Η Τράπεζα της Ελλάδος χαρτογραφεί την έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε περιβαλλοντικούς κινδύνους

Σύμφωνα με την ΤτΕ, το 2020 οι κεντρικές τράπεζες και οι εποπτικές αρχές ανά τον κόσμο χρειάστηκε να αναπροσαρμόσουν το πρόγραμμα δράσεων τους προκειμένου να επικεντρωθούν στην έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού.

Παρ’ όλα αυτά, τα θέματα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή διατήρησαν τη σπουδαιότητα που είχαν και πριν από την πανδημία, ενώ οι κυβερνήσεις διεθνώς και ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνέδεσαν άμεσα τα σχέδια ανάκαμψης από την πανδημία με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παραμένει ο στόχος έως το 2050 να καταστεί η ΕΕ η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο, με την εφαρμογή της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», βάσει μιας δέσμης μέτρων και δράσεων ύψους 1,8 τρισ. ευρώ και με παράλληλο στόχο την ανάκαμψη από την πανδημία. Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, η ΕΕ εξέδωσε και τα πρώτα κοινωνικά ομόλογα υπό το προσωρινό εργαλείο EU SURE, με σκοπό την άντληση έως 100 δισ. ευρώ από τις αγορές μέχρι και το 2021 για τη χρηματοδότηση των κοινωνικών πολιτικών των κρατών-μελών.

Το 2020 ξεκίνησε ο σχεδιασμός του σχετικού θεσμικού και εποπτικού πλαισίου. Τον Απρίλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση με σκοπό την ανανέωση της στρατηγικής της για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ τον Ιούνιο δημοσιεύθηκε ο τελικός Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 που αφορά τη θέσπιση κανόνων για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων. Το πλαίσιο αυτό αναμένεται να εξειδικευθεί περαιτέρω μέχρι το 2021.

Παράλληλα, υιοθετήθηκαν νέοι κανόνες για τα ελάχιστα τεχνικά κριτήρια και τη μεθοδολογία των κλιματικών δεικτών αναφοράς που θα χρησιμοποιούνται στην ΕΕ. Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2021 θα δέχεται ως ενέχυρο ―για δανεισμό μέσω του Ευρωσυστήματος και για σκοπούς νομισματικής πολιτικής― ομόλογα με συγκεκριμένους στόχους βιωσιμότητας (συνδεδεμένους με τους ορισμούς του EU Taxonomy Regulation), υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με όλα τα άλλα κριτήρια επιλεξιμότητας που έχει η ίδια θεσπίσει.

Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι η επόμενη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) το 2022 θα εξετάσει τους κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.

Στη σχετική έκθεση υπογραμμίζεται πως η Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις και συμβάλλει στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με βασικό στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας και της ομαλής λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού τομέα. Συνεχίζει να συμμετέχει ενεργά σε ομάδες εργασίας και διαβουλεύσεις του Ευρωσυστήματος και των ευρωπαϊκών (ΕΒΑ, SSM) και διεθνών (NGFS) κανονιστικών και εποπτικών αρχών για τη διαμόρφωση του απαραίτητου θεσμικού και εποπτικού πλαισίου.

Ειδικότερα, το 2020 η Τράπεζα της Ελλάδος ξεκίνησε τη χαρτογράφηση της έκθεσης των ελληνικών τραπεζών σε περιβαλλοντικούς κινδύνους βάσει των διαθέσιμων δημοσιευμένων εποπτικών στοιχείων, καθώς και ερωτηματολογίων που συμπληρώθηκαν από τα πιστωτικά ιδρύματα.

Επιπρόσθετα, για τα μεγαλύτερα μη συστημικά πιστωτικά ιδρύματα σχεδιάστηκε ερωτηματολόγιο σχετικά με το πώς οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες που συνδέονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη ενσωματώνονται στη στρατηγική, την εταιρική διακυβέρνηση, τη διαχείριση και ανάλυση κινδύνων και δημοσιεύσεων (reporting) των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Αρχικός στόχος ήταν η κινητοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων και η αξιολόγηση της ετοιμότητάς τους σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των επερχόμενων κανονιστικών και εποπτικών απαιτήσεων. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων και οι απαντήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων θα χρησιμοποιηθούν στους επόμενους εποπτικούς διαλόγους, ενώ επιπλέον δράσεις προγραμματίζονται για το 2021, παράλληλα με την περαιτέρω πρόοδο προς την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού και διεθνούς θεσμικού και εποπτικού πλαισίου για τα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης.

Συνολικά, αυτές οι δράσεις αποσκοπούν στην ενημέρωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε θέματα βιωσιμότητας ώστε να προετοιμαστούν εγκαίρως για τις επερχόμενες θεσμικές και εποπτικές απαιτήσεις για τους συναφείς κίνδυνους, αλλά και να διαμορφώσουν κατάλληλη στρατηγική που θα συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.