Οι βουλευτές θα ενημερωθούν για το εάν το ΤΧΣ διασφάλισε το δημόσιο συμφέρον

Δεδομένου ότι από το 2011 έως σήμερα οι Έλληνες φορολογούμενοι έχουν επενδύσει 50 δισ. ευρώ στη διάσωση των τραπεζών εκ των οποίων πλέον δεν είναι ανακτήσιμο ούτε το 10%, έχει προκαλέσει αίσθηση το κατά πόσον οι επιλογές που έγιναν έχουν διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον ή όχι.

Αν και η προσοχή όλων εστιάζεται στο γεγονός ότι μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου η συμμετοχή του ΤΧΣ στην Alpha Bank μειώνεται στο 11% από 66,36%, στην Eurorobank περιορίζεται στο 2,4% από 35%, στην Τράπεζα Πειραιώς πέφτει στο 22% από 66,93% σήμερα και στην Εθνική Τράπεζα θα περιορισθεί στο 33% από 57,24% πριν, αυτό δεν είναι το μόνον αρνητικό.

Η μεγάλη απίσχναση (dilution) που υπέστη το ΤΧΣ σχετίζεται με τις τιμές διάθεσης των μετοχών που προέκυψαν από τη διαδικασία ανοίγματος βιβλίου προσφορών (Book building), δηλαδή τις τιμές που καθόρισε η ίδια η αγορά. Στην Eurobank η τιμή διάθεσης είναι 1 λεπτό, στην Εθνική 2 λεπτά , στην Πειραιώς στα 3 λεπτά και στην Alpha Bank 4 λεπτά. Αν οι τιμές διάθεσης ήταν μεγαλύτερες η συμμετοχή του ΤΧΣ στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα θα υφίστατο μικρότερες απώλειες.

Ωστόσο, τραπεζικοί κύκλοι με τους οποίους μίλησε το CNN Greece δεν υιοθετούν την λογική αυτή και τονίζουν πως οι επενδυτές κατέθεσαν προσφορές 6,3 δισ. ευρώ στις αυξήσεις κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών διότι θεώρησαν ελκυστικές τις τιμές. «Εάν οι τιμές ήταν υψηλότερες θα ήταν πιθανώς μικρότερη και η συμμετοχή των επενδυτών», αναφέρουν συγκεκριμένα.

Το δημόσιο συμφέρον

Αλλά ο καταστατικός νόμος 3864/2010 του ΤΧΣ δεν αναφέρει πως σκοπός του Ταμείου είναι η διευκόλυνση των επενδυτών, αλλά η «διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος».

Στη βάση αυτή βουλευτές επικαλούνται ήδη τις διατάξεις του Ν.4340/2015 που ψήφισε πρόσφατα η Βουλή προκειμένου να καλέσουν σε ακρόαση το Γενικό Συμβούλιο του ΤΧΣ για να τους ενημερώσει για τις αυξήσεις κεφαλαίου και ειδικά για τη διαδικασία που επελέγη και τις τιμές διάθεσης που ενέκρινε το Ταμείο μετά το Book building.

«Θα πρέπει να μας πουν πως κατάφεραν να αξίζει όλο το τραπεζικό σύστημα 750 εκατ. ευρώ», δήλωσε στο CNN Greece ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού Χάρης Θεοχάρης, αναφερόμενος στη σημερινή χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών.

Σύμφωνα με στελέχη του Ποταμιού, του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της ΝΔ με τα οποία μίλησε το CNN Greece θα πρέπει να ξεκαθαρισθούν από το ΤΧΣ τα εξής ζητήματα:

1) Γιατί επελέγη η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου να γίνει μέσω έκδοσης νέων κοινών ονομαστικών μετοχών χωρίς δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων και όχι με την άσκηση του δικαιώματος προτίμησης;

Όπως αναφέρουν, στη δεύτερη αυτή περίπτωση το ΤΧΣ θα μπορούσε να πωλήσει μέρος ή το σύνολο των δικαιωμάτων του, ενώ θα επέτρεπε και στους υφιστάμενους ιδιώτες μετόχους - μεταξύ των οποίων ασφαλιστικά ταμεία και ΔΕΚΟ- να περισώσουν τις συμμετοχές τους από το dilution και σε κάθε περίπτωση να μειώσουν τις ζημιές τους.

Σε μια τέτοια περίπτωση το ΤΧΣ θα ήταν εκείνο που θα όριζε τις τιμές διάθεσης των νέων μετοχών (σε συνεργασία με τους αναδόχους της έκδοσης) και όχι οι ιδιώτες επενδυτές, ενώ θα μπορούσε ενδεχομένως να κομίσει και κέρδη από την πώληση μέρους των δικαιωμάτων του, εάν αυτή γινόταν με ταχύτητα και συντονισμένα.

Η επιχειρηματολογία του ΤΧΣ επί των ζητημάτων αυτών ενδεχομένως να φωτίσει πτυχές που είναι άγνωστες στους βουλευτές.

