Τζόζεφ Στίγκλιτς: Καταργήστε το ευρώ
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα και οι επιβληθείσες περικοπές είναι εμβληματικές της αποτυχίας του ευρώ, γράφει ο Αμερικανός νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς στο νέο του βιβλίο (Stiglitz, Joseph E. The Euro and Its Threat to the Future of Europe. Allen Lane, 2016), όπου τεκμηριώνει γιατί το ευρώ απειλεί την Ευρώπη.
«Τα κατασκευαστικά λάθη του μοιάζουν αξεπέραστα. Είναι καιρός να σκεφτεί κανείς την κατάργησή του», συμπεραίνει ο Στίγκλιτς, ο οποίος θεωρεί την Γερμανία υπεύθυνη για την αποτυχία του κοινού νομίσματος.
Κατά τον διαπρεπή οικονομολόγο, το ευρώ είναι εμπόδιο για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και θεωρεί την κατάργησή του ως τη μοναδική δυνατότητα για να δοθεί ώθηση στην παραλυμένη Ευρώπη.
«Το ευρώ δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει την ανάπτυξη και να φέρει μεγαλύτερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη. Συνέβη, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Ορισμένες χώρες βρίσκονται σε βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία είναι μεγαλύτερη από τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ΄30», υποστηρίζει ο Στίγκλιτς, προτείνοντας γι' αυτόν το λόγο την κατάργησή του.
Σπάστε το στα δύο
Ο Αμερικανός νομπελίστας καθιστά την Γερμανία υπεύθυνη για το γεγονός ότι το ευρώ απέτυχε. Ήταν «μοιραία η απόφαση» να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το πρότυπο της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Bundesbank), η οποία ασχολείται μόνο με την καταπολέμηση του πληθωρισμού και λιγότερο με την οικονομική ανάπτυξη. Επίσης, με τους κανόνες για τις οφειλές αφαιρέθηκε από τις κυβερνήσεις κάθε δυνατότητα να εξισορροπηθούν οι διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης με μια προληπτική πολιτική. Η αντιμετώπιση της Ελλάδας και οι επιβληθείσες περικοπές είναι, κατά τον Στίγκλιτς, εμβληματικές αυτής της αποτυχημένης πολιτικής. Η συνέπειά της ήταν να εμποδίσει το ευρώ την ανάπτυξη στην Ευρώπη, να βαθύνει η διάσπαση και να καταστεί επενδυτικό φρένο.
Παραθέτει, επίσης, και ένα τρομακτικό αριθμό για το πόσο κοστίζει το ευρώ στις χώρες μέλη της ευρωζώνης. Εάν η νομισματική ένωση συνεχίσει να υπάρχει με τη σημερινή της αναποτελεσματική μορφή θα έχει τρομακτικές απώλειες της τάξεως των 200 τρισ. ευρώ σε πλούτο και ευημερία. Το ποσόν αυτό, είναι το 20πλάσιο των συνολικών οικονομικών επιδόσεων της ευρωζώνης. Εάν, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι διατηρήσουν το ευρώ θα είναι σαν να εργάζονται για είκοσι χρόνια δωρεάν.
Ο Στίγκλιτς βλέπει ως την καλύτερη λύση να μετατραπεί επιτέλους η ευρωζώνη σε μια πραγματική νομισματική ένωση. Η άκαμπτη, όμως, γερμανική στάση και όλοι οι (εφαρμοστέοι) κανόνες θα έπαιρναν πολύ χρόνο και θα ήταν δαπανηροί ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Γι' αυτό η διάσπαση (του ευρώ) είναι ο μόνος πολιτικά εφικτός δρόμος. Για να περιοριστούν οι ζημιές, ο νομπελίστας οικονομολόγος προτείνει τη διάσπασή του σε ένα βόρειο και νότιο ευρώ. Ετσι, θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί καλύτερα το διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης των χωρών της ευρωζώνης.