«Μετ' εμποδίων» η τρίτη αξιολόγηση και η νέα έξοδος στις αγορές

Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών θα έρθουν στην Αθήνα πιθανότατα την εβδομάδα των εγκαινίων της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (4 – 10 Σεπτεμβρίου) προκειμένου να ξεκινήσουν τις προπαρασκευαστικές διεργασίες που σχετίζονται με την τρίτη αξιολόγηση. Τα στελέχη των ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ και ESM θα προχωρήσουν σε έλεγχο των δημοσιονομικών μεγεθών, αλλά και των διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018 θα είναι στο επίκεντρο των συζητήσεων, δεδομένου ότι το ΔΝΤ αμφισβητεί -έως σήμερα- ότι η Ελλάδα θα καταγράψει πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος και το τοποθετεί στο 2,2% του ΑΕΠ.

Πιθανότατα το Ταμείο να ζητήσει το πακέτο μεταρρυθμίσεων στη φορολογία, δηλαδή η εφαρμογή του μειωμένου αφορολογήτου να ισχύσει από το 2018, κάτι που μέλλει να καταδειχθεί. Ένα άλλο θέμα που «δοκιμάζει» τις σχέσεις των θεσμών μεταξύ τους είναι η επιμονή του ΔΝΤ στη διενέργεια επικαιροποιημένων ασκήσεων διαχείρισης ενεργητικού (asset quality review) και τεστ αντοχής (stress test) για τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα. Η ΕΚΤ δεν θεωρεί πως αυτό είναι απαραίτητο και δεν έχει διστάσει μάλιστα να δημοσιοποιήσει τη διαφωνία της αυτή.

Σε κάθε περίπτωση εάν η διαφωνία ΔΝΤ –ΕΚΤ για την κεφαλαιακή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών και την πρόοδο στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων εξακολουθήσει τους επόμενους μήνες, εκφράζονται φόβοι πως οι θεσμοί οι ίδιοι θα μπορούσαν να θέσουν εμπόδια στο σχεδιασμό των τραπεζών για προσφυγή στις διεθνείς αγορές έως το τέλος του έτους. Ο σχεδιασμός αυτός επιδιώκεται μέσω έκδοσης ομολόγων με στόχο να αντλήσουν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ, αλλά και την έκδοση ομόλογων που καλύπτονται από χαρτοφυλάκια δανείων.

Αυτά θα ξεκαθαρίσουν όταν οι επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών Ντέλια Βελκουλέσκου (ΔΝΤ), Ντέκλαν Κοστέλο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), Φραντσέσκο Ντρούντι (ΕΚΤ) και Νικόλα Τζιαμαρόλι (ESM) έλθουν στην Αθήνα στο δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου (ενδέχεται κάποιοι εξ αυτών να αντικατασταθούν έως τότε) και αφού προηγηθούν στις 24 Σεπτεμβρίου οι γερμανικές εκλογές.

Πέραν από την αξιολόγηση η κυβέρνηση έχει στραμμένη την προσοχή της και στην επόμενη έξοδο στις αγορές, δεδομένου ότι έχει ήδη ξεκινήσει ο σχηματισμός του «κουμπαρά» που θα χρησιμοποιήσει η χώρα ως αποθεματικό ασφαλείας μετά το τέλος του προγράμματος (τα πρώτα 1,4 δισ. ευρώ πιστώθηκαν ήδη στον ειδικό λογαριασμό). Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece πιο πιθανή θεωρείται η έκδοση ομολόγου ύψους έως 4 δισ. ευρώ, μέρος του οποίου θα καλυφθεί με ανταλλαγή ομολόγων που λήγουν τη διετία 2023-2024, ενώ εξετάζεται και η έκδοση 18μηνου εντόκου γραμματίου, καθώς το επενδυτικό ενδιαφέρον για το χρεόγραφο αυτό είναι αυξημένο.

Ο χρόνος εξόδου της Ελλάδος στις αγορές θα εξαρτηθεί και από τις αποφάσεις της ΕΚΤ για το πότε θα τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της (πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι θα ληφθούν αποφάσεις στην επόμενη συνάντηση του ΔΣ στις 7 Σεπτεμβρίου), καθώς εάν αυτό γίνει νωρίτερα του αναμενομένου οι αποδόσεις όλων των ευρωπαϊκών κρατικών χρεογράφων θα αυξηθούν – κάτι που ήδη παρατηρείται- δυσκολεύοντας αντίστοιχα το ελληνικό εγχείρημα. Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα σχηματίσει το αποθεματικό ασφαλείας για τη «μετά το Μνημόνιο εποχή» κυρίως με πόρους από το πρόγραμμα του ESM και από μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος των ετών 2017 και 2018.