To ΑΙ, οι επενδύσεις στα data centers και το αραβικό ενδιαφέρον

Η τελευταία εξέλιξη αφορά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του υπουργείου Επενδύσεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προκειμένου να υλοποιηθούν επενδύσεις από την πλευρά των ΗΑΕ για τη δημιουργία data centers στην Ελλάδα. Η σχετική ανακοίνωση προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση σε όσους ασχολούνται με τον συγκεκριμένο κλάδο στη χώρα μας δεδομένου ότι κάνει λόγο για δημιουργία data centers, η συνολική ισχύς των οποίων θα μπορούσε να φθάσει τα 500 megawatts (MW). Το συγκεκριμένο νούμερο είναι εξαιρετικά μεγάλο αν αναλογιστεί κανείς ότι τα υπάρχοντα data centers στη χώρα μας εκτιμάται ότι έχουν συνολική ισχύ της τάξεως των 30 MW!

Βέβαια, οι επενδύσεις που έχουν ανακοινωθεί από τη Microsoft, τη Google τη Digital Realty, την Amazon Web Services (AWS) και τη Lancom θα αυξήσουν σε μεγάλο βαθμό την συνολική ισχύ των εν Ελλάδι data centers αλλά είναι χαρακτηριστικό ότι οι υπάρχουσες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μία αύξηση της συνολικής ισχύς στα 140-150 MW την επόμενη πενταετία. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις, όπως αυτή της AWS αλλά ενδεχομένως και σε εκείνες της Microsoft και της Google, οι υποδομές που θα δημιουργήσουν θα υλοποιηθούν σε υφιστάμενα data centers ή νέα που θα δημιουργήσουν κάποιοι από τους προαναφερθέντες ή ενδεχομένως και νέους «παίκτες».

Η ανακοίνωση για το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – ΗΑΕ δεν αναφέρει κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή το μίνιμουμ της επένδυσης που θα γίνει. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόθεση είναι να υπάρξουν άμεσα επαφές μεταξύ εξειδικευμένων ομάδων που θα συσταθούν από τις δύο πλευρές ώστε να προχωρήσουν τα σχετικά σχέδια.

Αν τελικώς υλοποιηθούν data centers με ισχύς 500 MW, τότε το ύψος της επένδυσης θα κινηθεί σε επίπεδα αρκετά πιο πάνω από τα 500 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον πως από την πλευρά των ΗΑΕ την υλοποίηση αυτών των επενδύσεων θα αναλάβει το κρατικό επενδυτικό fund του Άμπου Ντάμπι, ADQ, το οποίο -μαζί με το επίσης κρατικό fund Mubadala- έχει ήδη συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ) με σκοπό να υλοποιήσουν επενδύσεις στην Ελλάδα συνολικού ύψους 4,4 δισ. ευρώ! Οι επενδύσεις στα data centers αποτελούν μέρος αυτής της συνεργασίας. Και δεν αποκλείεται να δούμε σε αυτά τα επενδυτικά πλάνα να δούμε να εμφανίζονται εταιρείες από τα ΗΑΕ που δραστηριοποιούνται στο χώρο της λειτουργίας data centers, όπως είναι η G42.

Στην σχετική ανακοίνωση, πάντως, γίνεται αναφορά και σε επενδύσεις σε 10 υποθαλάσσια καλώδια. Την τελευταία διετία, η Ελλάδα έχει αρχίσει να βρίσκεται στα πλάνα των εταιρειών που υλοποιούν υποθαλάσσια καλώδια διακίνησης δεδομένων που συνδέουν την Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή και την Ασία.

