Με πράσινα καύσιμα η ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης - Γιατί θεωρούνται σημείο - «κλειδί»

Επιτακτικότερη από ποτέ είναι σήμερα η ενεργειακή μετάβαση για όλη την ανθρωπότητα. Η πανδημία ταρακούνησε συθέμελα την παγκόσμια κοινωνία και οικονομία και προσωρινά προκάλεσε ανακατάταξη στις προτεραιότητες της Υφηλίου. Καθώς όμως η κρίση φαίνεται να φτάνει προς το τέλος της, το μείζον θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος και αναστροφής της κλιματικής αλλαγής επανέρχεται στην κορυφή της ατζέντας. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, είναι πλέον αποδεκτό από όλες τις πλευρές πως τα πράσινα καύσιμα, είναι το σημείο - «κλειδί».

Προκειμένου να επιτύχει την ενεργειακή της μετάβαση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανακοινώσει από τον Δεκέμβριο του 2019 την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (EU Green Deal), η οποία ρητά προβλέπει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη έως το 2050 η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται πολιτική, θεσμική και οικονομική δέσμευση, προκειμένου διάφοροι κλάδοι της οικονομίας να προχωρήσουν σε επενδύσεις που θα καταστήσουν εφικτή τη μετάβαση – όχι μόνο σε τυπικό επίπεδο, αλλά σε ουσιαστικό, με τη δημιουργία προοπτικών για το άμεσο και το απώτερο μέλλον.

Στήριξη από την ΕΕ, επενδύσεις και χρηματοδότηση

Τον Σεπτέμβριο του 2020 η Κομισιόν αναθεώρησε τις εκτιμήσεις της και, τροποποιώντας τους στόχους του Green Deal, έθεσε ως όριο τη μείωση των εκπομπών κατά 55% το 2030, από 50% που ίσχυε έως τότε. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτούνται νομοθετικές πρωτοβουλίες σχετικά με την αναθεώρηση και την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ, την ενίσχυση των πολιτικών για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς και για την ενίσχυση των προτύπων CO₂ για τα οδικά οχήματα.

Με κινητήριο δύναμη τον στόχο αυτό για το 2030 , η Ευρώπη αναμένεται άμεσα να τεθεί σε τροχιά οικονομικής ανάκαμψης, με επενδύσεις σε μια αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων οικονομία, προώθηση της καινοτομίας στην καθαρή τεχνολογία, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να αξιοποιήσουν το ταμείο ανάκαμψης NextGenerationEU, ύψους 750 δισ. ευρώ, αλλά και τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της. Επιπλέον, στη διάθεσή τους έχουν έναν νέο χρηματοδοτικό μηχανισμό ειδικά για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να διευκολυνθεί η μεταξύ τους συνεργασία για τη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη των απαιτούμενων έργων.

Ο ευρωπαϊκός κλάδος διύλισης και η ελληνική πρωτοπορία στην ενεργειακή μετάβαση

Ο ευρωπαϊκός κλάδος διύλισης κατέχει ρόλο πρωτοπόρου για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας της Ευρώπης έως το 2050. Ήδη έχει ξεκινήσει ο μετασχηματισμός, με επενδύσεις και σχεδιασμό για τα επόμενα χρόνια, που έχουν ως κεντρικό σημείο αναφοράς τα πράσινα καύσιμα, δηλαδή τα υγρά καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Με βάση τις διαθέσιμες τεχνολογίες και τις τρέχουσες εκτιμήσεις κόστους, έχει σχεδιαστεί μια δυνητική πορεία προς το 2050, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ταυτόχρονα η αυξημένη παγκόσμια ζήτηση από οδικές, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, αλλά και τα κλιματικά δεδομένα. Εξάλλου, σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις, τα πράσινα υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, μαζί με την ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο, θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και μετά το 2050, έχοντας ουσιαστικά κοινωνικοοικονομικά οφέλη.

Στην Ελλάδα, ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, βρίσκεται ήδη σε διαδικασία υλοποίησης του Ενεργειακού του Μετασχηματισμού, καθώς εστιάζει σε νέες τεχνολογίες όπως η ανακύκλωση και η χρήση βιώσιμων πρώτων υλών, η ενεργειακή αποδοτικότητα, η ηλεκτροκίνηση και η παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου. Κοινή πεποίθηση Ομίλου και πολιτείας είναι άλλωστε το ότι η κλιματική ουδετερότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί με μία μόνο τεχνολογία.

