Στα σκαριά το σχέδιο για "κόκκινα" δάνεια 100 δισ. ευρώ

Στόχος είναι αφενός να μπει φρένο στο ρυθμό αύξησης των μη εξυπηρετουμένων δανείων αφετέρου να εισπραχθεί ένα μεγάλο μέρος από τα κόκκινα δάνεια. Προς την κατεύθυνση αυτή επιστρατεύονται αυστηρές κυρώσεις για τους κακοπληρωτές που έχουν οικονομική επιφάνεια, αλλά και νέες ρυθμίσεις για φυσικά και νομικά πρόσωπα με αποδεδειγμένη αδυναμία ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις τους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το σύνολο των κόκκινων δανείων, το 5% είναι καταναλωτικά, το 65% μεγάλα επιχειρηματικά και το 35% στεγαστικά και δάνεια των μικρομεσαίων. Πρέπει να τονισθεί πως οι επισφάλειες των τραπεζών στα καταναλωτικά δάνεια ξεπερνούν το 51,3%, ενώ οι επισφάλειες ανέρχονται σε ποσοστό 36% στα στεγαστικά δάνεια.

Το σχέδιο ρύθμισης των κόκκινων δανείων προβλέπει την επιστράτευση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, την επιστράτευση της Τράπεζας της Ελλάδας και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και περιμετρικές αλλαγές στο νόμο «Κατσέλη» (για τα νοικοκυριά) και στο νόμο «Δένδια» (για τις επιχειρήσεις). Πρωταγωνιστικό ρόλο στο σχέδιο, που έχει ήδη λάβει την έγκριση των θεσμών, θα έχει η Αρχή Πιστοποίησης Φερεγγυότητας των Δανειοληπτών, ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, που αναμένεται να διευκολύνει τους πλειστηριασμούς ακινήτων.

Με τις προωθούμενες αλλαγές οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε ακόμη πιο ενεργητική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενδεχομένως μέσω της σύστασης κοινών εταιρειών μεταξύ τραπεζών και εξειδικευμένων εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων. Ήδη οι τραπεζικές διοικήσεις έχουν καταστρώσει σχέδια για την εξυγίανση των δανειακών τους χαρτοφυλακίων, επιστρατεύοντας μεθόδους που είναι ευρέως διαδεδομένες διεθνώς. Στόχος είναι η παροχή ισχυρών κινήτρων για την αποπληρωμή οφειλών, με διαγραφή τόκων υπερημερίας, αναδιάρθρωση δανείων συνεπών οφειλετών με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής, αλλά και το διαχωρισμό της οφειλής από στεγαστικά δάνεια και τη μεταφορά της αποπληρωμής σε μεταγενέστερη περίοδο.

Η πρακτική αυτή που είναι γνωστή ως «δάνειο μπαλόνι» αποσκοπεί στο να μειώσει τη δόση του δανείου διευκολύνοντας τον δανειολήπτη για μια μακρά περίοδο κατά την οποία πληρώνει μόνο ένα μέρος του κεφαλαίου και τους ανάλογους τόκους. Οι τράπεζες και οι θεσμοί βρίσκονται σε διαβουλεύσεις για το χειρισμό του τμήματος του κεφαλαίου που θα παραπεμφθεί προς αποπληρωμή στο μέλλον, έτσι ώστε αυτό να μη θεωρηθεί επισφάλεια και ζημία της τράπεζας, κάτι που θα οδηγούσε σε πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις.

Κρίσιμο 18μηνο

Η διαδικασία ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα ξεδιπλωθεί σε βάθος 18μηνου. Ειδικότερα:

• Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 θα πρέπει να έχουν εντοπιστεί οι μεγαλο-οφειλέτες των τραπεζών και να διαχωριστούν οι βιώσιμες επιχειρήσεις από τις μη βιώσιμες.
• Η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2016 να καθορίσει συγκεκριμένους στόχους για τη ρύθμιση δανείων, πλειστηριασμών, κ.α..
• Μέχρι το Μάρτιο του 2016 θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τη δυνατότητα άμεσης εκκαθάρισης και πλειστηριασμού όλων των μη βιώσιμων περιπτώσεων.
• Έως τα τέλη Μαρτίου του 2016 η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας που θα περιλαμβάνει οδηγίες για ομαδικές αναδιαρθρώσεις δανείων.
• Από τον Ιούνιο του 2016, οι τράπεζες θα υποχρεούνται να ενημερώνουν ανά τρίμηνο την Τράπεζα της Ελλάδος για τη συνολική εικόνα σε σχέση με τους στόχους.
• Από τον Ιούνιο του 2016 το ΤΧΣ θα εμπλακεί άμεσα στο θέμα των επιχειρηματικών δανείων, με σχέδιο για την επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων μεγάλων επιχειρήσεων ή ακόμα και ολόκληρων κλάδων.
• Μέχρι το τέλος του 2016 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της αγοράς από περιπτώσεις μη βιώσιμων επιχειρήσεων με μεγάλες δανειακές οφειλές.
• Μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2017 θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Πτωχευτικού Κώδικα.