Πάρκο ΦΙΞ: Το ιστορικό πάρκο των Πατησίων μπήκε σε νέα εποχή

Το Πάρκο ΦΙΞ βρίσκεται στα Άνω Πατήσια, μεταξύ των οδών Πατησίων, Καυτατζόγλου και Τσίλλερ. Οφείλει την ονομασία του στο παλιό εργοστάσιο ζυθοποιίας και παγοποιίας που φιλοξενήθηκε στην περιοχή, το οποίο εγκαινιάσθηκε στα τέλη του 1903 και περιήλθε το 1930 στην ιδιοκτησία της οικογένειας Φιξ. Το εργοστάσιο, το οποίο αποτέλεσε ένα από τα πρώτα εργοστάσια ζυθοποιίας και παγοποιίας στην Ελλάδα, λειτούργησε έως το 1982 και, εν συνεχεία, μέσω της Εθνικής Τραπέζης, πέρασε το 1993 στην κατοχή του Δήμου Αθηναίων. Το κτήριο του εργοστασίου κατεδαφίστηκε το 2000 και ο χώρος των 7,5 στρεμμάτων αναπλάσθηκε ως πάρκο, για να προσφέρει στιγμές χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς στους κατοίκους της Αθήνας.

21 σχεδόν χρόνια μετά την αρχική του ανάπλαση, το Πάρκο ΦΙΞ υπέστη φέτος μια δεύτερη, ριζική ανανέωση. Ο Δήμος Αθηναίων, με την υποστήριξη της Ολυμπιακή Ζυθοποιίας και της FIX Hellas, μέσω του Athens Partnership και του προγράμματος «Υιοθέτησε την πόλη σου», προχώρησε σε συνολικό ανασχεδιασμό του πάρκου και ολοκλήρωσε τη φύτευση 4.500 νέων φυτών και χλοοτάπητα, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για τη βελτίωση των μικροκλιματικών συνθηκών της περιοχής, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως η δεύτερη αυτή ανάπλαση του Πάρκου ΦΙΞ έγινε με κριτήρια αειφορίας, στη βάση επιστημονικών δεδομένων και με σεβασμό στην ιστορία της περιοχής.

Σύγχρονη ανάπλαση

Η ανάπλαση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες τάσεις της αρχιτεκτονικής τοπίου και του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, βάσει της μελέτης που εκπονήθηκε από την εταιρεία αρχιτεκτονικής τοπίου Ecoscapes, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πρασίνου και Αστικής Πανίδας του Δήμου Αθηναίων.

Ο αρχιτέκτονας τοπίου Δρ. Αντώνης Σκορδίλης, ο οποίος είχε την ευθύνη του έργου, παρέλαβε έναν υποβαθμισμένο χώρο πρασίνου που «ασφυκτιούσε», με παραμελημένα μεγάλα δένδρα, λιγοστούς ακλάδευτους θάμνους, ακαλλιέργητο έδαφος, χωρίς αυτόματη άρδευση και με κατεστραμμένο αστικό εξοπλισμό. Διαβλέποντας τις δυνατότητες αναγέννησης του χώρου και με γνώμονα την ιστορία του πάρκου και την πλήρη στήριξη του Δήμου και της FIX Hellas, ο Δρ. Σκορδίλης σχεδίασε «ένα σύγχρονο αστικό πάρκο, έτοιμο να το αγκαλιάσει η γειτονιά».

Ο ίδιος ο μελετητής αναφέρει για τον χαρακτήρα της ανάπλασης: «Με έναν ολιστικό και αειφόρο σχεδιασμό, που επανέφερε τη σαφήνεια των αρχικών χαράξεων, ο στόχος μας ήταν να δώσουμε την ευκαιρία στη φύση του πάρκου να αναγεννηθεί, αίροντας κατά το δυνατόν τους περιοριστικούς παράγοντες που απέτρεπαν τη βιώσιμη ανάπτυξή του. Να δημιουργηθεί το υπόβαθρο για την ανάπτυξη ενός νέου, δυναμικού χώρου πρασίνου με λουλούδια, χρώματα και αρώματα».

