Το διυλιστήριο του μέλλοντος και η μετάβαση στην κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ευρώπης

Η προσπάθεια ενεργειακής μετάβασης της Ευρώπης σε ένα μέλλον χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα αφορά όλες τις δραστηριότητες της βιομηχανίας και δημιουργεί σίγουρα σημαντικές ευκαιρίες αλλά και νέες ισχυρές προσκλήσεις, ειδικά για τους κλάδους της διύλισης και των πετρελαιοειδών. Το μέλλον τους περνάει μέσα από την προσαρμογή τους στο νέο περιβάλλον και όχι μέσα από την αντικατάστασή τους.

Υπό την Πράσινη Συμφωνία για το Κλίμα και τις παραμέτρους του Πράσινου Συμφώνου (Green Deal) της ΕΕ, έχει τεθεί το πλαίσιο ώστε οι μονάδες διύλισης να πραγματοποιήσουν την αλλαγή που απαιτείται και να προχωρήσουν στο μέλλον προσαρμοζόμενες στις νέες συνθήκες. Διότι, μπορεί οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να εφαρμόζονται ολοένα και περισσότερο και αποδοτικότερα σε διάφορους τομείς, όμως είναι πραγματικότητα πως τα υγρά καύσιμα παραμένουν ασυναγώνιστα όσον αφορά στις Μεταφορές. Αεροπορία, Ναυτιλία, Βαρέα Οχήματα στηρίζονται στα υγρά καύσιμα και θέτουν έτσι τη βασική προϋπόθεση για την ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ προς την κλιματική ουδετερότητα το 2050: Τη στροφή προς τα υγρά καύσιμα χαμηλού άνθρακα, τα λεγόμενα πράσινα καύσιμα.

Ο Ευρωπαϊκός κλάδος διύλισης πρωτοπορεί στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης και έχει ήδη πραγματοποιήσει επενδύσεις, για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που θα συμβάλλουν στον τομέα αυτό. Στο άμεσο μέλλον, τα πράσινα καύσιμα θα διατίθενται σε επαρκείς ποσότητες σε όλο τον χώρο της ΕΕ με στόχο κάθε λίτρο υγρού καυσίμου να είναι κλιματικά ουδέτερο έως το 2050, κάτι που θα οδηγήσει στη μείωση των εκπομπών κατά 100% από τις οδικές μεταφορές και 50% από τη ναυτιλία και την αεροπορία.

Τα ορυκτά καύσιμα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της διύλισης

Τα δεδομένα της αγοράς κάνουν σαφές το γεγονός πως η παγκόσμια ζήτηση για υγρούς υδρογονάνθρακες – ως καύσιμα για τις μεταφορές, ως πρώτη ύλη για την παραγωγή πετροχημικών, αλλά και για άλλες χρήσεις, αναμένεται να αυξηθεί τουλάχιστον μέχρι το 2040. Επομένως, το μεγάλο ζήτημα είναι η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της διύλισης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, προκειμένου με βάση αυτή την αλλαγή, να προκύψει σημαντική μείωση εκπομπών στον κλάδο των Μεταφορών.

Συνολικά, τρεις είναι οι άξονες γύρω από τους οποίους κινείται ήδη η διύλιση και τους οποίους θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα, προκειμένου να βελτιώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα:

- Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που θα επιτευχθεί με ανασχεδιασμό των λειτουργιών της.
- Εισαγωγή/ανάπτυξη βιοκαυσίμων και συνθετικών καυσίμων.
- Ανάπτυξη ενεργειακών δραστηριοτήτων με νέες επενδύσεις στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Το διυλιστήριο του μέλλοντος στην Ευρώπη του αύριο

Ο σχεδιασμός της ενεργειακής μετάβασης των διυλιστηρίων της ΕΕ έχει γίνει με πολύ προσεκτικά βήματα, αξιοποιώντας τις τεράστιες δυνατότητες των ευρωπαϊκών μονάδων. Σχηματίζοντας ένα σύμπλεγμα βιομηχανιών (Cluster), τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια εφαρμόζουν τεχνολογίες που ήδη διαθέτουν για την ανάπτυξη πράσινων καυσίμων, με τη βελτίωση της χημικής σύνθεσης των αντίστοιχων προϊόντων τους, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα.