Ο ρόλος του ΑΙ

Πάντως, παρά το γεγονός ότι τα 500 MW μοιάζουν ως ένα εξαιρετικά μεγάλο νούμερο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι ανάγκες που υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο για υπολογιστική ισχύ στα data centers έχουν αρχίσει να αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Η ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) έχει «εκτοξεύσει» τα νούμερα και η τάση δεν πρόκειται να σταματήσει. Επιπλέον, το ΑΙ εκτιμάται ότι στο προσεχές μέλλον θα χρειάζεται να «τρέχει» και στα άκρα του δικτύου (edge) οπότε απαιτούνται όσο το δυνατόν περισσότερα data centers σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Εδώ, όμως, προστίθεται και το ζήτημα της κατανάλωσης ενέργειας. Σε ορισμένες χώρες, η κατασκευή data centers έχει σταματήσει πολύ απλά επειδή δεν υπάρχει η απαραίτητη ενέργεια για να λειτουργήσουν. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό το πρόβλημα, ενώ το γεγονός ότι η χώρα μας εξελίσσεται και σε κόμβο διακίνησης ενέργειας με τη δημιουργία αντίστοιχων υποθαλάσσιων δικτύων είναι ένας παράγοντας που ενισχύει περαιτέρω το ενδιαφέρον για τη δημιουργία data centers στην Ελλάδα.

Οι υπάρχουσες επενδύσεις

Όσον αφορά στις ήδη ανακοινωθείσες επενδύσεις σε data centers, η πιο πρόσφατη εξέλιξη αφορά τη Microsoft, η οποία ολοκλήρωσε τις αδειοδοτικές διαδικασίες προκειμένου να ξεκινήσει την κατασκευή του πρώτου από τα τρία data centers που σκοπεύει να δημιουργήσει στην περιοχή της ανατολικής Αττικής. Οι… μπουλντόζες είναι πιθανό να ξεκινήσουν αρκετά σύντομα δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία επιλογής της κατασκευαστικής εταιρείας που θα αναλάβει το έργο.

Πάντως, πηγές της αγοράς δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο για τα άλλα δύο data centers να επιλέξει διαφορετικό «δρόμο». Όπως, για παράδειγμα, να δώσει το έργο για το ένα εκ των δύο σε τρίτο «παίκτη» από το εξωτερικό που θα έρθει στην Ελλάδα για να αναλάβει το συγκεκριμένο project. Και για τον τρίτο κόμβο να χρησιμοποιήσει υφιστάμενη -ή μελλοντική- υποδομή από υπάρχοντα «παίκτη».

Σημειωτέον επίσης πως πρόσφατα η γαλλική DATA4, η οποία έχει αρκετά έντονη παρουσία στην ευρωπαϊκή αγορά των data centers και συνεργάζεται με τη Microsoft, προχώρησε στη δημιουργία θυγατρικής στην Ελλάδα και στην ιστοσελίδα της υπάρχουν αγγελίες για αναζήτηση στελεχών που θα αναλάβουν τη δημιουργία ενός data center στην Ελλάδα.

Η επένδυση για την οποία υπάρχει αρκετό μυστήριο είναι αυτή της Google. Οι πληροφορίες που υπάρχουν κάνουν λόγο για μία επένδυση που θα γίνει σε στάδια ξεκινώντας με υποδομές 5-6 MW και ανάλογα με την πορεία της ζήτησης θα φθάσουν ακόμη και στα 40 MW. Δεν έχει ξεκαθαριστεί αν η Google θα κατασκευάσει δικό της data center ή θα το αναλάβει για λογαριασμό της άλλη εταιρεία. Ορισμένες πληροφορίες κάνουν λόγο ότι η επένδυση αυτή θα υλοποιηθεί στη βόρεια Αττική και ότι τα τρία data centers θα είναι στην ίδια περιοχή.

Όσον αφορά το ενδεχόμενο συνεργασίας της Google με τη Sparkle που λειτουργεί data centers στην Αττική, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι πολύ δύσκολο η πρώτη να χρησιμοποιήσει τις υποδομές της δεύτερης προκειμένου να «τρέξει» τo hub που θέλει να δημιουργήσει. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει συνεργασία καθώς εταιρείες όπως η Google, η Microsoft και η AWS, οι οποίες λειτουργούν μεγάλες cloud υποδομές και αποκαλούνται hyperscalers, χρησιμοποιούν υποδομές σε άλλα data centers για μία σειρά από λειτουργίες, όπως είναι η διασύνδεση με τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους.

Τέλος, υπάρχει και η επένδυση της AWS για τη δημιουργία ενός local zone. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι βρισκόμαστε αρκετά κοντά στην έναρξη λειτουργίας του συγκεκριμένου local zone, το οποίο «φιλοξενείται» σε υφιστάμενο μεγάλο data center στην ανατολική Αττική.