Κλιματική αλλαγή: Συγκλονιστικά στοιχεία για το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική

Τo γερμανικό ερευνητικό πλοίο Polarstern του Ινστιτούτου Alfred Wegener αναμένεται να επιστρέψει στο λιμάνι Μπρεμερχάβεν έπειτα από 389 ημέρες παραμονής του στην Αρκτική, που επέτρεψε στους επιστήμονες να συγκεντρώσουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην περιοχή.

Η ομάδα, αποτελούμενη από πολλές εκατοντάδες επιστήμονες από 20 χώρες, διαπίστωσε ιδίοις όμμασι τις δραματικές επιπτώσεις της υπερθέμανσης του πλανήτη στον πάγο στην περιοχή, που θεωρείται «το επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής», σύμφωνα με τον αργηγό της αποστολής Μάρκους Ρεξ.

«Είδαμε με ποιόν τρόπο καταστρέφεται ο Αρκτικός Ωκεανός. Είδαμε αυτή τη διαδικασία ακριβώς έξω από τα παράθυρά μας ή όταν περπατήσαμε πάνω στον εύθραυστο πάγο», δήλωσε ο Ρεξ στο AFP.

Υπογραμμίζοντας την ποσότητα των πάγων που έχουν λιώσει, ο Ρεξ είπε ότι η αποστολή μπόρεσε να περάσει μέσα από μεγάλα τμήματα χωρίς πάγο, «που σε κάποιες περιπτώσεις εκτείνονταν όσο ο ορίζοντας».

«Στον ίδιο τον Βόρειο Πόλο, βρήκαμε έντονα διαβρωμένο, λιωμένο, λεπτό και σπασμένο πάγο», τόνισε.

Αρκτική χωρίς πάγους

Αν συνεχιστεί αυτή η τάση στον Βόρειο Πόλο, τότε μέσα σε μερικές δεκαετίες θα έχουμε μια «Αρκτική χωρίς πάγους τα καλοκαίρια», προειδοποίησε ο Ρεξ.

Οι παρατηρήσεις των ερευνητών υποστηρίζονται από αμερικανικές δορυφορικές εικόνες που δείχνουν ότι το 2020 οι πάγοι στην θάλασσα της Αρκτικής έφθασαν στο δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο ρεκόρ για καλοκαίρι, μετά το 2012.

Η αποστολή του Polarstern, που ονομάστηκε MOSAIC, πέρασε πάνω από έναν χρόνο συλλέγοντας δεδομένα από την ατμόσφαιρα, τον ωκεανό, τον πάγο και τα οικοσυστήματα για να βοηθήσει στην αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή και στον κόσμο.

Για να πραγματοποιηθεί η έρευνα, χρειάστηκε να τοποθετηθούν τέσσερα παρατηρητήρια πάνω στους πάγους και σε μια ακτίνα έως και 40 χιλιομέτρων γύρω από το πλοίο.

Οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα νερού κάτω από την επιφάνεια του πάγου στη διάρκεια της πολικής νύχτας για να μελετήσουν το φυτοπλαγκτόν και τα βακτήρια και να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργεί το θαλάσσιο οικοσύστημα κάτω από ακραίες συνθήκες.

Η εκστρατεία, που κόστισε 140 εκατομμύρια ευρώ, φέρνει μαζί της και 150 τεραμπάιτ από δεδομένα και περισσότερα από 1.000 δείγματα πάγου.

Η ομάδα μέτρησε περισσότερες από 100 παραμέτρους σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και ευελπιστεί ότι «οι πληροφορίες αυτές θα αποτελέσουν μια σημαντική εξέλιξη στην κατανόηση της Αρκτικής και του κλιματικού συστήματος», δήλωσε ο Ρεξ.

Η ανάλυση των δεδομένων θα διαρκέσει έως και δύο χρόνια και θα έχει στόχο την ανάπτυξη μοντέλων που θα βοηθήσουν να προβλεφθεί ποιά μορφή θα έχουν οι καύσωνες, οι σφοδρές βροχοπτώσεις και οι καταιγίδες σε 20, 50 ή 100 χρόνια.

20 πολικές αρκούδες

Από τότε που αναχώρησε το πλοίο από το Τρόμσο της Νορβηγίας, στις 20 Σεπτεμβρίου 2019, το πλήρωμά του έζησε την εμπειρία ολόκληρων μηνών στο απόλυτο σκοτάδι, θερμοκρασίες μέχρι και μείον 39,5 βαθμών Κελσίου και είδε περίπου 20 πολικές αρκούδες.

Η αποστολή σχεδόν ανατράπηκε από την πανδημία του κορωνοϊού την άνοιξη, ενώ το πλήρωμα αποκλείστηκε στον Βόρειο Πόλο για δύο μήνες.

Μια πολυεθνική ομάδα επιστημόνων επρόκειτο να μεταβεί στο πλοίο στο πλαίσιο μιας προγραμματισμένης αλλαγής στη σκυτάλη για να ξεκουραστούν εκείνοι που είχαν ήδη περάσει αρκετούς μήνες στους πάγους, αλλά το σχέδιο χρειάστηκε να επανεξεταστεί όταν ακυρώθηκαν οι πτήσεις σε όλο τον κόσμο στο πλαίσιο της διεθνούς προσπάθειας να αντιμετωπιστεί η εξάπλωση της πανδημίας.

Στη διάρκεια της επιχείρησης, ένα εναλλασσόμενο πλήρωμα από 300 ερευνητές πέρασε χρόνο πάνω στο γερμανικό πλοίο καθώς ταξίδευε στους πάγους κατά μήκος μιας διαδρομής γνωστής ως ωκεάνιο ρεύμα του Αρκτικού Ωκεανού.

Η Ρέντιανς Κάλμερ, μια ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο, η οποία επέβαινε στο Polarstern από τον Ιούνιο ως τον Σεπτέμβριο, δήλωσε στο AFP ότι το περπάτημα πάνω στον πάγο ήταν μια μαγική στιγμή.

«Αν συγκεντρωθείς μπορείς να τον νιώσεις να κινείται», λέει.

Ο μάγειρας του πλοίου Σβεν Σνάιντερ δεν υποτιμάει την αξία του ρόλου του στην αποστολή.

«Δουλειά μου ήταν να διατηρήσω υψηλό το ηθικό 100 ανθρώπων που ζούσαν σε πλήρες σκοτάδι», δήλωσε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit.