Η μπανάνα απειλείται ξανά: Πώς μια γενετικά τροποποιημένη ποικιλία θα σώσει το είδος

Μόνο οι κάτοικοι της Μεγάλης Βρετανίας καταναλώνουν ετησίως πάνω από 5 δισεκατομμύρια μπανάνες, φρούτο που λόγω χαμηλής τιμής, γεύσης και θρεπτικότητας, θεωρείται βασική τροφή στις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Είναι ενδεικτικό πως η «βιομηχανία» μπανάνας αποφέρει 13 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Ασθένειες που οφείλονται σε μύκητες έχουν καταστρέψει ήδη μία φορά στα παγκόσμια χρονικά τη «βιομηχανία» παραγωγής μπανάνας και ο κίνδυνος να επαναληφθεί μια παρόμοια καταστροφή είναι κάτι περισσότερο από ορατό - EPA/HOTLI SIMANJUNTAK

Ωστόσο, η παγκόσμια αλυσίδα προμήθειας μπανάνας κινδυνεύει να διαρραγεί, λόγω μιας λοιμώδους νόσου που προσβάλλει τις φυτείες της Αυστραλίας, της νοτιοανατολικής Ασίας και περιοχών της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Οι ειδικοί προειδοποιούν πως ο μύκητας, γνωστός ως ‘μαρασμός φουζάριου’ (fusarium wilt) ή νόσος του Παναμά, πιθανώς να εξαπλωθεί στη Λατινική Αμερική – κοινώς, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα μπανάνας διεθνώς.

Μπανάνα: Το πιο διάσημο φρούτο απειλείται (ξανά) με εξαφάνιση

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της κάβεντις, της πιο κοινής ποικιλίας μπανάνας που εξάγεται κατά 99,9% στο δυτικό κόσμο, που ήρθε να αντικαταστήσει μία πολύ πιο γευστική ποικιλία, την Γκρος Μισέλ, που αφανίστηκε από την ίδια νόσο την δεκαετία του ’50.

Η γενετική ευπάθεια της μπανάνας οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στο ίδιο το φρούτο - EPA/SHAHZAIB AKBER

Οι επιστήμονες έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την δημιουργία μιας ανθεκτικότερης ποικιλίας που θα συμβάλλει στη διατήρηση των καλλιεργειών. Μετά την εξασφάλιση 10 εκατομμυρίων δολαρίων από ιδιώτες επενδυτές, ερευνητές της νεοσύστατης εταιρείας Tropic Biosciences με έδρα το Νόριτς χρησιμοποιούν μία μέθοδο γονιδιακής επεξεργασίας για την ανάπτυξη ανθεκτικότερης εκδοχής της κάβεντις.

«Στον ανεπτυγμένο κόσμο έχουμε την τάση να θεωρούμε τις μπανάνες δεδομένες. Μία μπανάνα που βρίσκει κανείς στο τοπικό μανάβικο ή σούπερ μάρκετ, που έχει εισαχθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Κόστα Ρίκα, κοστίζει λιγότερο από ένα μήλο που έχει καλλιεργηθεί 30 χιλιόμετρα μακριά», εξηγεί ο δ/νων σύμβουλος της εταιρείας, Γκιλάντ Γερσνό.

Η νέα, γενετικά τροποποιημένη, ποικιλία θα είναι ανθεκτικότερη στους μύκητες αλλά και την κλιματική αλλαγή - EPA/MOHAMMED BADRA

«Είναι θέμα χρόνου προτού ο ‘μαρασμός φουζάριου’ πλήξει την κεντρική και νότια Αμερική, γι’αυτό και τίθεται ζήτημα κατεπείγουσας ανάγκης να δημιουργήσουμε μία ανθεκτική μπανάνα», υπερθεματίζει ο Εγιάλ Μαορί, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος και συνιδρυτής της Tropic Biosciences.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, η νέα ποικιλία που θα χρειάζεται λιγότερα μυκητοκτόνα και θα είναι υψηλότερης απόδοσης για τους αγρότες, δεν θα είναι πιο ανθεκτική μόνο στις ασθένειες αλλά και την περιβαλλοντική επιβάρυνση που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.