Ρήτρα «Δούρειος Ίππος» του ΔΝΤ για την επιβολή νέων μέτρων
Η «επί της αρχής» συμφωνία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με την Ελλάδα για τη νέα χρηματοδοτική στήριξη ύψους 1,6 δισ. ευρώ εμπεριέχει μια «ρήτρα» για την οποία στελέχη που εμπλέκονται στη διαπραγμάτευση άρχισαν να μιλούν μόλις προσφάτως.
Η εν λόγω «ρήτρα» σχετίζεται ευθέως με την τρίτη αξιολόγηση και με τις απαιτήσεις που έχει ήδη εγείρει το ΔΝΤ για νέα άσκηση διαχείρισης ενεργητικού των τραπεζών (AQR), για λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων το 2018 και για εξορθολογισμό των κοινωνικών επιδομάτων.
Αναλυτικότερα, η «επί της αρχής» συμφωνία ΔΝΤ - Ελλάδος προβλέπει ξεκάθαρα πως εάν πριν από την χορήγηση των αναγκαίων διαβεβαιώσεων εκ μέρους της ευρωζώνης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους διαπιστωθεί από το ΔΝΤ ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος, η βάση για την «επί της αρχής» έγκριση του προγράμματος που δόθηκε στις 20 Ιουλίου δεν θα ισχύει πλέον.
«Θα χρειαστεί να υπάρξει νέα συζήτηση από το Διοικητικό Συμβούλιο και νέα απόφαση σχετικά με τους όρους της μελλοντικής χρηματοδοτικής στήριξης του Ταμείου προς την Ελλάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο της «επί της αρχής» συμφωνίας.
Στην πράξη αυτό σημαίνει πως εάν το ΔΝΤ θεωρήσει πως οι παρεμβάσεις και οι μεταρρυθμίσεις που ζητά από την Ελλάδα και στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν εφαρμόζονται τότε μπορεί να υπαναχωρήσει από την «επί της αρχής» συμφωνία, ανεξαρτήτως της έκβασης της συζήτησης για τη μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Αυτή η αξιολόγηση από το ΔΝΤ θα γίνει εντός χρονοδιαγράμματος που έχει ήδη προσδιοριστεί.
Στις 15 Νοεμβρίου 2017 το Ταμείο θα αξιολογήσει την πρόοδο της Ελλάδος ως προς την εφαρμογή των προαπαιτούμενων που είχε αναλάβει η χώρα να φέρει εις πέρας έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Ακολούθως στις 15 Φεβρουαρίου 2018 θα αξιολογήσει το εάν η Ελλάδα σεβάσθηκε τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει για την περίοδο έως το τέλος Δεκεμβρίου 2017. Εάν σε μια από τις δύο αξιολογήσεις διαπιστωθεί πως υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος του ΔΝΤ τότε το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου δύναται να ακυρώσει με συνοπτικές διαδικασίες την «επί της αρχής» συμφωνία της 20ης Ιουλίου.
Εάν η διαδικασία έως τότε κυλίσει ομαλά η Ελλάδα θα αξιολογηθεί ακόμη δύο φορές. Στις 15 Μαΐου 2018 θα προσδιοριστεί το εάν σεβάσθηκε τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει για την περίοδο έως το τέλος Μαρτίου 2018 και στο τέλος του προγράμματος στις 15 Αυγούστου 2018 θα εξετασθεί το εάν ολοκλήρωσε τα συμπεφωνημένα προαπαιτούμενα και τις πολιτικές για την περίοδο έως το τέλος Ιουνίου 2018.
Κάποιοι στην κυβέρνηση βλέπουν τη συγκεκριμένη αναφορά στο κείμενο της «επί της αρχής» συμφωνίας ως «παράθυρο διαφυγής», αλλά και ως «μοχλό πίεσης» και τη συσχετίζουν με τις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις που ήδη έχει βάλει στο τραπέζι της τρίτης αξιολόγησης το Ταμείο.
Το εάν η «ρήτρα» του ΔΝΤ λειτουργήσει ως μηχανισμός εξόδου από το πρόγραμμα ή ως «Δούρειος Ίππος» για την επιβολή νέων μέτρων θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από τη στάση που θα κρατήσει η νέα γερμανική κυβέρνηση απέναντι στο ΔΝΤ και από το εάν θα αναθεωρήσει τις απόψεις της για την ανάγκη της παρουσίας του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.