2) Ο νέος νόμος για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (4340/2015) προβλέπει πως η τιμή κάλυψης των μετοχών ορίζεται ως η τιμή, όπως αυτή προκύπτει από τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών που διενεργείται από κάθε πιστωτικό ίδρυμα.

Ωστόσο, ξεκαθαρίζει πως «με απόφαση του Γενικού Συμβουλίου, το Ταμείο δύναται να δεχτεί αυτήν την τιμή υπό την προϋπόθεση ότι το Ταμείο έχει αναθέσει και έχει λάβει γνώμη από ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο, ο οποίος γνωμοδοτεί ότι η διαδικασία βιβλίου προσφορών είναι σύμφωνη με τη διεθνή βέλτιστη πρακτική στις συγκεκριμένες περιστάσεις».

Σύμβουλος του ΤΧΣ στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει αναλάβει η Rothschild, η οποία όμως σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες δεν δέχθηκε να δώσει γνωμοδότηση για το εύλογο των τιμών διάθεσης (fairness opinions), κάτι που απαιτεί η διεθνής βέλτιστη πρακτική στις συγκεκριμένες περιστάσεις.

Ζητούμενο λοιπόν είναι να ξεκαθαρισθεί το ποιος έκρινε το δίκαιο και το εύλογο των τιμών διάθεσης.

3) Αν και ο νόμος προβλέπει πως η τιμή διάθεσης δύναται να είναι χαμηλότερη της τιμής προηγούμενων καλύψεων μετοχών από το Ταμείο ή της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής τίθεται ζήτημα για το εάν το ΤΧΣ απλά ενέκρινε τις κατώτατες τιμές που προέκυψαν από το book building ή ζήτησε από τους αναδόχους των εκδόσεων βελτιωμένες τιμές.

Στη δεύτερη αυτή περίπτωση θα πρέπει να παρουσιάσει τα στοιχεία που δείχνουν ότι έπραξε ότι έπρεπε για να λάβει τις καλύτερες δυνατές τιμές και παράλληλα να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή.

Δυσαρέσκεια και από τους πιστωτές

Η σημαντική συρρίκνωση των ποσοστών του Δημοσίου στις ελληνικές τράπεζες έχει θορυβήσει και τους πιστωτές, καθώς αρχικά πίστευαν πως ο αριθμός και η αξία των τραπεζικών μετοχών που θα μεταφέρονταν από το ΤΧΣ στο νέο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων θα ήταν μεγαλύτερος.

Το νέο Μνημόνιο προβλέπει πως ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας θα μεταφερθούν στο ανεξάρτητο ταμείο, το οποίο θα τα ρευστοποιήσει με ιδιωτικοποιήσεις και άλλους τρόπους. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών αυτών στοιχείων θα αποτελέσει μια πηγή για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ESM και θααποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ (λιγότερα πιθανότατα) θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή των κεφαλαίων που χρησιμοποιήθηκαν κατά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ωστόσο, η «προίκα» του νέου Ταμείου από το ΤΧΣ θα είναι αισθητά μικρότερη της αρχικά αναμενόμενης, κάτι που κύκλοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παραδέχονται πως δεν είχαν προβλέψει. Τα ίδια στελέχη αναφέρουν πως οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έτρεξε η συγκεκριμένη διαδικασία ήταν ασφυκτικές και ως εκ τούτου πολλά θέματα δεν διευθετήθηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Εξηγήσεις για τις τράπεζες ζητεί Το Ποτάμι

Για το θέμα εξέδωσε ανακοίνωση Το Ποτάμι το οποίο ζητά ενημέρωση της ελληνικής Βουλής για τη βιωσιμότητα του ελληνικού τραπεζικού κλάδου από τη διοίκηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Όπως αναφέρει το κόμμα στην ανακοίνωσή του, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος κ. Θεοχάρης κατέθεσε το σχετικό αίτημα στον κ. Μπαλαούρα, Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής αναφέροντας πως η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς τα αποτελέσματα της αποτίμησης της αξίας των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι απογοητευτικά και ανησυχητικά.

Σύμφωνα με το Ποτάμι, η χρηματιστηριακή αξία των ελληνικών τραπεζών υποχωρεί διαρκώς, ενώ η αρχική αξία επένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ύψους 40 δισ. ευρώ οδεύει προς μηδενισμό. Mε αυτό τον τρόπο δεκάδες δισεκατομμύρια που είχαν επενδυθεί από το ελληνικό κράτος, από το υστέρημα των φορολογουμένων εξανεμίζονται. Η περιουσία δηλαδή των Ελλήνων χάνεται τη στιγμή που τους ζητούνται νέες θυσίες.

«Είναι επιβεβλημένη η ενημέρωση της Ελληνικής Βουλής για ένα θέμα που λαμβάνει διαστάσεις σκανδάλου και για το οποίο ευθύνονται οι ερασιτεχνισμοί, η αναποφασιστικότητα και τα "πήγαινε έλα" της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ», σημειώνει η ανακοίνωση.