair Trade και πώς λειτουργεί;

Το Fair Trade είναι ένα παγκόσμιο κίνημα που στοχεύει στην υιοθέτηση συνθηκών εμπορίου που να είναι πιο δίκαιες και βιώσιμες για όλους. Είναι ένα κίνημα που αγωνίζεται για την καταπολέμηση της φτώχειας, σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο, μέσω μιας βιώσιμης, δίκαιης, ηθικής και υπεύθυνης προσέγγισης της παραγωγής, αγοράς και κατανάλωσης προϊόντων.

Πιο συγκεκριμένα, το Fair Trade είναι ένα είδος εμπορίου που λειτουργεί σε διαφορετικά επίπεδα: Στηρίζει τους παραγωγούς από αναπτυσσόμενες χώρες ή από μικρούς συνεταιρισμούς στην Ευρώπη, που σέβονται τα ανθρώπινα και τα εργασιακά δικαιώματα και το περιβάλλον, να έχουν βιώσιμες συνθήκες παραγωγής, εξασφαλίζοντας μία δίκαιη τιμή στα προϊόντα τους.

Επιπλέον, δουλεύει για τους καταναλωτές, υλοποιώντας ενημερωτικές εκστρατείες για την υπεύθυνη κατανάλωση. Τέλος, δουλεύει για να εφαρμόζονται πολιτικές αποφάσεις που στηρίζουν τους βιώσιμους και υπεύθυνους τρόπους παραγωγής, τόσο στην Ευρώπη όσο και στο εξωτερικό.

- Το «Δίκαιο Εμπόριο», όπως θα μπορούσαμε να το μεταφράσουμε στα ελληνικά, σχετίζεται τόσο με την αμοιβή του παραγωγού, όσο και με τον σεβασμό στο περιβάλλον. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι σημαίνει αυτό;

Αυτό σημαίνει, όπως ανέφερα και προηγουμένως, πως στη διαμόρφωση συνεργασίας με τους παραγωγούς, αποφασίζεται από κοινού μια τιμή αγοράς των προϊόντων, η οποία τιμή εξασφαλίζει στον παραγωγό μια βιώσιμη παραγωγή, χωρίς να πρέπει να θυσιάζει το κόστος εις βάρος της μισθοδοσίας και εις βάρος του περιβάλλοντος, επιλέγοντας. Ένας παραγωγός του Δίκαιου Εμπορίου έχει την ίδια δύναμη στις εμπορικές διαπραγματεύσεις και διαμορφώνει την τιμή του προϊόντος, που παύει να χαρακτηρίζεται ως «φθηνή» ή «ακριβή», αλλά είναι απλά «σωστή» και «δίκαιη». Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν επιλέγουμε κάτι πολύ φθηνό, υπάρχει κάποιος, κάπου στον κόσμο, ο οποίος πληρώνει αυτό που εξοικονομούμε εμείς. Πολύ συχνά, το πληρώνει με απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και εκμετάλλευση.

Όσον αφορά στο περιβάλλον, το Δίκαιο Εμπόριο επιλέγει να συνεργάζεται με παραγωγούς που επιλέγουν οικολογικούς τρόπους παραγωγής ή που δεσμεύονται να αλλάξουν την παραγωγή μέσω οικολογικά βιώσιμων επιλογών.

- Πώς εφαρμόζεται το Fair Trade στην Ελλάδα; Πόσα χρόνια δραστηριοποιείται το Fair Trade Hellas και ποια είναι οι ανταπόκριση από τους Έλληνες καταναλωτές;

Η δική μας οργάνωση ιδρύθηκε πριν από 15 χρόνια και διαχειρίζεται για πολύ καιρό ένα φυσικό και μετά ένα online κατάστημα. Από την αρχή υλοποίησε προγράμματα και εκστρατείες ενημέρωσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στα τελευταία χρόνια, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας στη συνέχεια, η εμπορική δραστηριότητα έχει μειωθεί. Όμως, όπως ξέρουμε, οι πρωτοποριακές κινήσεις συχνά χαράζουν έναν δρόμο που άλλοι ακολουθούν. Σήμερα, κάποια bars και πολλά βιολογικά καταστήματα επιλέγουν να πωλούν προϊόντα Δίκαιου Εμπορίου. Μικροί συνεταιρισμοί έχουν δικά τους σημεία πώλησης και ακόμα και σε μεγάλα σούπερ μάρκετ ή σε μαγαζιά ρούχων, μπορούμε να βρούμε προϊόντα Δίκαιου Εμπορίου.

Γι’ αυτό δεν θα κουραστούμε ποτέ να λέμε στους καταναλωτές να διαβάζουν πάντα την ετικέτα ενός προϊόντος, να μάθουν πού παράγεται, να ψάχνουν και να ενημερώνονται και κυρίως να ζητούν από τα καταστήματα, καφέ και σούπερ μάρκετ που προτιμούν, να προμηθεύονται και προϊόντα δίκαιου εμπορίου.

- Οι έννοιες «υπεύθυνη παραγωγή» και «υπεύθυνη κατανάλωση» μπήκαν τελευταία στη ζωή μας. Πιστεύετε πως ορίζουν το πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης στις μέρες μας;

Ναι, πιστεύω ότι είναι δύο έννοιες που βρίσκονται στη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης. Όταν ένας καταναλωτής αφήνει τον παθητικό του ρόλο ως θύμα του μάρκετινγκ και του εμπορίου και αποκτά πληροφορίες και συνείδηση για να επιλέγει συνειδητά τι να αγοράσει και πόσο και από πού να αγοράσει, ασκεί μια καθημερινή πολιτική που έχει μια τεράστια και ακόμα ανεκμετάλλευτη ισχύ. Όταν ένας καταναλωτής επιλέγει να αγοράσει μία μόνο μπλούζα με δίκαιη τιμή αντί για τρεις πολύ φθηνές που παράγονται σε συνθήκες σκλαβιάς, εκφράζει δυνατά την ηθική και πολιτική του στάση. Και έτσι, χτίζεται μια κοινωνία.

Από την άλλη πλευρά, όταν ένας παραγωγός επιλέγει να είναι μέρος του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου, επιλέγει να παράγει μην έχοντας ως μοναδικό στόχο το μέγιστο κέρδος, επιλέγει να εξασφαλίζει τα εργασιακά δικαιώματα και να προστατεύει το περιβάλλον και τέλος, επιλέγει να επενδύει ξανά μέρος από τα κέρδη του στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.

- Ποιες μελλοντικές δράσεις σχεδιάζετε στο Fair Trade Hellas και ποιο μήνυμα θα θέλατε να περάσετε στην ελληνική κοινωνία;

Αυτή τη στιγμή, λόγω κάποιων δυσκολιών κατά τη διάρκεια του lock down, η Fair Trade Hellas έχει διακόψει την εμπορική της δραστηριότητα, εστιάζοντας κυρίως σε συνεργασίες και δράσεις με στόχο την ενδυνάμωση μιας υπεύθυνης καταναλωτικής συμπεριφοράς στην ελληνική κοινωνία. Ελπίζουμε σύντομα, μέσα στο φθινόπωρο, να επανέλθουμε δυναμικά.