Το ανανεωμένο Πάρκο ΦΙΞ αναπτύσσεται πλέον σε πέντε διακριτές θεματικές ζώνες, στις οποίες καθώς οι επισκέπτες περιηγούνται, έχουν τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν και να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα σχετικά με τη φύση και το περιβάλλον. Στο κεντρικό τμήμα δημιουργήθηκε ένας κήπος αφιερωμένος στις αισθήσεις, ο οποίος αποτελείται από φυτά με διαφορετικά χρώματα και υφές φυλλώματος και ανθών, τα οποία παρουσιάζουν έντονο βοτανικό ενδιαφέρον και συνθέτουν ένα τοπίο που μεταμορφώνεται με το πέρασμα των εποχών. Στο νότιο τμήμα βρίσκεται ένας κήπος αφιερωμένος στην ελληνική βιοποικιλότητα, ο οποίος αποτελείται από αειθαλείς μεσογειακούς θάμνους και υδροχαρή φυτά, γύρω από το σιντριβάνι. Στο δυτικό τμήμα βρίσκονται τα πλατάνια, τα οποία τονίζονται με νέες φυτεύσεις πολυετών ποωδών ειδών και θάμνων, ενώ στο ανατολικό τμήμα έχει αποκατασταθεί η επιφάνεια του χλοοτάπητα, ώστε να φιλοξενήσει υπαίθριες δραστηριότητες μικρών και μεγάλων.

«Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Στις σύγχρονες πόλεις τα πάρκα έχουν μεγαλύτερη σπουδαιότητα από τον απλό καλλωπισμό, καθώς αποτελούν βασικό πυλώνα ενός υγιούς αστικού περιβάλλοντος, συμβάλουν στην περιβαλλοντική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κοινωνικοποίηση της τοπικής κοινότητας και συνεισφέρουν ενεργά στη διατήρηση και προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων», εξηγεί ο κ. Σκορδίλης και προσθέτει: «Η αξία της περιήγησης σε έναν πνεύμονα πρασίνου, με οικολογικές θεματικές ενότητες, πυκνή σκιά, πλούσια παλέτα φυτών, δυνατότητα παρατήρησης πεταλούδων και πουλιών στις διαφορετικές εποχές του χρόνου ανοίγει ένα παράθυρο στη φύση και ανακουφίζει από το άγχος των γρήγορων ρυθμών της ζωής στην πόλη».

Κατά τον μελετητή, το Πάρκο ΦΙΞ είναι ένα καλό παράδειγμα για το πως θα πρέπει να αναπλαστούν και άλλοι χώροι πρασίνου στην πόλη της Αθήνας. «Η ορθή ανάπλαση των μεγάλων πάρκων και η ένταξη νέων μικρών θυλάκων πρασίνου, όπως τα πάρκα τσέπης, αποτελούν σίγουρα τη βάση για την περιβαλλοντική ανόρθωση της πόλης», σημειώνει ο κ. Σκορδίλης.

Αξίζει να σημειωθεί πως στο πλαίσιο της ανάπλασης του Πάρκου ΦΙΞ, αποκαταστάθηκαν τα μονοπάτια και αντικαταστάθηκε όλος ο αστικός εξοπλισμός. Είναι, επίσης, αξιοσημείωτο, ότι τα 27 παγκάκια του πάρκου αποτελούν πλέον μία μόνιμη εντυπωσιακή υπαίθρια έκθεση, καθώς φιλοτεχνήθηκαν από σπουδαστές των τμημάτων Γραφιστικής και Καλών Τεχνών του ΑΚΤΟ, υπό την καθοδήγηση έμπειρων εικαστικών, στο πλαίσιο του διαγωνισμού «Ομορφαίνουμε την Γειτονιά» και με έμπνευση από την ιστορία και κληρονομιά της FIX Hellas.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, με αφορμή την ολοκλήρωση της ανάπλασης και την παράδοσή του στους πολίτες, «το Πάρκο ΦΙΞ είναι ένα από τα εμβληματικά σημεία της πόλης που εντάσσεται πλέον στους σύγχρονους ρυθμούς της Αθήνας και ταυτόχρονα διατηρεί όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που άφησαν το αποτύπωμά τους στην πρωτεύουσα». Ενώ ο Managing Director της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, Dejan Beko, αναφερόμενος στην καθοριστική συμβολή της εταιρείας στο έργο, σημείωσε ότι: «Είμαστε βαθιά ικανοποιημένοι που πλέον το Πάρκο ΦΙΞ, ένας χώρος που συνδέεται άρρηκτα με την ελληνική ζυθοποιία και τη FIX Hellas, της οποίας είμαστε περήφανοι συνεχιστές, παραδίδεται ανανεωμένο στους κατοίκους και επισκέπτες των Αθηνών».