EΚΤ: Οδηγίες για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων

Συγκεκριμένα η ΕΚΤ συνιστά στις τράπεζες να θεσπίσουν μια σαφή στρατηγική διαχείρισης των κινδύνων που θα περιλαμβάνει τον καθορισμό ποσοτικών στόχων ανά χαρτοφυλάκιο δανείων και ένα αναλυτικό σχέδιο εφαρμογής. Μάλιστα στις διαθέσιμες στρατηγικές επιλογές που θα έχουν στη διάθεσή τους τα τραπεζικά ιδρύματα θα περιλαμβάνονται η ρύθμιση οφειλών, η ενεργή μείωση του χαρτοφυλακίου μέσω πωλήσεων δανείων, νομικές επιλογές μεταξύ των οποίων και εξωδικαστικές διευθετήσεις και συμπερίληψη εξασφαλίσεων στον ισολογισμό τους. Αναφορικά με τους στόχους ανά χαρτοφυλάκιο, συμπεριλαμβανόμενων των υπό κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, αυτοί θα χωρίζονται σε μακροπρόθεσμους (τριετίας) και βραχυπρόθεσμους (ετήσιους) στόχους μείωσης των κόκκινων δανείων.

Όσον αφορά στην ελληνική πραγματικότητα η ΕΚΤ διαπιστώνει ότι:

- Το σημαντικότερο πρόβλημα εστιάζεται στην προτεραιότητα του Δημοσίου έναντι των ιδιωτών δανειστών. Η νομική αυτή αντιμετώπιση αποθαρρύνει τους πιστωτές - κυρίως τις τράπεζες - να επισπεύδουν τη διαδικασία ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων επιχειρήσεων που βρίσκονται σε οριστική αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι στο νέο κώδικα πολιτικής δικονομίας το καθεστώς των ιδιωτών έχει βελτιωθεί καθώς το ποσοστό που μπορούν να διεκδικούν έναντι του Δημοσίου αυξάνεται από το 33% στο 65%.

- Ο πτωχευτικός κώδικας για τα νοικοκυριά δεν έχει υλοποιηθεί αποτελεσματικά. Μέχρι την αλλαγή του Νόμου το 2015 επέτρεπε την de facto απεριόριστη υπαγωγή του δανειολήπτη σε καθεστώς «διαπραγμάτευσης». Η όλη νομική διαδικασία θα μπορούσε να κρατήσει έως 10 χρόνια. Με το τρίτο Μνημόνιο πλέον απαιτείται η πλήρης τεκμηρίωση πριν η υπόθεση φθάσει σε ακροαματική διαδικασία, ενω για όλο το διάστημα αυτό ο δανειολήπτης θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει ένα ελάχιστο ποσό για την εξυπηρέτηση του χρέους του. Η ΕΚΤ εκτιμά ότι η εφαρμογή του Νόμου μέχρι πρότινος ευνοούσε τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

- Το εν λευκώ πάγωμα των πλειστηριασμών μέχρι το τέλος του 2014,. Το νέο καθεστώς προστασίας υπό προϋποθέσεις της κύριας κατοικίας, επί τη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην εξομάλυνση της κατάστασης.

-Διαπιστώνεται αδυναμία συντονισμού μεταξύ των πιστωτριών τραπεζών αλλά και μεταξύ των τραπεζών και του Ελληνικού Δημοσίου. Η κατάσταση αυτή θεωρεί η ΕΚΤ ότι συνέβαλε στη διόγκωση των κόκκινων δανείων. Η ελλιπής συνεννόηση μεταξύ των τραπεζών εντοπίζεται κατά κύριο λόγο σε μεγάλα επιχειρηματικά κοινοπρακτικά δάνεια.

-Η απουσία αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μέχρι το 2015 ακόμη και η διαχείριση - πολλω δε μάλλον η πώληση - των κόκκινων δανείων αποτελούσε αποκλειστικό προνόμιο των τραπεζών. Με τη νέα νομοθεσία που το δεύτερο εξάμηνο του 2015 δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα αυτής της αγοράς.

-Το υφιστάμενο φορολογικό πλαίσιο δεν παρέχει κίνητρα στις τράπεζες προκειμένου να προχωρήσουν σε διαγραφές κόκκινων δανείων. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αναλάβει να μελετήσει το πρόβλημα και να εισηγηθεί συγκριμένες προτάσεις.

-Ανεπαρκές πτωχευτικό δίκαιο για τις εταιρείες. Σε γενικές γραμμές το εθνικό δίκαιο της Ελλάδος, διαπιστώνει η ΕΚΤ, δεν είναι εναρμονισμένο με την πρακτική της Ε.Ε. Εξαιτίας αυτού οι τράπεζες αποφεύγουν να προχωρούν σε εξειδικευμένα προγράμματα (tailor made) σε επιχειρήσεις για την μερική εξυπηρετήση του χρέους τους. Επιπροσθέτως οι διαδικασίες ρύθμισης των χρεών προς το Δημόσιων αποδεικνύονται ιδιαίτερα μακροχρόνιες.