Πλειστηριασμοί: Οι «ασπίδες» προστασίας της πρώτης κατοικίας

«Η μόνη προστασία που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι ο νόμος Κατσέλη, η ισχύς του οποίου παύει από αρχές του 2019. Οι δανειολήπτες, δηλαδή, χάνουν το δικαίωμα να διασώσουν την κατοικία τους με τις προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα, εφόσον δεν δοθεί παράταση της συγκεκριμένης προθεσμίας», τονίζει στον Ελεύθερο Τύπο ο δικηγόρος κ. Δημήτρης Αναστασόπουλος.

Στο μεταξύ, από τον προσεχή Γενάρη -όπως όλα δείχνουν- θα ξεκινήσουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, μιας και η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της μετάβασης από το αναλογικό στο ηλεκτρονικό μοντέλο. «Αυτή τη στιγμή οι δικαστικοί επιμελητές εγγράφουν στα προγράμματα τη διενέργεια των πλειστηριασμών σε ηλεκτρονική μορφή», επισημαίνει ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, κ. Γεώργιος Ρούσκας, μην αποκλείοντας μεταξύ των ακινήτων που θα βγουν μαζικά σε πλειστηριασμό να είναι και ακίνητα πρώτης κατοικίας.

Τα «όπλα» των τραπεζών και οι... άμυνες των οφειλετών

Την πραγματικότητα που ζουν σήμερα χιλιάδες «κόκκινοι» δανειολήπτες, οι οποίοι δεν έχουν υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη και αναμένεται να βιώσουν από αρχές του 2019 ακόμη περισσότεροι οφειλέτες, μιας και λήγει η περίοδος ισχύος του, περιγράφει στον Ελεύθερο Τύπο ο κ. Αναστασόπουλος. «Από 1ης-1-2019 και εφόσον δεν έχει δοθεί παράταση της προθεσμίας για υποβολή στο νόμο Κατσέλη οι δανειολήπτες δεν θα έχουν καμία άλλη επιλογή εκτός από τη ρύθμιση του δανείου τους εξωδικαστικά ή μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών (η οποία, επίσης, είναι εξωδικαστική ρύθμιση) και σε περίπτωση που το δάνειο τελικά καταγγελθεί, τότε γίνεται απαιτητό ολόκληρο το ποσό, εκδίδεται διαταγή πληρωμής και αρχίζει η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης», σημειώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Πιο αναλυτικά:

Βήμα 1ο: Η μη πληρωμή της οφειλόμενης δόσης (συνήθως τριών δόσεων) δίνει το δικαίωμα στην τράπεζα να προβεί σε μονομερή καταγγελία της δανειακής σύμβασης ή σύμβασης χορήγησης πιστωτικής κάρτας, με την αποστολή εξώδικης δήλωσης με δικαστικό επιμελητή. Ο λογαριασμός εξυπηρέτησης του δανείου θα περιέλθει σε οριστική καθυστέρηση, με συνέπεια το συνολικό ποσό της οφειλής να καθίσταται πλέον απαιτητό.

Βήμα 2ο: Μετά την καταγγελία της σύμβασης η τράπεζα έχει τη δυνατότητα να προβεί στην έκδοση διαταγής πληρωμής, επιτυγχάνοντας με αυτόν τον τρόπο την απόκτηση εκτελεστού τίτλου κατά του οφειλέτη της και του τυχόν εγγυητή. Η διαταγή πληρωμής αποτελεί τίτλο εκτελεστό, βάσει του οποίου μπορεί να διενεργηθεί αναγκαστική εκτέλεση, ήτοι κατάσχεση και πλειστηριασμός. Η διαταγή πληρωμής αποτελεί τίτλο για δυνατότητα εγγραφής υποθήκης, ενώ, εάν έχει ήδη εγγραφεί προσημείωση για να ασφαλιστεί απαίτηση για την οποία εκδόθηκε διαταγή πληρωμής, η προσημείωση τρέπεται σε υποθήκη. Επιπλέον, ο οφειλέτης πρέπει να γνωρίζει ότι έκδοση διαταγής πληρωμής σε βάρος του συνεπάγεται εγγραφή του στο αρχείο του Τειρεσία, όπου τηρούνται τα δυσμενή οικονομικά στοιχεία.

