Δημοσιονομική βόμβα τα ελλείμματα των Ταμείων
Σε δημοσιονομική βόμβα ικανή να ανατρέψει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για τα πρωτογενή πλεονάσματα και να φέρει πιο κοντά τον κίνδυνο του «κόφτη» αναδεικνύονται τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία διογκώνουν τα ελλείμματα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
Σύμφωνα με την έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), το τρίτο τρίμηνο του 2016 τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ, τον ΟΓΑ και το ΕΤΑΑ έφθασαν τα 16,9 δισ. ευρώ έναντι των 16,6 δισ. ευρώ που ήταν το δεύτερο τρίμηνο του 2016.
Στους 316.855 ανήλθαν, επίσης, όσοι οφείλουν ποσά άνω των 5.000 ευρώ. Από την αποστολή κατασχετηρίων εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων με ηλεκτρονικά μέσα έχουν εισπραχθεί 24,2 εκατ. ευρώ.
Τα ίδια στοιχεία του ΚΕΑΟ δείχνουν επίσης πως υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών, με 122.319 οφειλέτες (40% των οφειλετών) να έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας.
Το 64% των οφειλετών (195.756 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά 61.040 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 έως 100.000 ευρώ (περίπου 25% του τρέχοντος υπολοίπου). Μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες με οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ (1.117 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 23% του υπόλοιπου οφειλών).
Από τις οφειλές ύψους 16,9 δισ. ευρώ, το 20,06%, ήτοι ποσό 3,39 δισ. ευρώ του συνολικού χρέους, δημιουργήθηκαν από οφειλέτες που άρχισαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 79,94% (ποσό 13,52 δισ. ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που άρχισαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 ή παλαιότερα.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί εκρηκτικά προβλήματα στα ταμεία. Ο ΟΑΕΕ στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου έχει υπερκαλύψει τον ετήσιο προϋπολογισμό του (100,1%), δηλαδή από τα 834 εκατ. ευρώ που δικαιούται για το 2016 έχει δαπανήσει ήδη 835 εκατ. ευρώ και ότι πλέον λαμβάνει από το Δημόσιο είναι εκτός του καθορισμένου Προϋπολογισμού. Το ΙΚΑ ήδη στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου έχει δαπανήσει το 83,9% του ετήσιους προϋπολογισμού του, δηλαδή 1,8 δισ. ευρώ από τα 2,2 δισ. ευρώ που δικαιούται (θα πρέπει να βγάλει τις επόμενες 90 ημέρες με 400 εκατ. ευρώ κρατικής επιχορήγησης).
Η κατάσταση αυτή κάνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να προεξοφλεί την ενεργοποίηση του «κόφτη», ειδικά εάν δεν υπάρξουν πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν έχει πεισθεί ότι με τα υφιστάμενα μέτρα μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017 , δηλαδή πλεόνασμα 1,75% και πολύ περισσότερο πως μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος του 2018 για πλεόνασμα 3,5%. Αντίθετα, πιστεύει ότι αυτό θα περιοριστεί το 2018 στο 1,5% του ΑΕΠ.
Μάλιστα, το ΔΝΤ έχει ήδη ξεκαθαρίσει το πώς θα πρέπει να καλυφθούν οι δημοσιονομικές αποκλίσεις, ήτοι με μείωση των υφιστάμενων συντάξεων και μείωση του αφορολογήτου.