Βασικός πυλώνας του μετασχηματισμού του Ομίλου ΕΛΠΕ είναι η βελτίωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος κατά 50% μέχρι το 2030, με στόχο τις μηδενικές εκπομπές το 2050.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Όμιλος προχωρά στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% έως το 2030 και διαφοροποιεί το ενεργειακό χαρτοφυλάκιό του, ώστε στο τέλος του 2025 να έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 600 MW από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Κύριος τομέα επένδυσης του Ομίλου για το μέλλον, αποτελούν, σε κάθε περίπτωση, τα υγρά καύσιμα χαμηλού άνθρακα, που θα παίξουν ρόλο-κλειδί στην αντιμετώπιση του κλιματικού κινδύνου, αξιοποιώντας νέες πρώτες ύλες όπως βιομάζα, ανακυκλωμένα μαγειρικά έλαια και πλαστικά απορρίμματα, εξελιγμένα βιοκαύσιμα, μπλε και πράσινο υδρογόνο ή ακόμη και συνθετικά καύσιμα από δεσμευμένο CO₂, με στόχο τα Πράσινα Καύσιμα του μέλλοντος.

Τα πράσινα καύσιμα και ο στρατηγικός τους ρόλος στην ενεργειακή μετάβαση

Η ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης γίνεται πραγματικότητα με τα πράσινα καύσιμα και ο ρόλος τους σε αυτή την πορεία προς το μέλλον, είναι στρατηγικής σημασίας. Το σχέδιο που προωθείται προβλέπει τη συνύπαρξη με την ηλεκτροκίνηση και αναμένεται να αποτελέσει τη λύση για τις οδικές μεταφορές. Οι επενδύσεις προς την κατεύθυνση αυτή έχουν ξεκινήσει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ 400 και 650 δισ. ευρώ.

Τα υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, τα πράσινα καύσιμα, δεν προέρχονται από το πετρέλαιο, και έχουν μηδενικές ή περιορισμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) κατά την παραγωγή και τη χρήση τους, σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα. Παράλληλα, παράγονται μέσω τεχνολογιών βιώσιμων βιοκαυσίμων, υδρογόνωσης φυτικών ελαίων, ανακύκλωσης αποβλήτων, συνθετικών καυσίμων και καθαρού υδρογόνου και συμμορφώνονται με τα υφιστάμενα πρότυπα βιωσιμότητας της ΕΕ. Στόχος είναι να αντικαταστήσουν πλήρως τα ορυκτά καύσιμα, ούτως ώστε τα υγρά καύσιμα να καταστούν κλιματικά ουδέτερα – ένας στόχος που θεωρείται φιλόδοξος αλλά εφικτός για το 2050.

Η εξομάλυνση του κόστους ανάπτυξης νέων υποδομών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και φόρτισης οχημάτων, η ευελιξία και οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας χαμηλού άνθρακα, με βάση τις υπάρχουσες υποδομές, είναι μερικά από τα οφέλη των πράσινων καυσίμων. Σε πλήρη χρήση αναμένεται να μειώσουν την πίεση και το κόστος της πλήρους αντικατάστασης του στόλου οχημάτων στην ΕΕ, παρέχοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα επιλογής και μάλιστα ως μια λύση χαμηλού κόστους. Επιπλέον, τα πράσινα καύσιμα:

1. Καθιστούν δυνατή την απαλλαγή από τον άνθρακα τομέων για τους οποίους δεν υπάρχουν εναλλακτικές τεχνολογικές λύσεις, όπως η αεροπορία, η ναυτιλία και σε μεγάλο βαθμό, οι βαριές μεταφορές.
2. Ενισχύουν την Ενεργειακή ασφάλεια και μειώνουν την ενεργειακή εξάρτηση από τρίτες χώρες.
3. Συμβάλλουν στη διατήρηση της βιομηχανικής παραγωγής και των θέσεων εργασίας σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Τέλος, όσον αφορά στη συμβολή τους στην ποιότητα του αέρα, χάρη στις εξελίξεις της τεχνολογίας οχημάτων, τα τελευταία πρότυπα EURO 6d και EURO7 έχουν εξαιρετικές επιδόσεις ως προς το επίπεδο των ρύπων και οι μελέτες δείχνουν ότι τα πράσινα καύσιμα θα συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την κλιματική ουδετερότητα, με θετικό αντίκτυπο και στην ποιότητα του αέρα.