Διπλό «όχι» από την κυβέρνηση στις τράπεζες

Τη σχετική διευκρίνιση έχουν κάνει τα συναρμόδια υπουργεία Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Οικονομικών τόσο προς την Ελληνική Ένωση Τραπεζών όσο και προς την Τράπεζα της Ελλάδος. Να σημειωθεί πως για το θέμα αυτό οι θεσμοί δεν εμφανίζονται πιεστικοί, καθώς δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη αντίστοιχη νομοθεσία που θα μπορούσε να επικαλεστούν.

Σε κάθε περίπτωση διατάξεις που θα διευκολύνουν τις αναδιαρθρώσεις επιχειρηματικών οφειλών και τη διάσωση υπερδανεισμένων εταιρειών αναμένεται να συμπεριληφθούν στο νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.

Σύμφωνα με πληροφορίες το σχετικό νομοσχέδιο που αποτελεί προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης θα καθυστερήσει διότι θα πρέπει να αποσταλεί προς γνωμοδότηση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία θα κρίνει εάν είναι άρτιο ή θα πρέπει να τροποποιηθεί.

Καθυστερήσεις υπάρχουν και από το μέτωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού δεν είναι σύμφωνη με την πρόσθετη παροχή φορολογικών διευκολύνσεων για τις διαγραφές δανείων των τραπεζών, ώστε οι ζημιές τους να μπορούν να συμψηφίζονται με τα κέρδη μιας μακράς περιόδου, που μπορεί να φτάνει ακόμη και τα 20 έτη, έναντι πέντε ετών που ισχύει σήμερα. Αν και άπαντες αναγνωρίζουν πως η λύση αυτή θα περιορίσει λογιστικά τις ζημιές των τραπεζών από τις διαγραφές δανείων, ωστόσο ως χειρισμός δεν θεωρείται «εποπτικά διαυγής».

Να τονιστεί πως σήμερα όταν μια τράπεζα προχωρεί σε διαγραφή δανειακών απαιτήσεων, για τις οποίες έχει σχηματίσει προβλέψεις έχει τη δυνατότητα να συμψηφίσει μέρος της ζημίας μέσα σε πέντε έτη.

Η διάταξη αυτή λειτουργεί ως εμπόδιο στην επίτευξη του στόχου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά περίπου 40,2 δισ. ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια, καθώς θα πρέπει να διενεργηθούν διαγραφές δανείων 13,9 δισ. ευρώ, κάτι που καθιστά δυσχερή τη φορολογική απόσβεση της ζημίας εντός πενταετίας.

Κατά τους τραπεζίτες η διεύρυνση του χρόνου φορολογικής απόσβεσης της ζημίας από διαγραφές δανείων θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για μείωση των «κόκκινων» δανείων με βάση τους στόχους που έχουν ήδη τεθεί και δεδομένου ότι θα περιορίσει το απόθεμα ζημιών θα ελαχιστοποιήσει την περίπτωση διενέργειας νέων αυξήσεων κεφαλαίου.

Σημειώνεται πως ο νόμος για την αναβαλλόμενη φορολογία του 2014 προβλέπει πως οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα για προβλέψεις που σχημάτισαν επί δανείων ως τις 31.12.2015 να αναγνωρίζουν αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, η οποία προσμετράται άμεσα κατά 100% στα εποπτικά τους κεφάλαια καθώς είναι εγγυημένη από το Δημόσιο.

Στην περίπτωση, όμως, που μια τράπεζα εμφανίσει ζημίες από την τρέχουσα χρήση και επομένως δεν μπορεί να συμψηφίσει την αναλογούσα αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, τότε ενεργοποιείται η εγγύηση του Δημοσίου, το οποίο πρέπει να καλύψει υποχρεωτική την αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας για την κάλυψη της ζημιάς.

Αν και οι τράπεζες προβάλλουν το ενδεχόμενο αυτό ως σοβαρό κίνδυνο, οι θεσμοί δεν είναι εξίσου ανήσυχοι υποστηρίζοντας πως το βάρος των χειρισμών πέφτει στις τραπεζικές διοικήσεις που έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν την κερδοφορία των ιδρυμάτων.