«Βαρίδι» τα capital controls για τις ναυτιλιακές εισπράξεις

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει και επεξεργάζεται η Τράπεζα της Ελλάδος το ναυτιλιακό συνάλλαγμα που εισέρευσε στην Ελλάδα στο εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2017 ανήλθε σε 4,23 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 645 εκατ. ευρώ σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2016, όταν οι εισροές από το ναυτιλιακό συνάλλαγμα είχαν υποχωρήσει σε 3,59 δισ. ευρώ.

Να σημειωθεί πως στο εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2015 -δηλαδή πριν την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων στις 29 Ιουνίου 2015 – οι εισπράξεις από το ναυτιλιακό συνάλλαγμα ήταν 6,4 δισ. ευρώ, ήτοι 2,1 δισ. ευρώ μεγαλύτερες σε σχέση με εφέτος. Αυτό το μέγεθος αποτυπώνει σε σημαντικό βαθμό το πώς οι κεφαλαιακοί έλεγχοι οδήγησαν στη σωρηδόν μεταφορά κεφαλαίων της ναυτιλίας στο εξωτερικό.

Πιο απλά η μεγάλη υποχώρηση των ναυτιλιακών εισπράξεων τη τελευταία διετία οφείλεται στο γεγονός πως οι ναυτιλιακές εταιρείες αποφεύγουν πλέον να εισαγάγουν συνάλλαγμα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, προκειμένου να ξεπεράσουν τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν μέσω της τραπεζικής αργίας και των capital controls στη διαχείριση των κεφαλαίων τους.

Η συνολικά θετική πορεία των ναύλων τους τελευταίους 24 μήνες σε συνδυασμό µε το μέγεθος του ελληνόκτητου στόλου θα έπρεπε κανονικά να είχαν ευνοήσει τις εισπράξεις από τις θαλάσσιες μεταφορές, δεδομένου ότι η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει την πρώτη θέση στην παγκόσμια ναυτιλιακή αγορά, ελέγχοντας το 16% της παγκόσμιας χωρητικότητας.

Το γεγονός ότι οι εισροές ναυτιλιακού συναλλάγματος παραμένουν αισθητά χαμηλότερα σε σχέση με τα προ capital controls επίπεδα επιτείνει τις ανησυχίες για την καθιέρωση μια νέας στρατηγικής εκ μέρους των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, κατά την οποία το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους κρατείται στο εξωτερικό, ενώ στην Ελλάδα εισάγονται µόνο όσες εισπράξεις είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους εντός της χώρας.

Το πρόβλημα αυτό μπορεί μάλιστα να επιδεινωθεί εάν επικρατήσουν οι πιέσεις της ΕΕ για αλλαγή βασικών διατάξεων του ειδικού φορολογικού καθεστώτος που διέπει τη ναυτιλιακή βιομηχανία και τις επιχειρήσεις της ναυτιλιακής συστάδας (cluster), αλλά και εάν συνεχιστεί η περιορισμένη δυνατότητα εύρεσης χρηματοδότησης των ελληνικών εφοπλιστικών εταιρειών από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.