Τι μπορεί να κάνει ο δανειολήπτης: Σε περίπτωση επίδοσης της διαταγής πληρωμής ο οφειλέτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή κατά της διαδικασίας που ξεκινά εντός προθεσμίας 15 ημερολογιακών ημερών, καθώς και αίτηση αναστολής εκτέλεσης, προκειμένου να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια της τράπεζας και δη την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό της περιουσίας του.

Βήμα 3ο: Εάν ο οφειλέτης δεν ασκήσει ανακοπή, απορριφθεί η αίτηση αναστολής ή η ασκηθείσα ανακοπή, τότε η τράπεζα προβαίνει σε κατάσχεση της περιουσίας κατά εκείνου του οφειλέτη κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση, με σκοπό τον πλειστηριασμό του πράγματος που κατασχέθηκε. Ως τιμή πρώτης προσφοράς για τον πλειστηριασμό ακινήτου ορίζεται η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο της κατάσχεσης.

Τι μπορεί να κάνει ο δανειολήπτης: Αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή. Ο οφειλέτης μπορεί να την προσβάλει με ανακοπή εντός 45 ημερολογιακών ημερών. Σε περίπτωση που αυτή έχει σφάλματα, ιδίως ως προς την περιγραφή του κατασχεθέντος, την εκτίμηση και την τιμή πρώτης προσφοράς, ο οφειλέτης έχει δυνατότητα να ασκήσει ανακοπή το αργότερο 20 εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού.

Βήμα 4ο: Κύρια πράξη της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτελέσεως μετά την κατάσχεση είναι η εκποίηση των πραγμάτων που κατασχέθηκαν με πλειστηριασμό. Ο πλειστηριασμός δεν μπορεί να διενεργηθεί νωρίτερα από επτά μήνες και αργότερα από οκτώ μήνες από την περάτωση της κατάσχεσης. Την ημέρα του πλειστηριασμού οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν σε σφραγισμένο φάκελο στον υπάλληλο του πλειστηριασμού τις προσφορές τους. Αφετηρία αποτελεί η πρώτη προσφορά, που ορίζεται στην έκθεση κατασχέσεως.

Στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό λαμβάνουν μέρος υποψήφιοι πλειοδότες που έχουν προηγουμένως πιστοποιηθεί στα ηλεκτρονικά συστήματα πλειστηριασμών. Κάθε υποψήφιος πλειοδότης δηλώνει τη συμμετοχή του σε συγκεκριμένο πλειστηριασμό, σύμφωνα με τους όρους αυτού, αφού έχει καταβάλει την απαιτούμενη εγγύηση, το τέλος χρήσης των συστημάτων και έχει υποβάλει ηλεκτρονικά πληρεξούσιο μέχρι ώρα 15.00, δύο εργάσιμες ημέρες πριν από την ορισθείσα ημέρα του πλειστηριασμού.

Έπειτα, ο υπάλληλος του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού ελέγχει τα υποβαλλόμενα αρχεία, διαπιστώνει με πράξη του μέχρι ώρα 17.00 της προηγούμενης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού ημέρας την τήρηση των διατυπώσεων και υποβάλλει στα ηλεκτρονικά συστήματα πλειστηριασμού κατάλογο των υποψήφιων πλειοδοτών που δικαιούνται να λάβουν μέρος. Διενεργείται με επιμέλεια συμβολαιογράφου ημέρα Τετάρτη ή Πέμπτη ή Παρασκευή, από τις 10.00 έως τις 14.00 ή από τις 14.00 έως τις 18.00, ενώ δεν μπορεί να γίνει από 1η Αυγούστου έως 31 Αυγούστου, καθώς και την προηγούμενη και την επόμενη εβδομάδα της ημέρας των εκλογών.

Τι μπορεί να κάνει ο δανειολήπτης: Ο οφειλέτης μπορεί να προσβάλει τη διαδικασία του πλειστηριασμού μέσα σε 30 ημερολογιακές ημέρες εάν πρόκειται για κινητά πράγματα ή σε 60 ημέρες εάν πρόκειται για αναπλειστηριασμό και εντός 60 ημερών εάν πρόκειται για ακίνητα από τη μεταγραφή της κατακυρωτικής έκθεσης.