Εξάλλου, ο στόχος είναι τριπλός για το διυλιστήριο του μέλλοντος:
- Να αναπτύσσει τεχνολογίες για την παραγωγή καυσίμων και άλλων προϊόντων χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα
- Να βελτιώνει την ενεργειακή αποδοτικότητα των διεργασιών του μέσω διαχείρισης των ενεργειακών συστημάτων του και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών
- Να προωθεί τις συνεργασίες βιομηχανικών κλάδων για ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, με απώτερο στόχο τη μείωση των εκπομπών των βιομηχανιών και των προϊόντων τους σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.

Η επίτευξη αυτού του στόχου θα κάνει εφικτή τη μετάβαση της διύλισης στο ευρωπαϊκό κλιματικά ουδέτερο αύριο, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στην ΕΕ να κατέχει την παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία για τη μετάβαση προς χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Αυτό σημαίνει πως οι ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν για την εξαγωγή τεχνολογιών και νέων επιχειρηματικών μοντέλων, παράλληλα με την παροχή θέσεων εξειδικευμένης εργασίας στον συγκεκριμένο τομέα, καθιστούν τη συνολική συνεισφορά της διύλισης στην επιστημονική και οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ συνολικά, αναντικατάστατη.

Πρότυπο διυλιστήριο για την ενεργειακή μετάβαση

Ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, έχοντας ηγετική συμμετοχή στην ενεργειακή μετάβαση, δίνει προτεραιότητα στον στρατηγικό του μετασχηματισμό με τη βελτίωση των αποδόσεών του στις βασικές του δραστηριότητες και με την ανάπτυξη ενός διαφοροποιημένου ενεργειακού χαρτοφυλακίου χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο Όμιλος θα μειώσει το ανθρακικό του αποτύπωμα κατά 50% μέχρι το 2030 με στόχο τις μηδενικές εκπομπές το 2050, ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και στην εκπλήρωση του στόχου της ΕΕ για οικονομία ουδέτερου αποτυπώματος άνθρακα.

Στο πλαίσιο αυτό, το διυλιστήριο της Ελευσίνας, που είναι αυτή τη στιγμή ένα από τα πιο σύγχρονα της Ευρώπης, πρόκειται να μετεξελιχθεί σε πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση. Ο Όμιλος έχει ήδη εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, με στόχο τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του διυλιστηρίου κατά 35%-40%.

Η μετεξέλιξη αυτή θα επιτευχθεί μέσω διπλής στόχευσης:

- Το διυλιστήριο να καταστεί ενεργειακά αυτόνομο, με μια σειρά έργων ενεργειακής αποδοτικότητας, καθώς και ένα έργο συμπαραγωγής ενέργειας, που έχουν ήδη ενταχθεί στον επενδυτικό σχεδιασμό του Ομίλου και θα διασφαλίσουν, παράλληλα, τη σταθερότητα της λειτουργίας του.

- Την υλοποίηση έργου μπλε υδρογόνου με μονάδα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα που θα προστεθεί στην υφιστάμενη μονάδα υδρογόνου, αλλά και ένα πιλοτικό έργο παραγωγής πράσινου υδρογόνου με ηλεκτρόλυση, με χρήση ανανεώσιμου ηλεκτρισμού, για τον σκοπό του οποίου θα αναπτυχθεί φωτοβολταϊκό πάρκο εντός των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου.

Ωστόσο, εδώ πρέπει να αναφερθεί και το έργο αιχμής σε ό,τι αφορά τα βιοκαύσιμα και υλοποιείται από τον Όμιλο στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης. Η δημιουργία μονάδας παραγωγής ανανεώσιμου diesel, που εκτιμάται ότι θα είναι σε λειτουργία μέχρι το 2024, θα επιτρέψει την ένταξη βιοκαυσίμων και θα μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα.

Η επιτυχία της Ενεργειακής Μετάβασης της Ευρώπης έως το 2050, εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την επιτυχή μετάβαση της διύλισης σε ένα ενεργειακά ουδέτερο μέλλον. Το διυλιστήριο του μέλλοντος θα εξακολουθεί να παράγει υγρά καύσιμα, καθώς είναι απαραίτητα με βάση την παγκόσμια ζήτηση σήμερα και θα είναι το ίδιο απαραίτητα στο μέλλον. Η διαφορά είναι ότι τα υγρά καύσιμα στο μέλλον, τα πράσινα καύσιμα, θα βασίζονται όλο και λιγότερο στο πετρέλαιο και όλο και περισσότερο σε νέες βιώσιμες πρώτες ύλες. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία διύλισης έχει ήδη αρχίσει να εξελίσσεται, ώστε να συνεισφέρει τα μέγιστα στον φιλόδοξο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα.