Πώς γλυτώνουν τη φυλακή «κατ΄ εξακολούθηση φοροφυγάδες»
Μπορεί τα δικαστήρια να επιβάλλουν έως σήμερα ποινές φυλάκισης ή κάθειρξης σε «κατ΄ εξακολούθηση φοροφυγάδες», ωστόσο με την απόφαση 94/2017 του Αρείου Πάγου αυτό ενδέχεται να αλλάξει, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πως σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ποινές φυλάκισης έως δύο ετών και οι ποινές κάθειρξης έως πέντε ετών μπορούν να μετατρέπονται σε χρηματικές ποινές.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση ο Άρειος Πάγος επικύρωσε τα πρόστιμα που είχαν επιβληθεί σε διαχειριστή Ομόρρυθμης Εταιρίας για μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ με αποτέλεσμα την μη απόδοση ΦΠΑ ύψους 151 χιλιάδες ευρώ.
Η μη υποβολή δηλώσεων και κατά συνέπεια η μη καταβολή ΦΠΑ για μια σειρά περιόδων κρίθηκε από το δικαστήριο ως «κατ' εξακολούθηση φοροδιαφυγή» με αποτέλεσμα την άθροιση των ποσών όλων των περιόδων για την εξεύρεση του ακριβούς ποσού φοροδιαφυγής. Στον φορολογούμενο επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης πέντε ετών, ωστόσο ο Άρειος Πάγος παρέπεμψε την υπόθεση για νέα κρίση σχετικά με την μετατροπή της πενταετούς ποινής σε χρηματική ή μη.
Αυτό το έκανε στη βάση του νόμου ν. 4093/2012 που προβλέπει πως η περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που είναι ανώτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, μετατρέπεται σε χρηματική.
Να σημειωθεί πως ο Άρειος Πάγος με την υπ΄αριθμ. ΑΠ 130/2017 απόφασή του έκρινε ότι, κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 82 παρ. 1 και 3 ΠΚ, ως περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που είναι ανώτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, η οποία μετατρέπεται σε χρηματική, εκτός αν το δικαστήριο με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή του κρίνει ότι απαιτείται η μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιοποίνων πράξεων, νοείται τόσο η ποινή φυλακίσεως όσο και η ποινή καθείρξεως.
Η ερμηνευτική εκδοχή αυτή συμπορεύεται με το γράμμα του νόμου, όπου προκρίνεται η διατύπωση «περιοριστική της ελευθερίας ποινή», και όχι ο όρος «φυλάκιση», αλλά και με τον σκοπό του νόμου, ο οποίος συνίσταται στην αποσυμφόρηση των φυλακών με πνεύμα σύγχρονης σωφρονιστικής αντίληψης.
Παρόμοιος ήταν και ο σκοπός των νόμων 3727/2008 στο άρθρο 16 αυτού, 3772/2009 στο άρθρο η παρ. 3 αυτού και 3811/2009 στο άρθρο 26 αυτού, οι οποίοι προβλέπουν τη δυνατότητα μετατροπής για περιορισμένο χρονικό διάστημα και ποινής καθείρξεως πέντε ετών, συμπεριλαμβάνοντάς την στη φραστική διατύπωση «στερητική της ελευθερίας ποινή» και αναφέροντας ρητά τον όρο «πενταετής κάθειρξη».
Σημειώνεται ότι οι ποινές που προβλέπονται για τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής είναι οι εξής :
- Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών αν ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδήματα ή στα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκρύβει υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις 100.000 ευρώ ανά είδος φόρου ή αν το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις 50.000 ευρώ εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας ή τις 100.000 ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς σε κάθε άλλη περίπτωση.
- Κάθειρξη, αν το ποσό του φόρου, τέλους ή εισφοράς της προηγούμενης περίπτωσης υπερβαίνει, ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις 100.000 ευρώ, εφόσον αφορά ΦΠΑ ή τις 150.000 ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση φόρου, τέλους ή εισφοράς.