Στο τραπέζι των δανειστών ο κατώτατος μισθός

Το βασικό θέμα της διαπραγμάτευσης αναμένεται να αποτελέσει ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα. Η ελληνική πλευρά θέτει στο τραπέζι επιτακτικά το θέμα της επιστροφής του κατώτατου μισθού στα χέρια των κοινωνικών εταίρων και της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Κεντρικός στόχος της κυβέρνησης είναι να αποδώσει στους κοινωνικούς εταίρους τον καθορισμό του κατώτατου μισθού μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Οι θεσμοί απαιτούν την επανεξέταση του κατώτερου μισθού με το σκεπτικό ότι η πτώση των μέσου επιπέδου αμοιβών στη Ελλάδα από τα 1.000 ευρώ το 2009 στα 650 - 700 ευρώ το 2015 φέρνει τον μέσο μισθό κοντά στον κατώτερο δημιουργώντας αντικίνητρο για την απασχόληση.

Σε άλλες χώρες ο κατώτατος μισθός ορίζεται νομοθετικά, ενώ για την Ελλάδα έχει ψηφιστεί να ισχύσει κάτι αντίστοιχο, κατόπιν διαβούλευσης, από την 1/1/2017 χωρίς να είναι βέβαιες οι προσαυξήσεις για τις τριετίες και το επίδομα γάμου.

Θεσμοθετημένος εθνικός κατώτατος μισθός χωρίς επιδόματα και τριετίες υπάρχει σήμερα σε 22 από τις 28 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύστερα και από την εισαγωγή του στη Γερμανία (κατώτατο ωρομίσθιο στα 8,50 ευρώ, σταδιακά από το 2015 και πλήρως μέχρι το 2017 με πρόβλεψη ανακαθορισμού του από το 2018). Σχεδόν σε όλες τις χώρες, ωστόσο, η απόφαση για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου γίνεται κρατικά και όχι με απευθείας διαπραγματεύσεις των κοινωνικών εταίρων.

Πρέπει να επισημανθεί ότι το ΔΝΤ δεν αποκλείεται να ανοίξει θέμα κατάργησης τριετιών ακυρώνοντας ουσιαστικά οποιαδήποτε ελπίδα του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου για ενίσχυση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.

Με βάση το Μνημόνιο οι τριετίες παραμένουν παγωμένες τουλάχιστον έως το 2022, μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 10%. Ετσι όσοι αμείβονται με το κατώτατο ημερομίσθιο των 586 ευρώ, για κάθε τριετία εργασιακής εμπειρίας αυξάνεται κατά 58 ευρώ έως τα εννέα έτη και για τους έγγαμους εργαζομένους υπάρχει επιπλέον προσαύξηση 58 ευρώ. Για τα επόμενα χρόνια οι εργαζόμενοι, ακόμα κι αν έχουν δεκαετίες στο επάγγελμά τους θα συνεχίσουν να χάνουν 58,61 έως 175,82 ευρώ τον μήνα.

Όσον αφορά στις ομαδικές απολύσεις, το ΔΝΤ αναμένεται να επαναφέρει την πάγια αξίωσή του για απελευθέρωσή τους με νόμο, ενώ οι εκπρόσωποι της ΕΕ θα ζητήσουν την ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες ωστόσο διευκολύνουν τις απολύσεις.

Το θέμα των ομαδικών απολύσεων ανακινήθηκε πρόσφατα μετά τη γνωμοδότηση του Γενικού Εισαγγελέα Νιλς Βαλ, ο οποίος επισημαίνει ότι οι απαιτήσεις της ελληνικής νομοθεσίας που θέλουν από τους εργοδότες να λαμβάνουν διοικητική έγκριση πριν από μια ομαδική απόλυση – έγκριση που εξαρτάται από τις συνθήκες της αγοράς εργασίας, την κατάσταση της επιχείρησης και το συμφέρον της εθνικής οικονομίας – δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Πρέπει να επισημανθεί ότι σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν προβλέπεται υπουργικό βέτο σε ομαδικές απολύσεις, ενώ μόνο στην Ολλανδία ζητείται προηγούμενη έγκριση από την Περιφερειακή Υπηρεσία Απασχόλησης η οποία ωστόσο εφαρμόζει την ουσία της ευρωπαϊκής οδηγίας 98/59/ΕΚ και των διεθνών συμβάσεων, επιβάλλοντας στον εργοδότη ακόμη και την υποχρέωση καταβολής επιδομάτων ανεργίας.