Το περιβάλλον είναι δική μας ευθύνη: Η συμπεριφορά μας στη φύση παίζει ρόλο

Στις παραλίες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα μέρη, μπορούμε να βρούμε κάθε λογής απορρίμματα: Μια γόπα από τσιγάρο, ένα καλαμάκι, ένα τενεκεδάκι… Δείγμα της ανθρώπινης ασυνειδησίας που δεν έχει συνηθίσει να σέβεται τη φύση, το «μεγάλο μας σπίτι». Πολίτες που θέλουν να απολαμβάνουν το δικαίωμά τους στο περιβάλλον, όμως αρνούνται να αναλάβουν την ατομική τους ευθύνη ως προς τη διατήρησή του – κάτι που φαίνεται πως είναι το σημείο-κλειδί για να συντελεστεί η μεγάλη αλλαγή στην αντιμετώπιση των ζητημάτων περιβάλλοντος. Διότι, όσο βρίσκουμε κάθε λογής απορρίμματα ακόμα και στα πιο «παρθένα» μέρη της ελληνικής φύσης, καμία κεντρική πολιτική και νομοθετική ρύθμιση δεν πρόκειται να φέρει αποτελέσματα.

«Το ζήτημα των καθαρών ακτών είναι πρωτίστως και ζήτημα συνείδησης»

Από τις αρχές του καλοκαιριού στην Ήπειρο λαμβάνει χώρα μία εξελισσόμενη περιβαλλοντική δράση από την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙΝΣΕΠ) Acheron Actions. Τα μέλη της επιχείρησης, ενίοτε με τη βοήθεια εθελοντών και τοπικών συλλόγων και με την υποστήριξη της ΒΙΚΟΣ ΑΕ, καθαρίζουν όλες τις παραλίες της περιφέρειας, στο πλαίσιο του προγράμματος Crystal Seas. Συμβολικά, η αρχή έγινε από τις εκβολές του ποταμού Αχέροντα και την παραλία Αμμουδιά, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου – όπου μάλιστα, για τον καθαρισμό χρησιμοποιήθηκαν και πλωτά μέσα, δηλαδή κανό και καγιάκ. Έκτοτε και μέχρι σήμερα, η Acheron Actions έχει καθαρίσει 15 συνολικά παραλίες της Ηπείρου, μεταξύ των οποίων και οι πιο δημοφιλείς, όπως η Πέρδικα, η Λούτσα, η Λυγιά, το Αλωνάκι και το Κανάλι. Οι εθελοντές έφτασαν μέχρι την Πάργα, ενώ σκοπεύουν ακόμα και να επιστρέψουν, με επαναληπτικούς καθαρισμούς, όπου χρειαστεί.

Στο Act for Earth του CNN Greece μίλησε η κυρία Βασιλική Ντούκα, Project Manager της Acheron Actions για τη μέχρι τώρα εμπειρία της ομάδας. «Στην Αμμουδιά του Αχέροντα βρήκαμε μέχρι και μία χύτρα, ενώ εντός του ποταμού μαζέψαμε πολλές πλαστικές σακούλες από φυτοφάρμακα, καθώς σε ένα μέρος του το ποτάμι γίνεται αρδευτικό και, φαίνεται πως τα σακιά από τα λιπάσματα καταλήγουν στο νερό», δηλώνει η ίδια και θέλοντας να τονίσει το ζήτημα της ατομικής ευθύνης του καθενός αναφέρει το εξής «παράδοξο»: «Πολλές από τις παραλίες όπου έχουμε επιχειρήσει με καθαρισμούς έως τώρα ήταν οργανωμένες, μεγάλες παραλίες. Είδαμε λοιπόν ότι στο ‘οργανωμένο’ τμήμα της παραλίας, όπου έχει την επιχείρησή του ο άνθρωπος που την έχει νοικιάσει, ήταν όλα πεντακάθαρα. Ακριβώς δίπλα όμως, στο μισό μέτρο, βλέπουμε σκουπίδια, που προφανώς αφήνουν όσοι επιλέγουν το ελεύθερο μέρος, σαν να μην τους ενδιαφέρει να το διατηρούν καθαρό».

Το συμπέρασμα της κ. Ντούκα δεν είναι απόλυτο, όπως τονίζει η ίδια και δεν ισχύει παντού. Είναι όμως ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί και αρκετό για να συμπεράνει κάποιος πως το ζήτημα των καθαρών ακτών είναι πρωτίστως και ζήτημα συνείδησης, ατομικής ευθύνης. «Δεν είναι ότι όλα τα απορρίμματα που βρίσκουμε στις ακτές, τα άφησε κάποιος εκεί επίτηδες. Μπορεί να τα έχει πετάξει ή να του έχουν πέσει και να μην ενδιαφέρθηκε να τα μαζέψει, οπουδήποτε αλλού στη φύση της ευρύτερης περιοχής και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, να κατέληξαν σε κάποια ακτή», αναφέρει η κυρία Ντούκα, φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα τις μεγάλες ποσότητες φελιζόλ που μαζεύουν από τις παραλίες της Ηπείρου τα μέλη της Acheron Actions: «Πιθανότατα φεύγουν από τους ψαράδες κατά τη διάρκεια του χειμώνα στα ανοιχτά και τελικά, με τα ρεύματα, καταλήγουν έξω στις ακτές».

«Χαίρονται οι άνθρωποι να μαζεύουν απορρίμματα!»

Η πανδημία στάθηκε μεγάλο εμπόδιο στην προσπάθεια ανθρώπων να φέρουν στο προσκήνιο τα θέματα περιβάλλοντος. Εν τούτοις, όπως τονίζει η κυρία Ντούκα, υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση μεταξύ των πολιτών που θέλουν να βοηθήσουν να διατηρηθεί το περιβάλλον που ζουν οι ίδιοι και τα παιδιά τους καθαρό. «Στις δράσεις μας συμμετέχουν εθελοντές και ειδικά στον Αχέροντα είχαμε και πολλά παιδιά του δημοτικού ακόμα. Πολλοί θέλουν να συμμετέχουν στη δράση και ήρθαν και μας βρήκαν. Η νόσος Covid-19 έκανε μεγάλο κακό στην προσπάθειά μας, καθώς ατόνησαν όλα, όμως τώρα η ανταπόκριση είναι και πάλι μεγάλη. Μπορώ να πω πως… Χαίρονται οι άνθρωποι να μαζεύουν απορρίμματα», δηλώνει με χιούμορ.

«Θεωρώ ότι είναι σημαντικό κάθε πολίτης από μόνος του να σέβεται το περιβάλλον του. Όχι μόνο τις παραλίες, αλλά ακόμα και το χώρο στάθμευσης, για παράδειγμα. Εδώ στην Ήπειρο πολλές παραλίες έχουν αυτοσχέδιους χώρους στάθμευσης και μπορεί αυτοί να έχουν καταντήσει σκουπιδότοποι ενώ οι ακτές να είναι καθαρές! Αυτό είναι δείγμα νοοτροπίας… Πρέπει πλέον κι εμείς να δείξουμε τον δρόμο στα παιδιά, που καταλαβαίνουν ποιο είναι το σωστό, αλλά χρειάζονται παραδείγματα για να ακολουθήσουν. Στα σχολεία έχει γίνει δουλειά τα τελευταία χρόνια, η ανακύκλωση προχωράει, είναι ανάγκη να συνεχίζουμε σε αυτή την κατεύθυνση και ας είμαστε στο ‘και πέντε’ ή στο ‘και δέκα’ για τη σωτηρία του περιβάλλοντος», καταλήγει στη συνέντευξή της.