Φωτιά Αττική: Πόσο επιβαρύνθηκε η ατμόσφαιρα - Mέτρα προστασίας

Ο αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης μιλά στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας στην Αττική από τις φονικές πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου και για τις βραχυχρόνιες ή μακροχρόνιες επιπτώσεις που μπορεί να έχει η έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού στους ατμοσφαιρικούς ρύπους που απελευθερώθηκαν.

«Επειδή υπήρξε πληθώρα υλικών, υπήρχαν εκπομπές πολλών ρύπων, όπως ατμοσφαιρικά σωματίδια, πάνω στα οποία προσροφώνται και άλλες τοξικές ενώσεις όπως βαρέα μέταλλα και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, αλλά πολύ πιθανόν και διοξίνες, από πλαστικά υλικά που βρέθηκαν στο πέρασμα του πύρινου μετώπου. Επιπλέον ρύποι που εκλύονται σε μια τέτοιου τύπου πυρκαγιά είναι το βενζόλιο και οι αλδεύδες, τα οποία είναι καρκινογόνα» αναφέρει, συμπληρώνοντας πως όλοι αυτοί οι ρύποι δεν παραμένουν στο περιβάλλον μετά το πέρας της φωτιάς.

Σχετικά με ρύπους που μένουν και μετά την πυρκαγιά, έκανε λόγο για διοξίνες και πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, οι οποίες είναι επίμονες οργανικές ενώσεις και η παραμονή τους στο περιβάλλον είναι μακρόχρονη, όπως και η μεταφορά στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας.

«Η παραμονή τους στο περιβάλλον είναι πιο μακρόχρονη και μεταφέρονται μακροχρόνια μέσω της τροφικής αλυσίδας στον άνθρωπο. Επίσης, οι ποσότητες των διοξινών που θα εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της εισπνοής από τον καπνοθύσανο της πυρκαγιάς, παρόλο που αφορούν μια βραχεία έκθεση (ωρών ή ημερών) αποβάλλονται πλήρως μετά από 30 χρόνια».

Ο κ. Σαρηγιάννης κάνει λόγο τόσο για βραχυχρόνιες όσο και για μακροχρόνιες αντιδράσεις, για επιβάρυνση του κυκλοφορικού, του ανοσοποιητικού και του αιμοποιητικού συστήματος. Αναφέρει και τα ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα που ακολουθούν μία τόσο καταστροφική πυρκαγιά και τονίζει σημεία που χρήζουν επισήμανσης:

• Τα νεαρότερα παιδιά παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων διαταραχών μετατραυματικού στρες
• Τέτοιου μεγέθους φυσικές καταστροφές αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την κατάθλιψη σε παιδιά σχολικής ηλικίας, με συνέχιση της ψυχολογικής νοσηρότητας μέχρι την ενηλικίωση
• Η ψυχολογική αντίδραση της μητέρας στις καταστροφές έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ψυχιατρική νοσηρότητα του παιδιού, από την ίδια την έκθεση του παιδιού στην καταστροφή

Ο καθηγητής επισημαίνει πως είναι αναγκαία η χρήση προστατευτικών μέτρων από τους εθελοντές και τους κατοίκους, οι οποίοι εμπλέκονται στην προσπάθεια καθαρισμού της καμένης περιοχής, ενώ επειδή αναμένεται να υπάρχει αυξημένη ρύπανση στο έδαφος, συνιστά:

• Να αποφεύγεται η επαφή με το χώμα (κυρίως των παιδιών, τα οποία λόγω της τάσης να βάζουν τα χέρια στο στόμα, καταπίνουν ακούσια περίπου 10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα χώματος σε σχέση με τους ενήλικες)
• Τη χρήση προστατευτικών μέτρων (μάσκες, ρουχισμός που δεν αφήνει ακάλυπτα τα άκρα του σώματος) από τους εθελοντές και τους κατοίκους που εμπλέκονται στην προσπάθεια καθαρισμού της καμένης περιοχής
• Προσοχή θα πρέπει να κάνουν και όσοι χρησιμοποιούν τεχνικές υδροψεκασμού για τον καθαρισμό οικιών. Τα απόνερα δεν θα πρέπει να πέφτουν σε διπλανές οικίες και κάτοικοι ή περίοικοι δεν θα πρέπει να έρχονται σε επαφή με το νέφος σταγονιδίων που δημιουργείται
• Η χρονική διάρκεια των διεργασιών καθαρισμού καλό είναι να είναι περιορισμένες στον χρόνο για να περιοριστεί στην απολύτως απαραίτητη έκθεση των εθελοντών και των κατοίκων/περιοίκων στα επιμολυσμένα σταγονίδια ή στην επαναιωρούμενη στάχτη

Ασφάλεια των κατοικιών

Για τα κτίρια τα οποία είχαν φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα και τοιχοποιίες πλήρωσης, και που είχαν κλειστά παράθυρα, και στα οποία η φωτιά δεν εισχώρησε στο εσωτερικό, το πιθανότερο είναι η πυρκαγιά να μην έχει επηρεάσει τη στατικότητα των κτιρίων, όπως αναφέρει και ο καθηγητής στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Στην περίπτωση όμως μη στιβαρών κατασκευών και ιδιαίτερα σε οικίες που η φωτιά μεταφέρθηκε και στο εσωτερικό, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να δημιουργήθηκαν ρωγμές, με δυνητικές επιπτώσεις και στον φέροντα οργανισμό τους, που τα καθιστά ανασφαλή. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ίδια η διαδικασία της πυρόσβεσης λόγω της απότομης ψύξης που επιφέρει, συντελεί επιπλέον στη δημιουργία και στη διεύρυνση των ρωγμών. Για την αξιολόγηση της καταλληλότητας των κατοικιών, αυτοψίες διενεργούνται από μηχανικούς του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τα μέχρι τώρα ευρήματα να καταδεικνύουν ότι 1218 από τα 2.489 κτίρια που είχαν ελεγχθεί έως τις 26/7τώρα που κρίθηκαν ως μη κατοικήσιμα».